Futbolun Tarihcesi

Futbolun Tarihi


Futbol nedir: On birer kişiden oluşan iki takım arasında oynanan ve oyuncuların küre biçiminde şişirilmiş özel bir topu el ve kollarını kullanmadan rakip kaleye sokmasına dayanan spor dalıdır



İlk zamanlardan bu yana, küre şeklinde yuvarlanan cisimler bir oyun ve spor aracı olarak insanoğlunun dikkatini çekmiştir Futbol oyununun ilk defa nerede ve ne zaman oynandığı bilinmemektedir; fakat tarihi araştrmalara göre ayakla oynanan top oyunlarının Sümerler’e kadar ulaştığı bilinmektedir


Mısır'da mezarlardaki duvar resimlerinde ayakla top oynayan insan figürlerine rastlanmıştır Hatta bu zamandan kalma, 75 cm çapında deri veya ketenden yapılmış toplar 2500 yıl önceden günümüze kadar ulaşmıştır ve kimi müzelerde sergilenmektedir Homeros da "Odiesa"da top oyunlarından bahseder


MÖ 2500 yıllarında da Çin'de yere dikilmiş iki mızrak arasından bir topu tekmelemek suretiyle geçirmeye çalışarak talim yapıldığı bilinmektedir






Orta Asya Türklerinin de kız ve erkeklerden kurulu karma takımlarla, topa elle dokunmadan, sadece ayak ve kafa ile vurularak rakip kaleden içeri atmaya çalışarak bir oyun oynadıklari kaynaklarda yer alıyor İçlerinde Kaşgarlı Mahmut'un da bulundugu pek çok tarihçinin kitaplarında da Türklerin oynadığı "Tepük" isimli bir oyundan bahsedilir Bu oyunun söylenen kuralları günümüz futbolununkilere oldukça benzer Elle oynamak yasaktır, faullü hareketler tespit edilmiştir, top oyun alanının dışına çıkamaz


Günümüz modern futbolunun temeli ise Romalı askerler arasında oynanan “harpastum” adlı oyundur Futbolun Avrupa’daki tarihi ise büyük bir tartışma konusudur Fransızlar, İngilizler ve İtalyanlar futbolun ilk defa kendi ülkelerinden diğer ülkelere yayıldığını iddia etmektedirler Lakin futbol tarih boyunca hemen hemen bütün medeniyetlerde benzer biçimlerde boy göstermiş olsada bugünkü haline en yakin şeklini 17 yüzyılda İngiltere'de almıştır



Daha sonraki gelişimi ise şöyle gösterilebilir:


1841 - Futbol topunun tam bir küre biçiminde olmasının kabulü






1800'lü yıllarda bir futbol topu




1848 - "Cambridge kuralları" adı altında futbol kuralları toplanmış ve bu kurallarla ilk futbol maçı Cambridge'de ögrenciler arasında ilk futbol maçının oynanması


1855 - Bir İngiliz takımının ilk kez yurt dışına çıkarak futbol oynaması ve böylece Almanya'da futbolun temelini atması


1857 - İngiltere'de ilk futbol kulübü Sheffield Club'in kurulması


1863 - İngiltere Futbol Federasyonu'nun ve böylece modern futbolun doğuşu






1870 - Portekiz'de oturan İngilizlerin burada futbolu yaymaya başlamaları


1871 - "Kral Kupası" veya "İngiltere Federasyon Kupası" nın başlaması






1893 FA Kupası Final maçında kullanılan top

Wolves 1 Everton 0




1872 - "İngiltere-Iskoçya" : ilk milli maç


1875 - Kalelere üst direk konulması ve topa kafayla vurulmasına izin verilmesi


1876 - Korner kuralının kabulü


1879 - Glasgow'dan Darwen'e para teklifiyle futbolcu getirilerek profesyonellik yolunun açılması


1882 - Futbol kurallarında değişiklik yapmaya yetkili "International Board"un kurulması


1885 - Profesyonelliğin İngiltere'de resmen kabulü






1886 - Ofsayt kuralının kabulü


1889 - Danimarka ve Hollanda'da futbol federasyonlarının kurulması


1890 - Futbol maçlarında tam yetkinin hakemlere verilmesi


1891 - Penaltının kabulü


1893 - Amerika'da ilk futbol federasyonunun Arjantin'de kurulması


1895 - İngiltere'de bayanların ilk futbol maçını oynaması


1899 - Sürenin 90 dakika, ölçülerin 1184 x 914 olarak belirlenmesi


1901 - Sheffield United - Tottenham Hotspur federasyon kupası finalini 110802 kişinin izlemesi


1902 - İngiltere dışında oynanan ilk milli maçta Avusturya'nın Macaristan'ı 5-0 yenişi


1903 - Averajın kabulü


1904 - Belçika, Fransa, Danimarka, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre'nin FIFA'yı kurması


1906 - Kıtalar arasi ilk milli maçta Güney Afrika'nın Brezilya'yı Brezilya'da 5-0 yenişi


1907 - Kendi sahasında bulunan bir futbolcunun ofsayt sayılmamasının kabulü


1908 - Londra Olimpiyat Oyunları'nda futbolun ilk kez olimpiyat oyunlarında yer alması



Futbolun Türkiye'ye Gelişi


Modern futbolun İngiltere'den çıkarak yayılması sırasında Osmanlı İmparatorluğunun belli başlı ticaret limanlarındaki kentlere yerleşen İngilizler futbolu ülkemize sokan kişiler olmuşlardır İstanbul, İzmir, Selanik futbolun oynandığı ilk 3 şehir olmuştur Buralarda İngilizler futbol oynarken Rumlar da onlara katılmışlar ve hem futbol oynayanlar hem de takımlar önemli sayıda artmıştır Osmanlı topraklarında ilk futbol maçının 1875'te Selanik'te oynandığı bilinmektedir 1877 yılında ise İzmir'in Bornova çayırlarında futbol maçları yapılmıştır Ancak, bu sıralarda Müslüman gençlerin futbol oynamaları hoş karşılanmayacağı için Türklerin futbol oynamaları için biraz daha süre geçmesi gerekmiştir İzmir'de ilk futbol kulübü 1984 yılında İngilizler tarafından kurulmuş ve adı "Football Club Smyrna" olmuştur İstanbul'da futbol oynanmaya başlanması ise ancak 1895 yılında Kadıköy ve Moda'da olmuştur İzmir'den İstanbul'a göçen İngilizler burada futbol oynamışlardır Buradaki Rumlarda futbola merak sarmışlardır ve futbol İstanbul'da çok büyük bir hızla yayılmıştır






Football Club Smyrna




Futbol oynayan ilk Türk 1898 yılında İzmir'de İngilizlerle beraber oynayan Selim Sırrı Tarcan olmuştur Ancak kendisine "İlk Türk futbolcusu" diyemeyiz İlk Türk futbolcusu Fuat Hüsnü Bey'dir İstanbul'da futbolu İngilizlerden görerek merak salan Fuat Hüsnü Bey, daha sonra arkadaşlarını ikna ederek ilk Türk futbol takımını kurmuştur "Black Stocking" adı alan takım Rumlarla bir maç yapmış ve bu maçı 5-1 kaybetmiştir Kaçabilenler kaçmış, kaçamayanlar yakalanmıştır ve böylece ilk futbol takımının ömrü uzun olmamıştır Fuat Hüsnü Bey daha sonra İngilizlerin kurduğu Kadıköy takımında "Bobby" takma adıyla oynamıştır


"Black Stockin" takımının başarısızlığından sonra Türkler uzun süre oynayamamışlardır Ancak, kimse de bu oyunun cazibesinden kendilerini kurtaramamışlerdı Türkiye'de kurulan kulüplerin hemn hemen hepsi futbol kulübü olarak kurulmuştur Bir önemli istisna "Beşiktaş Jimnastik Kulübüdür"dür İlk futbol kulübü ise "Galatasaray"dır