 |
27 Mayıs Darbesi Mill Birlik Komitesi İktidarı |
 |
08-20-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
27 Mayıs Darbesi Mill Birlik Komitesi İktidarıMill Birlik Komitesi iktidarı Harekat Başkent Ankara'yı ele geçirmek için Tümgeneral Selahattin Kaplan komutasındaki 28  Tümen, Tuğgeneral Yusuf Demirdağ komutasındaki Zırhlı Eğitim Merkezi (Etimesgut), Süvari Yarbay Reşit Çölok komutasındaki 43 Süvari Alayı, Binbaşı Hakkı Bozkaya komutasındaki Tank Taburu (Harp Okulu arkası) gibi birliklerin ikna edilmesi ya da etkisizleştirilmesi gerekirdi[69]23 Mayıs Pazartesi, harekat tarihi 25 Mayıs 1960 olarak kararlaştırılmış ve parolalar belirlenmiştir: zamanında gerçekleşirse "Dündar Seyhan'ın oğlu sınıfını geçti ", ertelendiği takdirde "Dündar Seyhan'ın oğlu bütünlemeye kaldı"[69]27 Mayıs 1960 sabah saat 3 15'te piyade birlikleri ve süvari grubu, 330'da tanklar hareket etti Saat 436'da [23] Albay Alparslan Türkeş tarafından radyoda okunan ilk bildiri ile harekat bütün Türkiye ve dünyaya ilan edildi[70]İlk olarak Tuğgeneral Yusuf Demirdağ evinden alınıp Harp Okulu'na getirilmiş ve nezarethaneye kapatılmıştır Bundan sonra Refik Koraltan getirilmiştir 2 Ordu komutanı Orgeneral Suat Kuyaş da enterne edilmiştir Celal Bayar Çankaya Köşkünde Veteriner Tuğgeneral Burhanettin Uluç, Topçu Yarbay Abdullah Tardu, Kurmay Albay Sami Küçük tarafından gözaltına alınmıştır Bu arada komite üyelerinden Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı komutanı Kurmay Albay Osman Köksal da yanlışlıkla içeriye kapatılmıştır[71]Adnan Menderes Eskişehir'den Konya'ya gitmek üzere Kütahya'ya geçtiğinde Keşif Tabur komutanı Agasi Şen ve Binbaşı Muhsin Batur tarafından gözaltına alınmış ve Ankara'ya getirilmiştir Darbenin ilk günü, Bayar, Menderes, Koraltan, Fatin Rüştü Zorlu ve Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Salih Korur ve diğer hükümet üyeleri Harp Okulunda, öğrenciler tarafından darp edilmişler ve enterne edilmişlerdir[71] İçişleri Bakanı Namık Gedik ise tutuklu olduğu odanın penceresinden aşağıya atılarak intihar ettiği söylenmiş ve ailesi de onu kabullenmiştir Fakat öldürüldüğünü savunanlar da mevcuttur[72][73]Cemal Gürsel, İstanbul Yeşilköy Asker Havaalanı'ndan kalkan C-47 ile İzmir Karşıyaka Bostanlı'daki evinden alınıp saat 11 30'da Ankara'ya Harp Tarih binasına gelmiş ve saat 16'da radyoda konuşma yapmıştır[74]27 Mayıs 1960'tan, seçimlerin yapılarak normal yaşama geçildiği 15 Ekim 1961 yılına kadar geçen süre, askerin Milli Birlik Komitesi (MBK) eliyle cunta olarak iktidarda olduğu dönemdir Bu dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin anayasal bütün hak ve yetkileri 38 subaydan kurulu MBK'nin eline geçti MBK ülkeyi yayımladığı tebliğlerle askeri cunta olarak idare etmiştir3 numaralı Tebliğ ile her türlü siyasi parti neşriyat ve faaliyetleri, gösteri yürüyüşleri ve her türlü toplantı yasaklanmıştır MBK faaliyetlerinin aksamaması için telsiz ve telefon görüşmelerini kısıtlayan 4 ve 5 numaralı Tebliğlerden sonra, ordunun görevini açıklayan 6 numaralı Tebliğ yayımlanmıştır 6 numaralı Tebliğin ilk fıkrasında,"Türk Ordusu bir kere daha tarihi bir vazife karşısında bulunuyor Bu vazife; dahilde memleketi buhran ve felakete sürüklemek isteyen hırslı politikacıların elinden kurtarmaktır" demektedirAynı şekilde 13 ve 32 numaralı Tebliğlerde bu darbenin yapılış gerekçeleri şöyle yer bulmuştur: "Biz vatandaşları birbirine düşürecek bir kardeş kavgasını önlemek için bu işe giriştik" "Milli İnkılap, hiçbir şahsın, hiçbir zümrenin lehine yapılmış bir hareket değildir Muhterem halkımızın, köylü ve işçilerimizin demokrasiye kavuşması, hak ve hürriyetinin teminatı, iktisadi kalkınması, ana prensibimizdir Vatandaşların hususi işlerinde ve her türlü çalışma yerlerinde, kardeşlik duyguları ve huzur içinde bulunmaları esastır"İsmet İnönü'nün Mebusevleri Ayten sokak (no 22)'taki evi de koruma altına alınmıştırMBK üyelerinden Muzaffer Karan ve Fikret Kuytak öteden beri CHP genel sekreteri İsmail Rüştü Aksal ile temas halindeydiler Darbeden sonra bunlarla aynı grubu oluşturan Refet Aksoyoğlu, Suphi Gürsoytrak ve Ahmet Yıldız ile birlikte CHP ile irtibatlı olarak çalışmışlardır[75]İsmet Paşa, gerdeğe girecek bir delikanlı gibi iktidar için sabırsızlanıyor (Cemal Gürsel)CHP'deki atmosferi "Aman ne iyi, asker geldi memkeleti kurtardı" olarak tanımlamıştır [76]Onar Komisyonu 27 Mayıs sabahı, askerler; İstanbul Üniversitesi'nden Sıddık Sami Onar, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Naci Şensoy, Ragıp Sarıca, Tarık Zafer Tunaya, Hüseyin Nail Kubalı ve İsmet Giritli'yi asker bir uçakla Ankara'ya getirmişlerdir [77]28 Mayıs günü komisyona Ankara'da iştirak eden Muammer Aksoy, İlhan Arsel ve Bahri Savcı ile birlikte yeni bir anayasa taslağını hazırlamak için çalışmalara başlamışlardır Başkanlığına getirilen Sıddık Sami Onar'ın adıyla "Onar Komisyonu" olarak anılmıştır[78][79]"Hürriyet Şehitleri" Mill Birlik Komitesi, DP'liler hakkında daha sonradan doğru olmadığı anlaşılan bazı haberler yaymaya başlamıştı MBK, Demokrat Partililerin yurtdışına kaçarken yakalandığını ve beraberlerinde 12 uçak dolusu altın, mücevherat ve parayı kaçırmakta iken yakalandığını iddia etti[80] Komite ayrıca 28 Nisan - 27 Mayıs 1960 arasında yüzlerce gencin öldürüldükten sonra kamyonlarla mezarlıklara getirilip gizlice gömüldüğünü ve bir kısmının hayvan yemi yapılan makinelerde kıyılarak toz haline getirildiğini öne sürmüş ve bu gençler "Hürriyet Şehitleri" olarak adlandırılmıştır[80][81]2 Haziran 1960'ta İstanbul Üniversitesi rektörü Sıddık Sami Onar, Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun memleketi hürriyete kavuşturmak için şehit düşenler adına anıt inşa etmeye karar verdiğini açıklamıştır 3 Haziran'da MBK Hürriyet Şehitlerimizin tesbiti işine *****lı Kuvvetlerimizin idareyi aldığı andan itibaren ehmmiyetle devam edilmektedir diyen bir tebliğ yayınlamıştır[81]Fakat gençlerin cesetleri hiç ortaya çıkmayınca, 9 Haziran'da Sıddık Sami Onar Naaşları belki bulamayacağız ama ölülerimiz vardır diye konuşmuştur 10 Haziran'da 28 Nisan olayının kurbanı Turan Emeksiz, tanktan düşerek ezilen İstanbul Lisesi öğrencisi Nedim Özpolat, 27 Mayıs'ta kaza kurşunuyla ölen Harp Okulu öğrencisi Teğmen Ali İhsan Kalmaz, Ersan Özey ve Sökmen Gültekin'in naaşları Anıtkabir'deki "Hürriyet Şehitliği"ne nakledilmiştirMBK üyelerinin kimlikleri 18 Haziran 1960'ta açıklanmıştır Yurt dışında bulunan gizli komite mensupları Dündar Seyhan, Talat Aydemir, Sadi Koçaş komiteye girmemişlerdirMill Birlik Komitesi üyeleri# İsim 27 Mayıs 1960'ta görevi Sonraki görevi 1 Orgeneral Cemal Gürsel İzmir'de zorunlu izinli 26 Ekim 1961'de Cumhurbaşkanı 2 Tuğgeneral İrfan Baştuğ Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı 12 Eylül 1960'ta trafik kazasında öldü 3 Tuğgeneral Sıtkı Ulay Harp Okulu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 4 Tümgeneral Cemal Madanoğlu KKK Lojistik Başkanı Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi (Katılmadan istifa) 5 Kurmay Albay Ekrem Acuner KKK Harekat Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 6 Kurmay Yarbay Refet Aksoyoğlu KKK Harekat Şubesi Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 7 Kurmay Albay Mucip Ataklı Kara Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 8 Hava Kurmay Binbaşı Emanullah Çelebi Hava Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 9 Kurmay Yarbay Vehbi Ersü 43 Süvari Alay II Grup KomutanıCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 10 Kurmay Binbaşı Suphi Gürsoytrak 1 Ordu Topçu Komutanlığı 608Topçu TaburuCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 11 Kurmay Yarbay Kadri Kaplan Mill Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliği Harekat Subayı Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 12 Kurmay Yarbay Suphi Karaman KKK Personel Başkanlığı Erkan Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 13 (Kurmay) Yüzbaşı Kamil Karavelioğlu Kara Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 14 Kurmay Albay Osman Köksal Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 15 Kurmay Albay Fikret Kuytak KKK Harekat Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 16 Kurmay Albay Sami Küçük Genelkurmay V SubesiCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 17 Kurmay Yarbay Sezai Okan Genelkurmay Başkanlığı Pl ve Prens ŞubesiCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 18 Orgeneral Fahri Özdilek 1 Ordu KomutanıCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 19 Kurmay Binbaşı Mehmet Özgüneş 61 Tümen Topçu KomutanlığıCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 20 Deniz Kurmay Binbaşı Selahattin Özgür Deniz Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 21 Kurmay Binbaşı Şükran Özkaya 3 Zırhlı Tugay Piyade Tabur KonumtanıCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 22 Hava Kurmay Albay Haydar Tunçkanat Hava Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 23 Kurmay Yarbay Ahmet Yıldız 4 Tümen 13Topçu Taburu KomutanıCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 24 Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler Genelkurmay Başkanlığı Özel P PŞubesi MüdürüCumhuriyet Senatosu Tabi Üyesi 25 Kurmay Albay Alparslan Türkeş KKK NATO Şubesi Müdürü 13 Kasım 1960'ta Yeni Delhi hükümet müşaviri 26 Kurmay Yarbay Orhan Kabibay 13 Kasım 1960'ta Brüksel hükümet müşaviri 27 Kurmay Binbaşı Orhan Erkanlı 13 Kasım 1960'ta Mexico City hükümet müşaviri 28 Deniz Kurmay Binbaşı Münir Köseoğlu 13 Kasım 1960'ta Stokholm hükümet müşaviri 29 Kurmay Yarbay Mustafa Kaplan 13 Kasım 1960'ta Lizbon hükümet müşaviri 30 Tank Binbaşı Muzaffer Karan Tank Taburu Harekat ve Eğitim Subayı 13 Kasım 1960'ta Oslo hükümet müşaviri 31 Kurmay Binbaşı Şefik Soyuyüce 13 Kasım 1960'ta Kopenhag hükümet müşaviri 32 Piyade Binbaşı Fazıl Akkoyunlu Genelkurmay Başkanlığı Muhafız Taburu Komutanı 13 Kasım 1960'ta Kabil hükümet müşaviri 33 Deniz Kıdemli Yüzbaşı Rıfat Baykal 13 Kasım 1960'ta Tel-Aviv hükümet müşaviri 34 Kurmay Binbaşı Dündar Taşer 13 Kasım 1960'ta Rabat hükümet müşaviri 35 Kurmay Yüzbaşı Numan Esin 13 Kasım 1960'ta Madrid hükümet müşaviri 36 Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer 13 Kasım 1960'ta Lahey hükümet müşaviri 37 Kurmay Yüzbaşı Muzaffer Özdağ 13 Kasım 1960'ta Tokyo hükümet müşaviri 38 Jandarma Yüzbaşı Ahmet Er 13 Kasım 1960'ta Trablusgarp hükümet müşaviri 24 Hükümet - 1 Milli Birlik Komitesi Hükümeti (30 Mayıs 1960 - 5 Ocak 1961)Görevİsim Tarih Devlet Başkanı, Başvekil ve Mill Müdafaa Vekili Devlet Vekili ve Başvekili Yardımcısı Devlet Vekili Devlet Vekili Dahiliye Vekili Adliye Vekili Hariciye Vekili Maliye Vekili Maarif Vekili Mill Müdafaa Vekili Nafia Vekili Ticaret Vekili Sıhhat ve İçtim Muavenet Vekili Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ziraat Vekili Münakat Vekili Çalışma Vekili Sanayi Vekili Basın-Yayın ve Turizm Vekili İmar ve İskan Vekili Cemal Gürsel Fahri Özdilek Amil Artus Hayri Mumcuoğlu - Şefik İnan Muharrem İhsan Kızıloğlu Abdullah Gözübüyük - Amil Artus Selim Sarper Ekrem Alican - Kemal Kurdaş Fehmi Yavuz - Bedrettin Tuncel Fahri Özdilek - Hüseyin Ataman Daniş Koper - Mukbil Gökdoğan Cihat İren - Mehmet Baydur Nusret Karasu - Ragıp Üner Fethi Aşkın Feridun Üstün - Osman Tosun Sıtkı Ulay Cahit Talas - Raşit Beşerler Muhtar Uluer - Şahap Kocatopçu Zühtü Tarhan Orhan Kubat - Fehmi Yavuz 22 Ekim 1960 6 Eylül 1960 6 Eylül 1960 27 Ağustos 1960 26 Aralık 1960 10 Eylül 1960 9 Haziran 1960 22 Ekim 1960 12 Eylül 1960 6 Eylül 1960 29 Ağustos 1960 6 Eylül 1960 6 Eylül 1960 27 Ağustos 1960 Kaynak : Wikipedia |
|
 |
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.