Geleneksel Anadolu Halk Hekimliği Uygulama

Uygulama
Osmanlı'da kurumsal hale gelen tıp çalışmalarında günümüz tıbbında geçerli deneysel çalışmalara benzer çalışmaların olduğu bilinmektedir Örneğin Sabuncuoğlu Şerefeddin'in 1465'te yazdığı Cerrahiyye-i İlhainiyye'sinde ameliyat tekniklerini ve operatörlük aletlerini gösteren resimler yapmıştır
Çeşitli kesimlerde "Kocakarı ilaçları" deyimiyle pejoratif ima taşıyan bir kullanımla değerlendirilen halk arasındaki sağaltım yaklaşımları ise çok büyük çeşitlilik gösterir Halk arasında bilgeliğiyle tanınan ve geleneksel bir öğreti silsilesiyle usta-çırak ilişkisi içinde sağaltım yöntemleri öğrenen ve "El almak" denilen deyimle tanımlanan bu ilişki içerisinde kendini geliştirmiş kişiler halkın karşılaştığı sağlık sorunlarına özgün yöntemler kullanarak yanıt vermeye çalışmışlardır Özellikle modernleşme sonrasında ve yaygınlaşan modern sağlık sistemiyle bu tür insanların sayısında da azalma olmuş ancak kimi geleneksel ve yerel kültüre büyük ölçüde yerleşmiş uygulamalar halk arasında uygulanmaya devam ettirilmektedir
Bitki kullanımının yaygın olduğunu görmekteyiz: Ahlat-ı erbaa'dan sevda arttığında gelin saçı denilen eft'imin, ahlat-ı erbaa'dan balgam arttığında Ebicehil karpuzu kullanılırdı Baharatlar da şifa verici özellikleriyle öne çıkardı Bunların en meşhuru Mesir macunu ve Padişah macunu olarak bilinen karışımlardır
Bazı uygulamalara örnekler: Akıl ve sinir hastalıklarında yatır yanındaki suda yıkanılır (Çorum) Doğumu kolaylaştırmak için kadına kocasının avucundan su içirilir (Tokat, Antalya, Sivas, İstanbul, Mersin, Isparta, Sinop) Doğumu kolaylaştırmak için kadına Kabe toprağı konmuş su içirilir (Ordu) Doğumu kolaylaştırmak için, türbe toprağı konmuş su içirilir (Eskişehir) Çocuğun sancısını kesmek için, hocaya bıçak ağzı yazdırılır ve bu bıçağın batırıldığı su çocuğa içirilir (Trabzon) Yürüyemeyen çocuk, üç gün, hiç tartılmamış etin içine konduğu su ile yıkanır Sonra et, üç yol ağzına gömülür Kırk basan çocuk çeşme veya değirmen çarkından alınan su ile yıkanır (Adana, Gaziantep) Kırklama yapmak için kırk tas su sayılır Suyun içine yeşillik, bıçak, tarak konur Bu su loğusa ve çocuğun başına dökülür Kırklama yapmak için üç yol ağzında loğusa ve çocuğun başına elek konur Eleğin içine tarak, ayna, anahtar, makas, dua okunmuş kırk tane küçük taş konur Üç kere bunların üzerinden su dökülür (Antalya)
Diğer bazı uygulamalar:

Şişe çekme
Tütsüleme
Hacamat (Kan aldırma)
Muska yazma
Mineral kullanımı
Su ve kuş sesleri dinletme (psikolojik kökenli hastalıklarda)

Müziğin hastalıklar üzerinde etkisi olduğu düşünülmekte, farklı makamlarla bazı hastalıklar ilişkilendirilmekteydi

Bunlar;

Rast makamı: Havale ve felce
Irak makamı: Afakana ve dar mizaca
İsfahan makamı: Zihin açmaya, zekayı artırmaya, anıları tazelemeye
Zirevkent makamı: Sırt ve eklem ağrılarına
Rehavi makamı: Baş ağrısına
Büzürk makamı: Ateşli hastalıklara, zihni temizlemeye, vesvese ve korkuyu uzaklaştırmaya
Neva makamı: Kadın hastalıklarına
Zengule makamı: Kalp hastalıklarına
Hicaz makamı: İdrar zorluğuna, cinsel yönden uyarılmaya
Buselik makamı: Kulunç ve bel ağrılarına
Uşşak makamı: Kalp, karaciğer, sıtma ve mide hastalıklarına
Raks makamı, felce, epilepsiye iyi gelir
Irak makamı, çocuklarda menenjit ve afagan hastalıklarına iyi gelir
İstafahan makamı, zihni açar, zekayı arttırır, gönül tazeleyicidir,üşüten ve ateş verici hastalıklardan korur
Zirefgen makamı, çocukların dimağından kaynaklanan, fasial felç, felç ve sırt ağrısı, eklem ağrıları, kulunç hastalıklarında faydalıdırRehavi makamı, çocukların tüm baş ağrılarına faydalı olup, burun kanamasına, fasial paralizi, felç ve balgamdan ileri gelen hastalıklar
Büzürk makamı, beyin ve kulunç hastalıklarında, güçsüzlüğü gidermek ve düşünceyi yönlendirmekte, sevdayı defedici ve tehlikeden korkma hususunda faydalı
Zengube makamı, çocuğun kalp hastalıklarında, menenjit ve beyni ilgilendiren hastalıklarda, mide ve karaciğer hastalıklarında faydalı
Hicaz makamı, çocuklarda görülen idrar zorluğuna, erişkin erkeklerin caensel olarak uyarılmasında etkili
Buselik makamı, kulunç ve kalça ağrısı, soğuk baş ağrısı ve çeşitli göz hastalıklarında faydalı
Uşşak makamı, küçük çocukların kulağına güzel sesle okunursa, çocukların uykusunu getirmesi ve naz uykusunda dinlenmeye etkisi olup, yetişkin erkeklerde meydana gelen ayak ağrılarına faydalı
Hüseyni makamı, çocukların karaciğer ve kalp hastalıklarında beden ısısını düşürmede, mide hararetinde ve ergin erkeklerde gizli humma ve 4 günde bir gelen ayak ağrılarına faydalı
Neva makamı, ergenlik çağına gelmiş çocuklarda meydana gelen, urk-un nisa hastalığı ve kalça ağrısına faydalı olup gönül okşayıcı bir makamdır

Kaynak : Wikipedia