Kosova Dilsel Ve Etnik Yapı

Dilsel ve etnik yapı
Resm diller ve konuşulan diller
Kosova Cumhuriyeti'nin resm dilleri Arnavutça ve Sırpçadır Bunun yanında, Kosova Anayasası'nda Türkçe, Boşnakça ve Romca da belediyeler statüsünde resm dil hüviyeti elde edebilir Bu ek diller içinde Türkçenin birçok belediyede resmiyeti söz konusudur Resm diller dışında Gora bölgesinde Goralılar tarafından kullanılan dil, "Boşnakça ile Makedonca arasında" şeklinde tarif edilmektedir
Kosova'da Arnavutça son dönemlerle beraber kullanılma oranını arttırmıştır Bunda, bağımsızlıkla beraber Kosova'da resm dil statüsüne sahip olması da önemli bir etkendir Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Latince ve Yunanca ve ayrıca 500 yılı aşkın Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe sözler girmiştir Arnavutlar, Kosova'nın geneline yayılmış bir haldedirler Ancak, nüfus oranı olarak ağırlıklı yapıda Kosova'nın orta ve doğu kesimlerinde yerleşiktirler Kosova'da köy nüfusunun büyük kısmı Arnavut etnisitesine aittir
Sırpçanın Kosova'da resmiyeti vardır Kosova'da ikinci resm dil olarak Sırpçanın yer almasının sebebi Kosova Sırplarına, Birleşmiş Milletler tarafından özel azınlık hakları verilmesidir Ayrıca, bu durumun siyas boyutları ve kültürel derinlikleri de vardır Bugün Kosova'da, 1999 yılındaki savaş sonrasında yaşayan Sırpların nüfusu, eski oranın çok altındadır Günümüzde Kosovalı Sırplar, Kosova'da özellikle Prizren yakınlarında Brezoviça dağlık bölgesinde birkaç köyde; Priştine yakınlarındaki birkaç köyde ve Kuzey Mitroviça'da; Kosova'nın kuzeyinde yaşamaktadırlar
Türkçe bugün Kosova'da, Prizren, Mamuşa, Priştine, Mitroviça, Vuçıtırın, Gilan belediyelerinde resm statüye sahiptir[12] Kosova Cumhuriyeti'nin resm dillerinden biri olması çalışma ve tartışmaları henüz bir sonuç vermemiştir Kosova'da Türkler, genelde güney, güneydoğu ve doğuda ağırlıkla yaşasa da dağınık bir halde bütün Kosova'da yerleşmişlerdir Bu dağınıklık özellikle Kosova'nın kuzeyine doğru yayılan bölgelerde yaşayan Türkler için, asimilasyon neticesinde nüfus oranlarında azalma tehlikesini doğurmaktadır Kosova Türkleri, Müslümandır ve Kosova'da yaşayan Arnavutların çoğu da Müslüman inancına sahiptir Bu sebeple söz konusu iki grup ve bunlara eklemlene bilecek Goralı, Torbeş ve Boşnaklar, din yönden asimilasyona açık hale gelebilmektedirler Zaten Kosova'da 250000 gibi bir Türkçe konuşuru rakamının zikredilmesine rağmen, bugün Kosova'da ne kadar Türk'ün yaşadığı tam olarak bilinmemektedir Türkler bugün Kosova'da daha yoğun bir şekilde Prizren, Mamuşa, Priştine, Gilan, Doburçan, Yanova, Vuçıtırın, Mitroviça ve İpek yerleşim bölgelerinde yaşamaktadırlar
Kosova Cumhuriyeti Anayasası:


"
Madde 5 (Diller)

1 Kosova Cumhuriyeti resm dilleri Arnavutça ve Sırpçadır


2 Türkçe, Boşnakça ve Romca dilleri, belediyeler seviyesinde resm statüye sahiptir veya yasalara uygun şekilde her hangi bir seviyede resm kullanımda olacaklardır




Etnik durum


Kosova'daki etnik unsurlar

Arnavut

%

90%


Sırp

%

5%


Diğer

%

5%


source


Kosova'nın etnik haritası


Kosova Cumhuriyeti'nde yaşayan etnik gruplar, en geniş tanım ve tabirleri ile, Arnavutlar, Türkler, Sırplar, Boşnaklar, Romlar, Goralılar, Torbeşler, Aşkalilerdir Bu isimlendirmelerden bazıları büyük, bazıları da küçük bir topluluğu belirtir Söz konusu etnik grupların nüfus oranları tam olarak bilinmemektedir Ülkede 1999 yılı öncesinde ve özellikle 1999 ile beraber sürekli bir değişkenlik gösteren demografik durumlar, bu muğlaklığı doğurmuştur Ülkeden ayrılanlar, ülkeye gelenler, kimlik gelgitleri gibi etkenlere, uzun süreden beri Kosova'da etnik yapı bilgisine yönelik nüfus sayımı yapılmamasını da eklemek gerekir Şimdilik Kosova Cumhuriyeti'nde %85-90 civarı Arnavut, %3-4 Sırp, %3-4 Türk ve diğer halklar şeklinde bir oran öne sürülmektedir Arnavutlarla yakın aile ilişkileri gibi ilişkiler sebebiyle Türkler, Kosova'daki nüfus oranları konusunda en karışık rakamlarla belirtilen etnik gruptur
Kosova Türklerinin bugünkü nüfus sayısı en az 60000 olarak düşünülmektedir Yugoslavya döneminde yapılan nüfus sayımlarına göre Kosova Türklerinin sayısı sürekli 12500 olarak gösterilmiştir 1999 yılındaki Kosova Operasyonundan sonra Birleşmiş Milletler denetiminde, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından yapılan nüfus kayıtlarında Kosova vatandaşlarının mill mensubiyetinden ziyade konuştukları diller sorulmuştur Bu verilere göre, Kosova'da yaklaşık 250000 kişinin Türkçe konuştuğu kaydedilmiştir Kosova Demokratik Türk Partisi'nin geçen ve bir önceki seçimlerde ortalama 8000 oy aldığı göz önünde bulundurulduğunda bu sayının en düşük ortalamayla 30 - 35 bin arasında değiştiği tahmin edilebilir Ayrıca, siyas tercihlerinde çeşitli sebeplerden dolayı Kosova Demokratik Türk Partisi'ne oy vermeyen Türkleri ve kültürel, hayat sebeplerle Türk zümresiyle irtibatı zayıflayan Kosovalı Türkleri de hesaba katmak gerekir Yine Kosova'daki Türk Sivil Toplum Örgütlerinin, KDTP'nin ve basın yayın kuruluşlarının kayıtlarına göre bu sayının 60000 civarında olduğu tahmin edilmektedir Bütün etken ve sebepleri de katıp düşünüldüğünde rakamın 100000'in üstüne çıkabileceği görülebilecektir1989 yılına kadar resm dil olarak kabul edilen Türkçe, 1999 yılından sonra BM önderliğindeki uluslar arası güç tarafından resmiyetten kaldırılmıştır

Kaynak : Wikipedia