İsmail Paşa (Kavalalızade)

İsmail Paşa (Kavalalızade) Mısır hidivi 31 Aralık 1830da Kahirede doğdu Kavalalı İbrahim Paşanın oğludur


Fransız Harp Akademisinde okudu Ağabeyi Ahmed Rifat Paşanın ölmesi üzerine Mısır Veliahtı ilan edildi (1858) Sudanda çıkan ayaklanmaları bastırarak huzur ve asayişi temin etti 1863te amcası Sait Paşanın ölümü üzerine Mısır valisi oldu Abdülaziz Hanın bir fermanıyla 1867de Hidiv ünvanını aldı Ayrıca hidivliğin hanedanın en yaşlı üyesine değil de babadan oğula geçme prensibini padişaha kabul ettirdi Böylece kardeşi vezir Mustafa Fazıl Paşanın yerine büyük oğlu Tevfik Paşa veliaht oldu Girit Seferine katıldı


İsmail Paşa, Mısırda bağımsız bir devlet kurma hevesindeydi 1869da Süveyş Kanalının açılışı sırasında Osmanlı Padişahının tasdikini dahi almadan Avrupa devlet başkanlarını ülkeye davet etti Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu zor durumdan istifade ederek dış kredi yetkisini elde etti (1872) Bunun neticesinde İngiltere ve Fransaya büyük ölçüde borçlandı Diğer taraftan almış olduğu borç paralarla ordu ve donanmasını kuvvetlendirdi Oğlu kumandasında bir orduyu Habeşistana gönderdi Eritre ve Ugandada topraklar kazandı (1875) Ayrıca Mısırı mektepler, yollar, çeşmeler ve daha pekçok sosyal müesseselerle zenginleştirdi Ancak büyük askeri harcamalar yüzünden ülkenin iktisadi durumu sarsıldı Süveyş Kanalının Mısıra ait hisse senetlerini İngiltereye satmak zorunda kaldı Bu durum İngilterenin Mısırın iç işlerine müdahale etmesine yol açtı Bu sırada Osmanlı Devleti, Sultan Abdülaziz Hanın şehid edilmesi ve akabinde girişilen 93 Rus Harbi dolayısıyla Mısır meseleleri ile ilgilenemedi İngiliz ve Fransızlardan meydana gelen ortak bir heyet, Mısır maliyesini denetlemeye başladı Keyfi vergiler ve vazifelerinden azl edilen subaylar yüzünden Mısırda isyanlar çıktı Bu arada padişah olan İkinci Abdülhamid Han, İsmail Paşayı Mısır hidivliğinden derhal azlederek yerine oğlu Tevfik Paşayı getirdi (1879) Önce Napoliye giden İsmail Paşa daha sonra İstanbula geldi 1895te vefat ederek Sultan İkinci Mahmud Han türbesine defnedildi


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi