Müşriklerin Boykot İlâni

a) Müslümanların Muhâsaraya Alınması (616 M)

Mekke müşrikleri, İslâm nûrunun sönmesi için , ellerinden gelen her şeyi yaptılar Alay, hakaret ve işkencenin her çeşidini denediler Bütün bunlar İslâm'ın yayılmasına, Müslümanların sayılarının günden güne artmasına engel olamıyordu

Mekke Devri'nin 7'nci yılı (616 M) Muharrem ayında Kureyş ileri gelenlerinden 40 kişi Ebû Cehil'in başkanlığında toplandılar Hâşim oğullarıyla alış-veriş yapmamağa, kız alıp-vermemeğe, görüşüp buluşmamağa, ekonomik ve sosyal her türlü ilişkiyi kesmeğe karar verdiler Bu kararı bir ahidnâme şeklinde yazıp mühürlediler ve bir beze sararak Kâbe'nin içine astılar Böylece Müslümanları canlarından bezdirip Hz Peygamberin kendilerine teslim edileceğini umdular Karara aykırı hiç bir şey yapmayacaklarına dâir yemin ederek karar hükümlerini müsâmahasız uygulamağa başladılar(1)

Bu karardan sonra, şurada-burada dağınık halde olan bütün Müslümanlar Ebû Tâlib mahallesi'nde Hâşimî'lerle birleştiler Ebû Leheb, Hâşimî'lerden olduğu halde, müşriklerle beraber oldu ve mahalleden çıktı Ebû Tâlib, Müslüman olmadığı halde, Müslümanların başına geçti Hz Peygamber de üç yıldan beri ikamet etmekte olduğu Erkâm'ın evinden, Ebû Tâlib Mahallesine taşındı Müslümanlar burada üç yıl (616-619 M) abluka altında kaldılar

b) Acıklı Günler
Müslümanlar abluka altında kaldıkları bu üç yıl içinde çok sıkıntı çektiler Yeteri kadar erzâk temin edemedikleri için, açlıktan ağaç yapraklarını yediler Bazı küçük çocuklar, gıdasızlıktan öldü Ebû Cehil gece-gündüz Ebû Tâlib Mahallesi'ne girip çıkanları kontrol ediyor, mahalleye gizlice yiyecek maddesi sokulmasına imkân vermiyordu Hamza ve Ömer gibi cesûr olanların dışında kimse çarşıya çıkıp alış-veriş yapamıyordu Sa'd İbn Ebî Vakkas, bir defa bulduğu bir deri parçasını ıslatmış, ateşte kavurarak yemişti Kadınların ve çocukların açlıktan feryatları mahalle dışından duyuluyordu Müslümanlar yıllık yiyecek ve diğer ihtiyâçlarını ancak "eşhür-i hurum" denilen kan dökülmesi yasak dört ayda (Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep) temin etmeğe çalışıyorlardı Peygamber Efendimiz de dâvet ve tebliğ vazifesini, özellikle Mekke'ye dışarıdan gelenlere ancak bu aylarda yapabiliyordu Müslümanlar üç yıl süren bu boykot esnâsında dayanılmaz sıkıntılara katlandılar Fakat Kureyş bundan da hiç bir netice alamadı

c) Boykot Anlaşması'nın Yırtılması
Müslümanların bu acıklı durumu müşriklerden bazı insaflı kimseleri de rahatsız etmeğe başladı Hişâm b Amr, Züheyr b Ebî Ümeyye, Mut'im b Adıy, Ebu'l-Bahterî, Zem'a b Esved ve Adıy b Kays bu kararı bozmak üzere anlaştılar(2) Kureyş'in toplu bulunduğu bir anda Harem-i Şerîf'e gittiler İçlerinden Züheyr:

-"Ey Kureyş topluluğu, şu yaptığımız şey, insanlığa yakışmaz Biz her imkândan yararlanırken, bizim kabilemizin bir kolu olan Hâşimoğullarının aç bırıkılması insâfla bağdaşmaz Bu kararın bozulması gerekir Yemin ederim ki bu zâlim ahidnâme yırtılmadıkça buradan ayrılmıyacağım" diye söze başladı Ebû Cehil, Züheyr'i susturmak istediyse de, diğerleri de onu destekledikleri için muvaffak olamadı(3)

Esâsen Kâbe' ye astıkları bu ahidnâmenin ağaç kurtları tarafından yendiğini Hz Peygamber (sas) haber vermişti Bir köşede oturmakta olan Ebû Tâlib de:
-"Gidin, bakın Eğer yeğenimin sözü doğru çıkmazsa ben her istediğinize râzıyım Ama doğru ise sizin de bu zulme son vermeniz gerekir" demiş, bu haber bütün Mekke'de yayılmıştı Gerçekten, ahidnâmeyi yırtmak için ellerine aldıklarında, bütün yazıların kurtlar tarafından yenilmiş olduğunu gördüler(4) Müslümanlar Mekke Devri'nin 10'uncu yılında böylece bu korkunç boykottan kurtulmuş oldular



(1) el-Buhârî, 2/158; Tecrid Tercemesi, 6/132 (Hadis No: 786); İbnü'l-Esîr, 2/87; Târih-i Din-i İslâm, 2/243-246; İbn Kayyım, Zâdü'l-Meâd, 2/122
(2) İbn Hişâm, 2/14-17; İbnü'l-Esîr, 2/ 88; Târih-i Din-i İslâm, 2/200-252
(3) İbn Hişâm, 2/15-16; İbnü'l-Esîr, 2/89
(4) İbn Hişâm, 2/16; İbnü'l-Esîr, 2/89-90; Zâdü'l-Meâd, 2/123; Tecrid Tercemesi, 6/133