Abs Fren Sistemi

ABS Fren Sistemi


ABS, taşıt araçlarının her türlü yük durumunda bütün yol koşullarında ve çeşitli süratlerdeki zorunlu durumlarda yapılacak ani frenlemelerde tekerleklerin kitlenmesini önleyerek direksiyondaki tam hakimiyeti sağlayan sistemlere verilen ad ABS, Almanca Antiblockier-system veya İngilizce Anti-lock Braking System ifadelerinin kısa yazım biçimidir Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelirABS fren durumunda her bir tekerleğin devir sayısındaki değişikliği bir kontrol ünitesi aracılığı ile denetleyen bir sistemdir Dönüş sayısının ani düşmesi (örneğin kaygan zeminde fren yapma durumunda) ve tekerleğin kilitlenmesi durumunda kontrol ünitesi otomatik olarak fren basıncını düşürür Tekerlek tekrar hızlanınca fren basıncını tekrar yükselterek tekerlek frenlenir Bu aşama saniyede birçok kez gerçekleşir Sağ ve sol tarafın ayrı zeminlerde olması halinde bile (örneğin sağ tekerlekler ıslak sol tekerlekler kuru zeminde) herhangi bir kilitlenme veya kayma söz konusu değildir Bu sayede direksiyona hakimiyet tam, fren mesafesi oldukça kısadırFizik kanunlarının dışına asla çıkılamaz, yani çeşitli fizik kanunları her zaman mevcuttur Islak zeminde ABS söz konusu olsa bile fren mesafesi kuru zeminden daha fazladır Fren sırasında çeşitli doğal kanunlar her zaman söz konusudur Bunları hiçbir şey önleyemez Amaç bu kanunların optimal olarak kullanmaktır Bir sürücü eğer bir viraja mümkün olan en yüksek sınır süratinden daha yüksek bir süratle girerse ABS ona ancak otomobilin buzda kaymamasına yardımcı olacağı kadar yardım edebilir Sensörler devamlı olarak yavaşlamanın her anında tekerleklerin doğru devir sayısında olup olmadıklarını hassas olarak kaydeder Tekerleklerden birisinin devir sayısının çok düşük olması halinde kilitlenme tehlikesi fren basıncı o tekerlekteki sensör tarafından azaltılır bu suretle tekerlek tekrar normal dönüş süratine ulaşır tehlikeli duruş hali ortadan kalkar fren durumundaki normal hızıyla dönmeye başlar bu anda tekrar o tekerlekteki fren basıncı sensör tarafından yükseltilir Yeniden kilitlenme olursa aynı olay tekrarlanırTekerleklerdeki kilitlenme (kayma) olayıFren kuvveti uygulanan tekerlek aracın hızına uygun olmayan şekilde yavaş dönerse bu olaya kayma denir Serbest dönen tekerlek*%0 kaymalıdır Kilitlenmiş olan tekerleğin kayması*%100'dür En ideal fren durumu tekerleğin durduğu anda değil lastik ve zemin durumuna göre*%10 veya*%50 kayma durumudur İstenilen kaymanın elde edilebilmesi için gerekli fren basıncı lastik ile yol arasındaki bağlantı kuvvetine bağlıdır Bu kuvvet katsayısı kuru zeminde yüksek , ıslak zeminde daha düşük , buzlu zeminde çok düşük bir değerdir ABS bütün bu zemin durumlarına uyum sağlayarak tekerlekleri istenilen kayma aralığında tutmayı amaçlarABS ile fren durumunda tekerlek hızı ve fren basınç karakteristiğiKumanda aleti kuvvetli bir tekerlek yavaşlama sinyali alınca fren basıncını yükseltmeye devam etmez o ana kadar erişilen düzeyde tutar Eğer tekerleğin dönüş sayısı azalmaya devam ederse fren silindirindeki basınç düşürülür Tekerlek daha zayıf frenlenir Tekerlek daha hızlı dönmeye başlayınca basınç tekrar yükseltilerek tekerlek devir sayısının düşmesi amaçlanır ABS fren sisteminin gelişim aşamalarıABS fren sisteminin mazisi 1920'li yıllara kadar gitmektedir Almanyada Voisin firması Frenlemenin tekerlekleri kilitlemesini önleyici donanım tanımıyla hidrolik sistemle çalışan ilk örneğini yapmışlar ve 671925 Almanya nosuyla ilk patentini de almışlardır1950'li yıllarda bazı sivil uçaklar mekanik / pnömatik ABS'yle donatılmışlardır1960'lı yıllarda Alman *****lı kuvvetleri ilk transistörlü ABS'yi kullanmaya başlamışlardır Sistem bir otomobilde ilk kez 1967 yılında İngiliz üretici Jensen tarafından hayata geçirilmiştirTümleşik devre sistemlerinin seri olarak üretilebilmesi 70'li yıllarda gerçekleşince ve otomobillerin tekerleklerine yerleştirilen devir sayaçlarınında geliştirilip hatasız çalışmaları sağlanınca atılım gerçekleşmiştir 1978 yılında Mercedes S serisinde daha sonra da BMW 7 serisinde ABS sistemini kullanmaya başlamıştırElektronik endüstrisindeki gelişmeyle ABS fren sistemi daha küçük, daha ucuz ve daha kolaya doğru gelişmiştir Örneğin Bosch firmasının ABS 5,3 kodlu 5 kuşak fren sisteminin ağırlığı sadece 2,6 kilogramdır (başta 6 kg ağırlığındaydı), bir öncekinden yarı yarıya daha az yer kaplar aynı zamanda 1989 yılındaki sistemlerden 5 kat daha küçüktür Yakalanan son teknolojiyle ABS'nin Smart gibi küçük otomobillerde bile kullanılabilirliği oluşmuştur