Kars Yöresel Halk Oyunları - Karsın Halk Oyunları

Karsın Yöresel Halk Oyunları,
Karsın Yöresel Oyunları,
Karsın Halk Oyunları,



Iğdır Barı, Döne Barı… Çoruhluların “Şeyh Ş’mil” oyununu Karslılarda aynı ustalıkla oynarlar Han Kızlar, Yüz Barı, Kars Gülü, Kentvari, Beş Açılan oyunları da oldukça tanınmışlardır Bunlardan Han Kızları’nı sadece kadınlar yürütür Kars oyunlarının bir kısmı (belki de çoğu” vals temposundadır Azerbaycan musikîsinde de aksak Türk tartımlarından hiç bulunmaz Han Kızları oyununa şu şarkı (türkü) eşlik eder:

Araz üstü buz üstü
Kebap yanar köz üstü
Koy meni öldürsünler
Bir el’ göz kız üstü
Ay l’çın, can l’çın
Can sana kurban l’çın
………………………………

erkekler çep ağızları işlemeli, siyah kadife pantolon, ipek gömlek, cepken giyerler Ayaklarında yumuşak yemeni veya mesler bulunur Kadınların kıyafeti ipekli bir blûz altına renkli eteklikten ibarettir Ayaklarında burunları sivri ve kalkık, yumuşak derinden terlik biçimli çarık bulunur

Bazı gün gören oyunların adları şunlardır:

Enzeli, Düz Yallı, Karabağ, Lezlû, Şeyh Ş’mil, Terekeme, Askaranî, Azerbaycan, Beş Açılan, Ceyl’nî, uzundere, Kaşengi, Mirzanî, L’le, Köroğlu, Koçeri, Nazbarı Çoğu tek veya ikili oynanan çeşitlerdendir

Halka veya yarım halka halinde yürütülen, yani bar olanları başlıca şunladır:

Düzyallı, Laçınbarı, Köçeri Tek veya iki kişiyle yürütülenleri daha ziyade kasabalı ve şehirli oyunlarıdır Barlar daha ziyade köylerde yürütürler

ENZELİ:

Azeri oyunudur Azerbaycan’da Nazer denizinden Enzeli kasabasına izafetle adlandırılmıştır Çoğunlukla kadınlara ve kızlara has oyundur Hemen daima tek oynanır Bir kızla bir delikanlının karşılıklı oynadıkları da bu oyunda sık sık görülür Bütün güzelliği en başka kol ve el hareketleridir El ve kolların büyük ifade gücüne (tarihî ems’lin tesadüfî andırışmalarından olarak) antik mısır oyunlarında da zamanında şahit olduğu rivayet olunmuşsa da keyfiyetin teferruatıyla (ayrıntılarıyla) ispatına maddeten imkân yoktur Ölü danslarla diri dansların mukayesesi güçtür Asya’daki emsalle karşılaştırma yapılabilmesi keyfiyetine gelince; bu, hayli imkân dahilindedir Çünkü, folklor çeşitlerinin karşılaştırması demektir Hindistan danslarındaki el ve kol hareketleriyle bu Kafkas oyun figürleri müşahhas (gözle görülür) örnek konular halinde kıyaslanabilirler Cümlesi (tamamı) Asya’dan müşterek (ortak) kaynak sahibidirler Bu müşterek kaynağın Orta Asya’da olduğu günün birinde aydınlanabilir Çünkü, Çin sarayı çağlar boyunca Yuğun uygarlığının danstaki üstünlüğüne inançla bağlı kalmıştı Bahsi geçen Azerî oyununun vücut hareketleri de incedir Fakat tarifçe ikinci önemde kalırlar

DÜZYALLI:

Düzyallı oyunu az figürlüdür Kolay ve herkesce öğreniliverecek bir tertipte olması bakımından oldukça fazla yayılmıştır Hem daha eğlencelidir, hem de uzun oynanılınca yeknesaklık edinmesin diye şimdilerde bazı katımlar yapılmıştır Bu hal, oyunun tarzını gerçi bozmuş değildir ama, az çok şirinleştirdiği de muhakkaktır Meselâ, halka dönerken aralarda durur; her oyuncu bu duraklamalarda bilistifade (yararlanarak) kendi sırası geldikçe halkadan ayrılıp tek başına ortada aynı ayak figürleriyle oynar O esnada halkadakiler tempo dairesinde el çırparlar Ortadaki oyuncu oynaya oynaya dönüp yerine gelince, halka yeni baştan deveranına koyulur Sonra tekrar durur, bu sefer bir başka oyuncu çıkar Böylelikle asıl oyunun her tekrarlanışı bu tekli oynanışlarla bölüntülere uğrar ve neticede yeknesaklık (monotonluk, tekdüzelik) yok olur Günümüz düğün ve derneklerinde kadın – erkek karmalığıyla oralarda en çok yürürlükteki oyun budur Gün görüp (ilgi görüp) neşe ve sevinç vesilesi olmaktadır