İşkembe

İşkembe Sığır ve koyun gibi geviş getiren hayvanların dört gözlü midelerinin ilk ve en geniş bölümü Halk arasında hayvanların midelerinin tamamına da işkembe denir


Geviş getiren otçul memelilerin mideleri; işkembe (rumen), börkenek (reticulum), kırkbayır (omasus) ve şirden (obamasum) olmak üzere dört bölmeden meydana gelir Alınan bitkisel besinlerdeki selülozun sindirimi zordur Bu sebepten dört bölüm halindeki midede besinler kısım kısım sindirilir Her bölümün besin sindiriminde taşıdığı enzimler veya bakteriler sebebiyle ayrı ayrı görevleri vardır Sindirim enzimlerine yardımcı olarak selüloz parçalayan birçok bakteriler de sindirimlerde rol oynar Sığır ve koyunlar besinlerini ağızda tükürükle karıştırarak bir miktar ezdikten sonra midenin ilk bölümü olan işkembeye ve buradan da börkeneğe aktarırlar Bu iki bölümde çok miktarda bulunan bakteriler, selülozu parçalamaya başlarlar


Hayvan genellikle dinlenme halinde refleks bir geğirme ile besinlerini ağıza getirerek dişleriyle damak arasında iyice ezer Bu olaya geviş getirme denir Gevişten sonra yutulan besinlerin çoğu midenin üçüncü bölümü olan kırkbayıra gelir Burada çalkalanarak bir miktar suyu çıkarıldıktan sonra, son bölüme (şirden) aktarılır Bu bölüm diğer memelilerin midelerine tekabül eder Burada hidroklorik asitin etkisi sözkonusudur Geviş getirenlerin midelerindeki bakterilerin faaliyeti dikkat çekicidir İşkembede selüloz zarlarını parçalayan bakteriler görevlerini bitirdiğinde "demlendirici" denen başka mikro organizmalar tarafından sindirilir Bunlar da son bölümde hidroklorik asitle öldürülerek sindirilir Geviş getirenlerin midelerindeki sindirim bakterileri hem sindirimde rol oynar hem de besin kaynağı meydana getirirler Deve, lama ve cücegeyikgillerin mideleri üç gözlüdür Bunlarda kırkbayır bulunmaz