Prof. Dr. Sinsi
|
Laiklik (Atatürk İlkeleri)
Laiklik din in kendisini değil, din adına baskı ve zorbalığın devre dışı bırakılmasıdır; uzun bir evrim süreci içinde, koşulların zorlamasıyla doğmuştur Laikliğe göre, insan yaşamında ibadetin dışında her türlü tasarruf, dîne, daha doğrusu kutsal kitaba göre değil, Din, insanın kutsal saydığı gerçeklikle ilişkisi; bu ilişkinin çerçevesini oluşturan inançlar, öğretiler, değer yargılan, davranış kuralları, tapınma biçimleri ve kurumsal yapılar Dinlerin temelini oluşturan kutsal gerçekliğin doğaüstü ya da kişileşmiş bir varlık, bu anlamda bir "tanrı" biçiminde tasarımlanması zorunlu değildir; bu tür bir "tanrı" kavramını bütünüyle ya da büyük ölçüde dışlayan dinler de vardır Dolayısıyla din kavramı, insanın Tanrı'yla ya da tanrılarla ilişkisinden çok
Anayasaya, yasalara ve kurallara göre yapılır Din, kişinin özel yaşamının bir parçasıdır
CquoteDin bir vicdan sorunudur Herkes vicdanının emrine uymakta serbesttir Biz dine saygı gösteririz Düşünüşe ve düşünceye karsı değiliz Biz sadece, din işlerini devlet ve ulus işleriyle karıştırmamaya çalışıyoruz
ANAYASA Alm Grundgesetz (n), Konstitution (f), Fr Constitution, İng Constitution Devletin esas kuruluşunu, devletin kişilerle ve kişilerin birbirleriyle olan münasebetlerindeki temel hak ve hürriyetlerini belirten, tanınan bu hak ve hürriyetlerinin kısıtlanmasını engelleyecek yasama ve yargı sistemini kuran temel kanun Anayasaya aykırı kanun çıkarılamaz ve hiç bir kimse ve organ, kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz
Anayasa
Mustafa Kemal, birçok çağdaş değeri kendileri ile zamanında karşı karşıya gelmiş ve savaşmış olmasına karşın Batılı ülkelerden almış; bunun sebebini ise çağı yakalamanın gelişmiş ülkelerde olduğu gibi akıl ve bilimin kullanılabilmesine engel teşkil edecek kurum ve kuralların ortadan kaldırılması ile mümkün olabildiğini göz önünde tutmasıdır
Mustafa Kemal henüz genç bir subayken şu kanaate varmıştı: Cquote``Mevzuatını ve hareket tarzını Kuran`dan ve hadisten alan bir devlet, bilimin ve çağdaşlığın gerisinde kalır ``
1924 yılında yaptığı bir konuşmada ``Dünya yüzündeki her şey için, maddî ve manevî her şey için, yaşam için ve başarı için en doğru yol gösterici bilimdir, tekniktir`` ``Bilimin ve tekniğin dışında yol gösterici aramak, düşüncesizliktir, bilgisizliktir, yanlıştır``, demiştir
Mustafa Kemal, gerek partisinin içinde gerekse dışında, farklı ideolojik görüşlere karşı son derece hoşgörülü olmasına rağmen ödün vermediği tek bir konu vardı: Laiklik! Serbest Fırka`nın önderliğini üstlenecek olan Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, 1881 - 1938 yılları arasında yaşamış ulusal önder 1881 yılında Selanik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi 14-15 yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleşti
Fethi Okyar`a yazdığı mektupta yer alan şu satırlar, bu konuda çok aydınlatıcıdır: ``Memnuniyetle tekrar görüyorum ki, laiklik esasında beraberiz Zaten benim siyasi hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur  Laik Cumhuriyet esası dahilinde fırkanızın her türlü siyasi faaliyetinin bir engelle karşılaşmayacağına güvenebilirsiniz efendim ``
Laiklik, ``1880'de Rumeli' de Pirlepe' de doğan Okyar 1904' te Harp Akademisi'ni bitirdi Selanik'teki 3 Ordu'da görev yaparken İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi Meşrutiyet'in ilanından sonra Paris askeri ataşeliğine atandı (1908) Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katıldı 1911' deki Meclis-i Mebusan ara seçimlerinde Manastır milletvekilliğine seçildi 1913'te Sofya büyükelçiliğine atandı
devletçilik`` dışındaki diğer ilkelerin hepsinin de ön koşulları içinde yer alır: Demokrasinin ön koşuludur; çünkü laiklik olmadan gerçek bir düşünce özgürlüğü de olamaz, gerçek bir özgür seçim de Milliyetçiliğin ön koşuludur; çünkü laiklik olmayan yerde önem taşıyan öğe ulus değil, inananların oluşturduğu ``Devleti tüm toplumsal görevle*rin düzenleyicisi olarak gören, özellikle de ekonomide devletin ekonomiye müdahalesi*ni ve piyasa mal ve hizmetlerini doğrudan bir biçimde üretmesini öngören anlayış özel çıkarları merkezi olarak örgütlemenin üretimi arttıracağı inancına dayalı olarak, devletin görevlerinin yaygınlaştırılmasını ve ekonomi alanına müdahalesini öngören görüş
ümmet`` tir Devrimciliğin ön koşuludur; çünkü laikliği kabul etmemiş bir toplumda, bilimin ve çağın gereklerinin gerisinde kalmış kurumları değiştirmenin tartışması bile genellikle yapılamaz Halkçılığın ön koşuludur; çünkü bir din devletinde halkın istekleri değil, dinsel seçkin lerin düşünceleri önemlidir
Atatürk, laiklik anlayışını, kendi el yazısı ile kaleme aldığı Medeni Bilgiler kitabında, sadece din ve devlet işlerinin değil, dinin de siyasetten ayrılması ve yasaların dine göre değil, toplumun gereksinmelerine göre yapılması ilkelerine bağlamaktadır
Ümmet: İslam toplumunun tamamını ifade eden bir kavram Arapça Ø£Ù?Ø© olarak yazılır Ümmet kelime olarak bir anneden doğan çocuklara verilen isimdir Daha sonra İslam inancına sahip herkesi içine alan bir anlama kavuşmuştur İslam inancının en önemli kaynağı Kur`an`da bir çok yerde geçmiştir Müslümanların içindeki bir cemaate de zaman zaman ümmet denildiği görülmektedir Ümmet bu bakımdan bazen bütün bir müslüman toplumunu ifade ederken, bazen de müslümanların içinde farklı ö
3 Mart 3 Mart Gregorian Takvimine göre yılın 62 günüdür Sonraki sene için 303 gün var (Artık yıllarda 304)
1924 tarihinde Şeriye Vekaleti`ni kaldıran yasanın 4 maddesinde yer alan ``Türkiye Cumhuriyeti`nde insanlar arası ilişkileri düzenlemek üzere kanun yapmak yetkisi yalnızca TBMM`ndedir `` hükmü artık dine dayanılarak yasa yapılamayacağının belki dolaylı, ama açık bir anlatımıydı
Atatürk`ün ``Egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur`` ve ``Yaşamda en gerçek yol gösterici bilimdir`` özdeyişleri de onun laiklik anlayışının uzantılarıdır
==Sözleri==
CquoteLaiklik, yalnız din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir Bütün yurttaşların vicdan, ibadet ve din hürriyeti demektir (1930)
CquoteLaiklik, asla dinsizlik olmadığı gibi, sahte dindarlık ve büyücülükle mücadele kapısını açtığı için, gerçek dindarlığın gelişmesi imkanını temin etmiştir (1930)
CquoteDin bir vicdan meselesidir Herkes vicdanının emrine uymakta serbesttir Biz dine saygı gösteririz Düşünüşe ve düşünceye karşı değiliz Biz sadece din işlerini, millet ve devlet işleriyle karıştırmamaya çalışıyor, kasıt ve fiile dayanan tutucu hareketlerden sakınıyoruz (1926)
VikisözMustafa Kemal Atatürk/Laiklik
Atatürk İlkeleri
Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Laiklik (Atatürk İlkeleri) maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir
|