Fransız Edebiyatı Erken Fransız Edebiyatı

Erken Fransız Edebiyatı
En erken yazınlara MÖ800a´de rastlanır Şiir, antik Fransız edebiyatında baskındır Birçok şiir, eğitimsiz insanlara gezgin jongleurlerce (jonklör) söylenmek ya da oynanmak içindi Zaman içinde, iki ana şiir tarzı ortaya çıkmıştı: lirik ve öyküsel


Lirik Şiir
Lirik şiir 1100a´lerden 1400a´lere kadar yaygınlaşti Trobador denen şair-müzisyenler, Provens lehçesiyle aşk şarkıları yazmaya güney Fransaa´da başladı Bu şiirlerin bazıları kuzey Fransaa´ya da trovör denen şairlerce taşınmıştı Hem trobadorlar hem de trovörler kadınları ve aşk ideallerini anlatan lirik şiirler bestelediler Bu şiirler kasıtlı olarak tekralamalardan ibaretti Eğlenceden çaresizliğe geçişleri büyük bir ustalıkla, duygusal koşullara yoğunlaşarak resmetmişlerdi Orta Çağa´ın en tanınan Fransız lirik şairi François Villona´dür Üç eşit stanzin ardından daha kısa bir bitiriş stanzini içeren bir yazın biçimi olan çeşitli balatlar besteledi Aynı zamanda aşk, başarısızlık ve ölüm temalarıyla ilgilenen uzun şiirler de yazdı Villona´un yazını geniş bir ton aralığında, kınayeli aşağılama ve grotesk görsellikten tutku gibi konulardaki daha narın pasajlara uzanmıştı Başyapıtı 2000 dizelik otobiyografik şiiri Grand Testamenta´tir (1461)
Öyküsel Şiir
Öyküsel şiirin dört biçimi vardır: (1) epik şiir, (2) romans, (3) ilahiler ve öyküler, ve (4) fabliaux Orta sınıf için yazılan fabliaux dışında hepsi aristokrat izleyiciler için yazılmıştı Epik şiirler genelde savaş ve savaş kahramanlıkları üzerinedir; çhansons de geste (büyük eylemlerin şarkıları) diye adlandırılırlar Jonklörler chansonları müzikle birleştirmişlerdi En ünlüleri Rolanda´in Şarkısıa´dır (1100) Ünlü komutan Charlemagne tarafından yönetilen bir askeri talim sırasındaki bir olayı anlatır


Romanslarsa sıklıkla fantastik maceralarla dolu uzun kurgusal çalışmalardı Yedi tipi vardı Romans antiques (klaşık romanslar) Troya Savaşı gibi tarihi olaylar üzerine temellenmişti Romans bretons (Breton romansları) ise eski Britanyaa´daki Yuvarlak Masa Şövalyeleri ve Kral hakkında hikayeler anlatırdı
Belki de en çok okunan ve en etkileyici Fransız romansı Gül Romansıdir Guillaüme de Lorris ilk kısmını yazmıştı (1230) ve şair Jean de Meung 1275a´te daha karamsar ve kınayeli bir ruh haliyle bitirmiştir Şiir, aşkın gelişimini anlatmak için karmaşık allegoriler (sembolik hikayeler, insanlar ve görüntüler) kullanmıştı
İlahiler ve öyküler aşk, sövalyelik ve metafizikle ilgili kısa manzumelerdi İlahiler daha çok Celtic kaynaklarına dayanıyordu Öyküler ise genelde Latin kaynakliydi 100a´lerde şair Marie de France birçok önemli öykü yazmıştır
Fabliaux kısa, genellikle taşlamalarla dolu mizahı öykülerdi En önemlisi, hayvan karakterlerin insane toplumunu eleştirdiği Renard Romansı (1175-1205) denen koleksiyonda bulunur
Erken Yazın manzume romanslardan sonra ortaya çıkan romanslardan oluşur ve genelde aynı hikayeleri anlatır Tarihi belgeler bu tip yazının ana unsurudur En bilinen tarihi yazarlar Philippe de Commines, Jean Froissant, Jean de Joinville ve Geoffroy de Villehardouina´dir
Erken Drama öncelikle manzume şeklinde yazılmıştı ve dini temalarla ilgileniyordu Dini dramlar üce ayrılıyordu: Gizem Oyunları Skripturlarından (incil ayetleri) bölümler sahneledi Mucize oyunları Meryem Ana ve incilden prtreler sunuyordu Ahlaki oyunlar eğitim amaçlı sembolik dramlardı Şeküler (dinsel olmayan) komediler - farslar - dini dramların sahnelenmesi sırasındaki girişlerdi 1200a´lerde dramatist Adam de la Halle realizmin çarpıcı etkilerini ve yüksek psikolojik derinlik seviyesini yakalayan seküler oyunlar yazdı

Kaynak : Wikipedia