08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Anglikanizm Yol Gösterici İlkeler
Yol gösterici ilkeler
Anglikan öğretileri yargıdan, dini bir kavim kurucusundan (Luther ya da Calvin gibi) ya da bir inançtan doğmadı Onlara göre en eski Anglikan dini belge ve inancın anahtarı olan, dini en iyi anlatan kitap olarak gördükleri Book of Common Prayer'dır Yol gösterici olarak dua kitabını esas almaları Latince 'lex orandi, lex credendi' (inanların hukuku inancın hukukudur) şeklinde ifade edilir Dua kitabında Anglikanizm'in temel öğretileri olarak Havariler, İznik Konsili'nde alınan kararlar, 'Baba, Oğul, Kutsal Ruh Üçlemesi' (trinity), İncil, adak törenleri, günlük ibadetler, Yeni Ahit öğretileri olarak belirtilir
Muhafazakar Anglikanlar Roma Katoliklerine olan karşıtlıklarından dolayı Thirty Nine Articles'a (39 makale)yöneldi Bir süre sonra Anglikan ruhban sınıfının tümü bu makaleleri temel aldı Ancak günümüzde bu makaleler artık sadece Anglikan kimliğini şekillendiren tarihi belgeler olarak görülüyor
Anglikanlar 'belli kutsallıklar'(standard divines) üzerinde itibar sahibi olmak istiyorlardı Bunların en etkili olanlarından biri 16 yüzyılda bir rahip ve teolog olan ve 1660'dan sonra Anglikanizm'in kurucusu sayılan Richard Hooker'dır Hooker Anglikanizm'in öğretilerinin oluşmasında İncil'den ve geleneklerden daha fazla etkili bir şey olmadığını söyler
Son olarak Anglikanizm'in İngiltere dışına yayılması, dua kitaplarının çeşitlenmesi ve kiliselerin bir çatı altında toplanması hakkındaki görüşlerin artması, Anglikan kimliğinin daha belirginleşmesine neden oldu Özetle İncil'in inançla ilgili her şeyi kapsadığına inandılar ve İznik Konsilinde alınan kararlara ve Havarilere olan bağlılığa büyük önem verdiler
Anglikan Din Adamları
Anglikan geleneğinde bazı yazarların eserleri inanç için standart kutsalların belirlenmesinde, ibadet şekillerinde ve öğretilerin oluşmasında önemli rol oynadı Anglikan rahipleri hakkında kesin bir liste olmamasına rağmen bu kişilerin adı azizlerle birlikte anıldı ve çalışmaları bir araya getirildi Anglikan rahipleri genellikle 'via media'yı (orta yol) Tanrı ve Tanrı'nın krallığının evrensel olduğunun kanıtı olarak yorumladı Bu din adamları İncil'i hadislere göre mantık çerçevesinde yorumladılar Tanrı-doğa ve Tanrı-insan arasındaki dünyevi ve ruhani ilişkilerde görev aldılar 16 ve 17 yüzyıllardaki Anglikan rahipleri Thomas Cranmer, John Jewel, Richard Hooker, Lancelot Andrewes ve Jeremy Taylor etkili olan isimlerdi Bu dönemde etkili bir isim olan Hooker 1593 yılında kilise ve devlet yönetimi arasındaki ilişkiyi inceleyen eseri Of the Laws of Ecclesiastical Polity'i yayımladı Bu eserde ayrıca etik, kutsama törenleri, İncil'in yorumlanması ve İsa'nın kurtuluşu gibi konulara geniş yer verdi Hooker teolojinin ibadeti ve kilisenin topluma karşı görevlerini de kapsadığını açıklamaya çalıştı
19 yüzyılda Anglikanizm'de iki önemli hareket belirdi: Ahitleri 'İsa'nın ışığı' olarak gören Cambridge Platonism (Cambridge Üniversitesinde bir birkaç felsefeciden oluşan bir grup) ile Kutsal Ruh'un kişisel deneyimlerine vurgu yapan Evangelical Revival (Protestan Uyanışı Cambridge Platonist hareketi Latitudinarianism adında bir okulda gelişti Evangelical Revival hareketi insanlardaki değişikliği ve inançtaki adilliğin önemini vurgulayan John Wesley ve Charles Simeon etkisinde gelişti Wesley ve George Whitefield İlk Büyük Uyanış'ı (First Great Awakening) tetikledikleri yolunda Birleşik Devletler'den bir mesaj aldı ve metodizm diye adlandırılan ancak Amerikan Devrimi'nden sonra yıkılacak olan Anglo-Amerikan hareketini başlattılar
19 yüzyılda önceki Anglikan rahiplerinin öğretilerinde yeni bir vurgu vardı: John Keble, Edward Bouverie Pusey ve John Henry Newman gibi din adamları eski kilise geleneklerini reddederek Anglikan ve Protestan geleneklerinden de öte eski gelenekler yerleştirdiler Onların bu değişiklik çalışmaları Katolik kimliğini Anglikan kilisesine sokmak isteyen Oxford Movement (Oxford Hareketi) tarafından ilgi gördü Frederick Denison Maurice'in The Kingdom of Christ (İsa'nın Krallığı) adlı eseri diğer bir hareket olan Hıristiyan Sosyalizmi'nde (Christian socialism) önemli rol oynadı Maurice bu eserinde Hooker'ın bahsettiği Anglikanizm'in canlı maneviyatı vurgusunu sosyal adalet için zorunlu hale getirdi
Kaynak : Wikipedia
|
|
|