08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hip Hop Doğuşu
Doğuşu
Bir sosyal kimlik olarak hiphop karşımıza ilk olarak 70'lerin sonunda çıkar Kelime anlamı olarak kalça atmak - kalça sektirmek gibi basit bir anlamı olsa da hiphop'ın doğduğu topraklar olan Amerika'yı aşıp bütün dünyaya yayılmasının nedeni isminden ziyade yaşama karşı takındığı tavırdır Hiphop'ın takındığı bu tavır kabaca kendine özgü bir dansı, bir dili, kıyafetleri ve vahşi bir grafiti tarzını kapsar
Yüzlerce yıldır Amerika'da eşit olmayan şartlarda, kendi yurtdaşlarından çok da farklı olmayan koşullarda yaşayan siyahların bu dönemde elde ettiği belli haklar gerçek yaşamda yine pek bir anlam ifade etmiyordu Siyahlar halen ekonomik ve sosyal olarak ezilmeye, siyasal ve toplumsal yaşamın dışında tutulmaya devam ediliyordu Özellikle Reagan döneminde bütün dünyada yaşanan ekonomik sıkıntılar Amerika'da beyaz alt-orta sınıfa göre çok daha fazla gettolarda yaşayan siyah halkı etkiledi sahte ekonomi olarak da adlandırılan dönemin şartlarında para parayı getiriyor, işçi emeğinin hiçbir getirisi olmuyordu İşte tam bu sıralarda hiphop kültürünün taşıyıcı unsurları bir kurtuluş reçetesi gibi siyah getto insanları tarafından yaratılmaya başlandı Grafiti, break dans, dj'lik ve rap çok kısa bir zaman dilimi içersinde bütün Amerika'da toplumsal muhalefet aracı olarak gelişti ve böylece siyahlar, yarattıkları bu yeni müzik ve kültür aracılığıyla günlük yaşamda karşılaştıkları çelişki ve sorunları birinci elden anlatabilme imkanı buldular
Basit bir benzetmeyle reggae'nin 1970lerde Jamaika'da ıstırap çekenler için yaptığının aynısını on yıl sonra hiphop ve rap Amerika'daki yoksul siyahlar için yapmıştır Önde gelen bir hiphop Dj olan Bambaata'nın sözleriyle hiphop "hayatta kalmayla, parayla ve insanlarımızın ilerlemelerini sürdürmeleriyle ilgilidir " bu insanların yeniden farkedilmelerini sağlayan hiphop, ayrı tutulan bir toplumun gurur ve kimliklerinin güçlenmesine yardımcı olmuştur Reggae gibi bu müzik de daha sonraları uluslararası bir dinleyicisine ulaşmıştır Bu müzik türünün gelişmesine katkıda bulunan Wild Style ve Beat Street gibi iki önemli film bu dönem içersinde çekilmiştir
Hiphop kültürü içinde en büyük unsur olarak karşımıza çıkan rap, çete savaşlarına, ırkçı, dinci, ekonomik ve tüm sosyal ayrımlara karşı ilk olarak Afrika Bambataa'nın 1974 yılında kurduğu Zulu Nation, NWA, Puplic Enemy gibi grupların öncülüğünde bize kendini gösterir Amerikan hiphop'ının yol ayrımı olarak bilinen east-west ( Newyork-Los Angeles) ayrımı temelde iyi-kötü ayrımı olmaktan çok iki ayrı kentte yükselen dev müzik firmalarının ve bunların bünyesinde bir araya gelen rapper ve rap grupları ticari çıkar kavgalarına işaret eder Zamanla Kararları büyük sermayelerin almaya başlamasıyla birlikte rap ilk doğuşundaki protest ruhtan uzaklaştığını görmeye başlarız
Hiphop kültürünün ve rap şarkı formunun doğuşunu daha detaylı olarak ele alırsak, bu müzik biçeminin tohumlarının on yıllardır siyahların ve hispaniklerin gettosu olan New York'taki Güney Bronx'ta atıldığını söyleyebiliriz 1930'da bölgede yaşayanların yaklaşık dörtte birini Batı Hint adalarından gelen göçmenler oluşturuyordu Günümüzde Bronx'da yaşayan ve İspanyolca konuşanların çoğu ise ya Porto Riko ve Küba gibi Karayip adalarından gelmişlerdir ya da Karayipli kölelerin çocuklarıdırlar 1960'ların sonlarında Bronx New York City'nin en yoksul ve en korkutucu mahallesi olarak anılmaya başlanmıştır
1967 yılında Kool Herc adında bir dj Jamaika'dan ABD ye göç ederek ve Batı Bronx'ta yaşamaya başlamıştır Herc Jamaika'daki müzik camiasına ve endüstrisine hakim biri olarak ev partilerinde ve çeşitli toplantılarda Djlik yapar ancak farkettiği yeni detay New Yorklu siyahların reggae eşliğinde dans edemediğidir Bunun üzerine kalabalıklara cazip gelebileceğini düşündüğü Latin esintili funk ritimleri eşliğinde talk over biçimli şarkılar çalmaya başlar Müziğinde sokak argosunu bolca kullanan Herc, topluluğa seslenen ve müziğine dikkat çeken sözleri şarkı formuna ekler Konuşmasının amacı insanların dans etmeyi sürdürmesini sağlamak ve canlı performansların verdiği heyecanın aynısını yaşatmaktır Yavaş yavaş Herc bu tarzıyla popülerleşme başlar ve parçanın kendisini çalmaktan çok sadece enstrumantel bölümlerini kesip almak amacıyla plaklar satın almaya başlar Aradığı lead gitar ya da bas rifi veya davul örgüsü sadece on beş saniye sürmektedir Bütün parçayı sonuna kadar çalmak yerine, bir yandan mikrofonla konuşurken bir yandan da bir pikaptan diğerine geçişler yaparak aynı bölümü defalarca çalar Bu aynı plağın birden fazla kopyasını satın alması ve dolayısıyla da Herc'in çok hassas bir zamanlamaya sahip olması gerektiği anlamına gelmektedir Böylece, aynı plağın kopyaları arasında tam zamanında geçişler yapabilmek için djlerin çalacakları plakları belirlemekte kulandıkları kulaklıklardan edinir
Herc, çeşitli şarkıların davul örgülerini kendi tarzı için uygun bularak farklı uyarlamalar yapmaya başlar ve yarattığı bu yeni çalışma biçimi dönemin bir çok dj'ine örnek olur Theodor adlı bir dj stratch denilen bir teknik geliştirir Bu teknik iğne oluğu üzerindeki plağın çok hızlı hareketlerle öne ve arkaya kaydırılmasıyla müzikte bir kasılma hissi verme işlemine dayanıyordu Bir plak bu şekilde kullanıldığında bir perküsyon enstrumanına dönüşebiliyor ve müzikte temponun iyice ön plana çıkmasına katkı getiriyordu
Grandmaster Flash ( Joseph Saddler) hiphop tarzının yaratılmasına önayak olmuş bir başka Bronx'lu dj olmuştur Anne ve babası Barbadoslu olan Flash'ın Karayip ve siyah Amerikan müziklerine aşinalığı ve büyük bir ilgisi bulunmaktadır Flash'ın bu kültüre katkısı iki ilgi alanını birleştirmekle başlamıştır, ses teknolojisi ve hard funkı harmanlayarak kendi sistemini yaratan Flash caddelerde, çevredeki parklarda, yakın bir sokak lambasından elektrik ihtiyacını karşılayarak müziğini insanlara dinletmeye başlar ve zamanla punch phasingde gerçek bir uzman haline gelir Bu teknik diğer pikaptaki plak çalmaya devam ederken dj'in pikaplardan birindeki plağı aniden belli bir yerinde durdurmasını ifade eder Hiphop'ta punch bir cümle'deki noktalama işaretiyle aynı işlevi görmektedir Bir virgül veya noktanın yazılı metne şekil vermesi gibi, plaktaki seslerin akışına şekil vermesine yardım ederek punch dans eden kalabalık için tempoyu ve ritmi vurgulamak üzere kullanılmaktadır Flash aynı zamanda elektronik müzik davul vuruşlarını üreten bir makina olan beat box ile çalışan ilk hip hop Djlerinden biri olup o sıralarda başını Melle Mel'in çektiği MC ekibiyle birlikte GrandMaster Flash ve Furious Five alameti fabrikaları haline gelen sert bir rap tarzı geliştirmişlerdir
Bu ilk günlerin bir diğer önemli siması da Afrika Bambaata'dır O sıralarda Bronx'taki River Community Center'da bir ses sistemi işleten Bambaata günümüzde hip hopın ordinaryusu olarak saygı görür Bob Marley'in reggae alanında yaptığı gibi, Bambaata da rap müziği ile kültürününü sözcüsü ve büyükelçisi rolünde düşünülür Afrika Bambaata ünlü bir XIX yüzyıl Zulu şefinin adıdır ve şefkatli lider anlamına gelmektedir Bambaata bu rolü çok ciddiye alır ve 1975te funk tutkunu sokak çocukları için daha sonraları Zulu kavmi olarak tanınacak olan bir örgüt kurar Bambaata 1970lerin başında New York'un en güçlü çetelerinden biri olan Black Spades'in üyesidir ancak şiddet ve **********nun çeteleri nasıl yok etiğiini bizzat kendi görür ve bu duruma karşı gelecek zamanlarda şarkıları ve duruşuyla tepki gösterir
Bunların yanı sıra Bambaata militan bir siyah tarikatı olan Siyah Müslümanlar aracılığıyla ırk ve kültür politikalarıyla ilgilenmeye başlamıştır Siyah Müslümanlar 1960a??lar boyunca Cassius Clay, Büyük boks şampiyanu Muhammed Ali gibi pek çok kişinin inancını değiştirip müslümanlığa geçmesini sağlayıp Batı dünyasında siyahların yaşadığı gettolarda yeni bir özgüven havasının oluşmasına katkılar sağlamıştır Bob Marley'in Rude Boy döneminde Rastafaryan temaları olan kökler ve kültür aracılığıyla reggae müziğini nasıl yönlendirdiyse, hemen hemen aynı sıralarda Bambaata da çetelerle yatıp kalkan siyah sokak çocuklarına kolektir dayanışma ve daha yapıcı davranışlar geliştirmeleri doğrultusunda rehberlik etmeye çalışmıştır
Kaynak : Wikipedia
|
|
|