Türkiyedeki Firtinalar Hakkinda Bilgiler

a Genel Bilgiler:
Hemen her ülkede olduğu gibi, ülkemizde de halk arasında hızlı esen rüzgârlara fırtına denilmektedir Çoğu zaman metorolojide de bu anlamda kullanılmakla beraber, fırtınayı belirli bir hıza (63 km/saat veya daha fazla) ulaşan kuvvetli rüzgârlarla birlikte şiddetli yağışların ve diğer bazı önemli hava olaylarının görüldüğü bir hava sistemi olarak tanımlamak daha doğrudur
Matematik konumu bilinen, hava kütleleri, basınç yapılan ve rüzgâr sistemleriyle olan ilişkileri ile yerel fizikî coğrafya özellikleri nedeniyle Türkiye, kuvvetli rüzgârların yanında fırtına sistemlerinin de sıkça görüldüğü bir ülkedir
Türkiye, Akdeniz havzasında yer alması ve etrafındaki denizler nedeniyle denizel, orografik yapısı ve denizden olan ortalama yüksekliği nedeniyle de karasal özelliğe sahiptir Ayrıca parçalanmış topografyası kısa mesafeler arasındaki yükselti farkını arttırmaktadır
Bunun için deniz-kara, dağ-vadi arasındaki ısınma farkından ortaya çıkan, alçak ve yüksek basmç yapılarına bağlı olarak oluşan, yerel ve süreli rüzgârlar hemen her yerde ve her zaman görülebilmektedir
Bu rüzgârlar, zaman zaman yerel topografik özelliklere bağlı olarak, çok hızlı esmekte ve fırtına olarak tanımlanan hava sistemlerindeki rüzgar hızma ulaşabilmekte hatta bu değerleri aşabilmektedir Nitekim ortalama rüzgârlı gün sayısı ile yıllık ortalama kuvvetli rüzgârlı günler sayısını gösteren grafikler incelendiğinde, Türkiye'nin rüzgâr potansiyelinin büyük olduğu görülür
Ancak burada kasdedilen rüzgarlar yukarıda sözü edilen yerel ve sürekli kuvvetli rüzgârlar değildir Bunlar saatteki hızı 63 km veya daha fazla olan rüzgâr ile birlikte, kuvvetli metorolojik olayların görüldüğü, zaman zaman doğal afete dönüşebilen hava sistemleridir
b Türkiye'de Görülen Fırtına Tipleri:
Türkiye'de Tropikal fırtınaların dışında, bazıları çok küçük boyutta da olsa, hemen her tür fırtına, orta kuşağın cephesel siklonik fırtınaları, şimşekli gök gürültülü fırtınalar, tornadolar-hortumlar görülmektedir Ancak bu fırtınaların çok büyük bir kısmı, başka bir yerde oluştuktan sonra belirli bir yol katederek geldiklerinden, küçük ve orta boyutta olan fırtınalardır Bunlar özellikle de kışın daha sık görülmektedir
Orta Kuşağın Cephesel-Siklonik Fırtınaları:
Fırtına türleri içinde değişik bölgelerde farklı nedenlerle oluşarak soğuk mevsimde Türkiye'yi etkileyen orta kuşağın cephesel fırtınaları (siklonları), en sık görüleni ve en etkili olanıdır Bu tip fırtınaların ilki Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, İzlanda Adası civarında kutbi cephenin hareketlerine bağlı olarak oluşan, doğuya ve güneye yönelerek, Avrupa'nın ve Akdeniz havzasının büyük bir bölümünü ve doğal olarak da Türkiye'yi Balkanlar, Karadeniz ve Akdeniz üzerinden girerek etkileyen cephesel siklonik fırtınalardır
Akdeniz üzerinde, daha çok Cenova ve Adriyatik körfezinde oluşan ve kaynak yerlerinden dolayı, Cenova ve Adriyatik depresyonları olarak anılan fırtınalar ile soğuk mevsimde batı ve orta Akdeniz'e kuzeyden gelen kutbi soğuk havayla güneyden gelen tropikal sıcak havanın karşılaştığı bölgede oluşan depresyonlar bu tip fırtınaların ikincisidir Bunun için Akdeniz bir frontojenez (cephe oluşumu) ve siklojenez (siklon oluşum) alanıdır Ayrıca Alp dağları da bu siklonların oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır Burada oluşan bu siklonlar doğuya yönelerek batı bölgelerimizden başlamak üzere bütün yurdumuzu da etkileyen fırtına sistemleridir
Bu tip fırtınaların üçüncüsü, Sibirya üzerinden Toros dağlarını aşarak gelen soğuk kutbî hava ile, doğu Akdeniz üzerinde bulunan ılık ve nemli havanın karşılaşmasıyla oluşan depresyonlar ve Batı ve Orta Akdenizden gelen Doğu Akdeniz Cephesel Siklonik Fırtınalarıdır Bunlar da, güney kıyılarımız ile doğu ve güneydoğu bölgelerimizde çok etkili olan, kuvvetli rüzgârla birlikte yoğun yağış (yağmur, kar) bırakan fırtına sistemleridir
Yukarıda kaynak yerleri

Kaynak: Ayrıntılı bilgi için kureselfelaketcom