Prof. Dr. Sinsi
|
Enerji Kaynakları
Enerji kaynakları herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklardır Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir
TOCsağ
Klasik kaynaklar
Klasik kaynaklar, Alm Energie (f), Fr Energie (f), İng Energy İş yapabilme kâbiliyeti Enerji kelimesi "kudret" yerine kullanılmaktadır Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği âzamî iştir İş, fizikte bir cisme, bir kuvvetin tesiri ile yol aldırma, yerini değiştirme şeklinde târif edilir İş (W), kuvvet (F) ve kuvvet etkisiyle cismin aldığı yol (x) ile gösterilirse, W= F x olur Kuvvet tatbik edilen cisimlerin hızları değişir Bütün hareketli cisimler, hıza sâhip oldukları için, aynı zamanda yukarıdak
karbon bazlı olarak adlandırabilecek kaynaklardır Atom numarası: 6
Simge: C
Kütle numarası: 12 0112
Kaynama Noktası (C): 4830
Erime Noktası (C): 3727
Yoğunluk: 2 26
Buharlaşma Isısı: 171 7
Kaynaşma (Füzyon) Isısı: --
Elektriksel iletkenlik: 0 0007
Isıl iletkenlik: 0 057
Özgül Isı Kapasitesi: 165
Petrol, Petrol sözcüğü, Yunanca-Latincede taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur Her dilde aynı anlamı taşımaz Petrol deyince, yalnız belirli bir yakıtı [Benzin, Gazyağı, Dizel(motorin), Motor yağı, Fuel oil] değil, Doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan HAM PETROLÜ kastediyoruz Petrol bir takım hidro karbonların karışımından meydana gelmiş olup, muayyen bir kimyevi bileşimi yoktur
kömür ve
doğalgaz en temel enerji kaynaklarıdır Bunlar, meydana gelişleri itibarıyla yenilenmeleri çok uzun bir süre aldığından, yenilenmeyen kaynaklar olarak da adlandırılırlar
===Kömür===Yeraltı madenciliği veya açık işletme metodları kullanılarak çıkarılan fosil kaynaklı yakıttır Genellikle hayvan fosillerinden oluşur Kolayca yanabilen siyah veya kahverengimsi redüksiyonunda çok büyük önemi vardır Bir çok çeşidi vardır Mesela taş kömürü, fabrikalarda kullanılır Isı dercesi yüksektir Antrasit, ısı değeri en yüksek olan kömürdür, ülkemizde az bulunur Ayrıca ülkemizde en çok bulunan kömür linyittir
===Petrol===
Yüzmilyonlarca yıldan bu yana denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği bitki kalıntılarının anaeorabik bir ortamda, uygun şartlar altında (sıcaklık, basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), toprağın üstünde başkalaşmasıyla oluşur Değeri çok yüksektir, çünkü az bulunan bir yakıttır
===DoğalgazDoğalgaz da petrol gibi karbon bazlı bir fosil yakıttır Oluşumu petrol ile aynıdır Büyük oranda metan (CH4), daha az oranlarda etan (C2H6), propan (C2H8), bütan (C4H10), azot (N2), karbondioksit (CO2), hidrojensülfür (H2S), helyum (He) içeren, renksiz, kokusuz, yüksek kalorili bir gaz yakıttır Yoğunluğu 0,6-0,8 kg/m<sup>3</sup> arasındadır Havaya göre daha hafif bir gaz olduğu için açık havada uçucu özelliğe sahiptir Ancak kapalı mahallerde hava içindeki gaz oranı %5-15 arasındaki değere ulaşırsa ********* özelliği vardır Bu karışım limitleri arasında ateş, alev, kıvılcım gibi tutuşturucu bir kaynakla temas ederse patlar Ancak kural ve standartlara uygun olarak doğru bir şekilde kullanıldığında ve gerekli önlemler alındığında doğal gazın en az diğer yakıtlar kadar güvenli olduğu unutulmamalıdır
Doğal gazın kendisi zehirli değildir Ancak kaçaklarda, havadaki gaz miktarının artmasıyla oksijen azalacağından boğulmaya yol açabilir Kükürt doğal gazda yok denecek kadar azdır Yanma sonucunda oluşan yanma ürünlerinin içinde kükürt bulunmaması alev veya dumanla temas eden yüzeylerde korozyon problemini ortadan kaldırmaktadır İçindeki karbon miktarının diğer yakıtlara göre az olması doğal gazın mavi ve mat bir alevle yanmasına neden olur Bu ise ocaklarda radyasyon nedeniyle oluşan ısı transferini azaltır Yanma için gerekli hava miktarı daha azdır Bu yüzden gazların yanma verimleri de yüksek olur Doğal gazın içindeki hidrojen miktarı oldukça fazladır (yaklaşık %24) Bunun sonucu olarak yanma ürünleri içindeki su buharı miktarı da fazladır Doğal gazda bulunan azot (N2), oksijenle yüksek sıcaklıklarda (1900-2000<sup>o</sup>C) reaksiyona girdiğinde azot-oksitler oluşmaktadır Korozyona neden olan bu oluşumu engelleyen önlemler alınmalıdır
Doğal gazın taşınması, borular vasıtasıyla oldukça kolaydır Taşımada, boru kayıpları ve dönüşüm kayıpları (buhar/sıcak su, kızgın su/sıcak su) hiç yoktur Yanma ürünleri içinde kül, is, kurum, katran gibi artıklar bulunmadığı için hava kirliliği yaratmaz Ayrıca karbondioksit (CO2) ve su buharı (H2O) dışında karbonmonoksit (CO) miktarı da oldukça düşüktür
Petrol gibi doğalgaz da çok eski tarihlerden beri bilinmekle ve kullanılmakla beraber; bugünkü konumuna gelişi, 1816 yılında ABD`nin Baltimore kentinin sokak lambalarının doğalgaz aracılığıyla aydınlatılmasıyla başlar
Dünya enerji tüketiminin %22`si doğalgaza dayanmaktadır İşyerleri ve evler ısınma amacıyla çok yoğun miktarda doğalgaz kullanırlar Isınma, toplam doğalgaz kullanımında %75 gibi bir orana sahiptir Bunun yanısıra elektrik üretiminde de doğalgaz kullanılmaktadır Fakat %10-15 gibi düşük oranlarda kalmaktadır
===Hidroelektrik enerji===
Nehirler ve akarsular üzerine kurulan baraj göllerinde biriken suyun mekanik gücüyle dönen su türbinlerinden ve jeneratörlerden elde edilen elektrik enerjisidir 20 yüzyıl boyunca dünyanın büyük nehirlerinin hemen hepsinde dev hidroelektrik santrallar kurulmuştur Son yıllarda, daha küçük ölçekte santrallar kurulmaktadır 20 MW`ın altındaki santrallar küçük ölçekli hidroelektrik enerji santrali olarak adlandırılmaktadır Hidroelektrik enerji, aynı zamanda yenilenebilir bir enerji kaynağıdır
===Geleneksel biyokütle (bitki ve hayvan atıkları)===Biyokütle enerjisi, organik maddelerden enerji kaynağı olarak yararlanılmasıdır Bilinen bitki yakma ve hayvan atıklarından yararlanma yöntemleri geleneksel biyokütle olarak adlandırılır Bu enerji kaynağı türü, geri kalmış toplumlarda en fazla yararlanılan enerji türüdür Öte yandan, modern yöntemlerde bitkilerden biyodizel, biyoetanol elde etme gibi yeni uygulamalar ise, modern biyokütle olarak adlandırılmakta ve yenilenebilir enerji kaynağı türleri arasında yer almaktadır
|