Barut

Barut Alm Schiesspulver, Fr Poudre, İng Gunpowder Ateşli *****la bir merminin atılmasına veya herhangi bir şeyin fırlatılmasına yarayan ********* katı madde Barut; birleşik olarak potasyum nitrat, odun kömürü ve kükürtten ibaret bir karışım Kara barut olarak da bilinen bu karışım, normal sıcaklıkta kendi kendine reaksiyona girmez Ancak dışarıdan bir enerji tatbiki ile reaksiyona girer ve beyazımsı bir gaz haline geçerek hacmi süratle genişler Bu özelliğinden dolayı, kapalı hacimlerde, ateşleme ile ***** mermilerinin atımında ve madencilikte, ********* madde olarak kullanılır


Barut, kullanıldığı alana göre, karışımı teşkil eden maddelerin oranlarını değiştirmek suretiyle hazırlanır


Kullanma alanı % KNO3 % C % S

Harp Sanayii7512,512,5


Avcılık781210


Madencilik622018


Barutu hazırlamak için önce karışımı teşkil eden saf maddeler ince toz haline getirilerek iyice karıştırılır Toz barut çok hızlı yandığı ve patlama sürati birden düştüğü için bunu tanecikler haline getirmek gerekir Bunun için ***** gibi çeşitli sıvılarla ıslatılıp hamur haline getirilerek uygun büyüklükteki eleklerden geçirilir veya altıgen şekillerde önceden hazırlanmış kalıplara basılır On dokuzuncu asırda büyük çaplı toplarda yavaş yanmayı sağlamak için kahverengi barut yapılmıştır Bunun bileşenleri, % 80 potasyum nitrat, % 3 kükürt ve kalan % 17si de çavdar samanından elde edilmiş olan kömürdür Kara barut yandığında, % 45 oranında azot, karbonmonoksit, karbondioksit gazları, % 55 de buhar halinde potasyum karbonat, sülfat ve sülfür tozları meydana gelir


Barutu ilk keşfedenlerin Müslümanlar olduğu söylenmekte olup, MS takriben 1200 yıllarında Arabistanlı Abdullahın kitaplarında barutun temel maddesi olan potasyum nitrattan bahsedilmektedir Çinlilerin de barutu kullandıkları bilinmektedir 1884 yılında Viellenin dumansız barutu bulmasıyla kara barut önemini büyük ölçüde kaybetmiştir Dumansız barut nitro selülozlardan yapılmış olup, formülü C6H7O5(NO2)3 şeklindedir ve görüldüğü gibi molekülünde hem yakıt (karbon ve hidrojen), hem de oksijen ihtiva ettiğinden, yanma tam olmakta ve daha az duman meydana gelmektedir Nitrik asit ve sülfürik asidin selüloz üzerine az az ilavesiyle elde edilir Bu madde sarımtrak, amorf olup, *****, eter, benzen ve asetonda çözünür Bir gramının patlamasıyla meydana gelen enerji 1010 kaloridir Ülkemizde ilk baruthane İkinci Bayezid zamanında İstanbul Kağıthanede kurulmuştur Daha sonra Ankarada Elmadağda barut fabrikası açılmıştır


Bilhassa İkinci Dünya Savaşından sonra kara barut üretimi önemli ölçüde azalarak yerini başka yeni maddelere bırakmıştır Bu maddelerden en önemlileri mağnezyum ve alüminyum gibi metallerin oksitleyici maddelerle verdikleri karışımlardır Bunlar daha temiz yanmakta ve daha yüksek yanma hızı ve enerji sağlamaktadırlar


Kara barut insanoğluna asırlar boyunca hizmet etmiş, toplarda kullanılmasıyla kale ve surların yıkılmasından, modern medeniyet mefhumuna ulaşılmasına kadar olan safhada büyük rol almıştır