Prof. Dr. Sinsi
|
Torhasan Köyü Yenice Çanakkale
Yenice Torhasan Köyü Bilgileri -Torhasan Köyü Hakkında -Torhasan Köyü Tanıtımı - Torhasan Köyü Resimleri
Torhasan, Çanakkale Yenice ilçesine bağlı bir köyüdür
İlçe: YENİCE
İl:ÇANAKKALE
İle Uzaklığı:84 km
İlçeye Uzaklığı:15 km
Rakım:300 m
Nüfus:
2000:499
1997:491
Tarihi
Bugünkü Torhasan Köyü halkı,’Karakeçeli Aşireti’nin ‘Torhasan' koluna mensuptur* Bu köyün tarihi,civardaki köylerin tarihleri arasında en köklü ancak bir o kadar da en karmaşık tarihlerden birisidir Bu yöredeki köylerin hemen hepsinde olduğu gibi Torhasan Köyü’nün de ‘yazılı’ bir tarihi olmadığından,geçmiş hakkındaki bilgiler ‘sözlü’ geleneğe uygun olarak günümüze kadar anlatılagelmiştir Buna göre bugüne kadar anlatılmış olan hikayeler tarih biliminin ilkelerine en uygun şekilde incelenip değerlendirildiğinde,Torhasan için günümüzde şöyle bir tarih ortaya çıkmaktadır**:
Bugünkü Torhasan ve Bekten Dağları’nın*** arasında kalan ve içinden Balıklıçay akarsuyunun geçtiği düzlükte bir zamanlar büyükçe bir Osmanlı kasabası varmış Kasaba,Osmanlı Devleti tarafından atanan bir ‘Kadı’ tarafından yönetilirmiş Kadı’nın üç oğlu varmış;Hasan,Davut ve Sofu Kasaba’nın adı şaibeli olmakla beraber ‘Beklen’ olarak ifade edliyor Kasabanın halkı ise bugünkü Torhasan,Davutköy,Sofular ve Bekten köylerinde bulunan insanların ataları,yani ‘Yörükler’miş Ancak günün birinde bu bölgede çok şiddetli bir deprem meydana gelmiş Beklen Kasabası yerle bir olmuş…Oluşan bunca yıkım ve hasardan sonra şehrin tekrar aynı yerine kurulamayacağını düşünen Kadı,şehir halkını üç oğlu arasında paylaştırarak,birbirlerine uzak olmayan ayrı ayrı köyler kurmalarını istemiş Kendisi de yanına aldığı halkla bugünkü Bekten Dağı’na doğru çekilerek bir köy kurmuş Böylece bugünkü ‘Bekten Köyü’ tarih sahnesine çıkmış Kardeşlerin kurdukları köyler ise kurucularının isimleriyle anılmış ve bu köylerin isimleri de ‘Torhasan,Davutköy ve Sofular’ olmuş…****
Fakat yine sözlü tarihe baktığımızda,özellikle bazı konularda,Torhasan’ın başından geçen olayların ‘kardeş’ köylerinin başlarından geçen olaylara nazaran oldukça farklı olduğunu görürüz…Bu ‘farklı’ olayların başında ise şüphesiz geçmişte çoğu köyün başına gelen çete saldırıları gelir Bilindiği üzere bu yöredeki çoğu köy,tarihte çok çeşitli çete saldırılarına maruz kalmıştır Ancak yukarıda söz ettiğimiz Torhasan’ın farklılığı,Torhasan’a yapılan çete saldırılarının diğer köylerle kıyaslanamayacak derecede fazla oluşudur ki bu da son derece düşündürücüdür…
Anlatılanlara göre Torhasan Köyü’nün ilk yerleşim yeri bugünkü yeri değildir Torhasanlılar ilk olarak bugünkü köy yerleşiminin biraz daha güneyine yerleşmişlerdir***** Ancak köylere çete saldırılarının olduğu zamanlar bu bölgede Torhasan’a o kadar çok saldırı olmuş ki,köylüler saldırılara daha fazla dayanamayıp köyü daha güvenli olan başka bir yere taşımaya karar vermişlerdir Neticede yine bir çete saldırısı arifesinde köy göç kararı almış ve halk,yanına alabildiği mallarla köyün bugünkü yerine doğru çetelerden kaçmaya başlamış İçinden iki derenin geçip bir noktada kesiştiği ve üç tepenin koruduğu köyün bugünkü yerine geldiklerinde artık daha fazla tâkâti kalmayan yaşlı bir amca,önündeki Hasan****** adlı kişiye ‘Dur Hasan! Dur Hasan!’ diye bağırmaya başlamış Nihayetinde köy ileri gelenleri,aradıkları yerin burası olduğuna kanaat getirmişler ve köy yer değiştirerek bugünkü yerine kurulmuş Köyün ismi ise yaşanan bunca olaya atfen ‘Durhasan’ olarak konmuş,günümüze gelene kadar telaffuz değişikliğine uğrayarak ‘Torhasan’ halini almış…
Torhasan’ın tarihte yaşadığı bu olayların ‘çalışkan’ ve ‘zengin’ vasıfları yüzünden meydana geldiği düşünülmektedir Zira tek amaçları halktan zorla para ve mal toplamak olan çetelerin özellikle Torhasan’ı hedef seçmeleri,bugün yörenin en zengin ve çalışkan köylerinden biri olan Torhasan’ın bu özelliklerinin tarihten geldiği iddialarını destekler niteliktedir
Son olarak,geçmişte bu yöredeki köyleri tek tek gezdiği söylenen bir seyyah/şairin gezip gördüğü bu köyler hakkındaki izlenimlerini çok güzel özetleyen küçük bir şiirini paylaşalım******* :
İnova cehennem bucağı,
Sofular domuz yatağı,
Bekten öğlen yakar ocağı,
Torhasan’ın omzundadır nacağı,
Davutköy yerindedir yerinde…
• * http://tr wikipedia org/wiki/Torhasan,_Yenice, 07 09 09 tarihindeki bilgi
• ** Aşağıda görüleceği üzere adı geçen bu tarih,Torhasan’a komşu olan üç köyle (Davutköy,Bekten;Sofular) de yakından ilgilidir Söz konusu tarihin yazılı hiçbir dayanağı yoktur,sözlü olarak halkın nesilden nesile aktardığı bilgiler derlenmiştir Aşağıda anlatılacak olan bu olayların 16 yy başlarında gerçekleştiği sanılmaktadır
• *** Adı geçen Torhasan ve Bekten Dağları günümüzde bu yörede yöre halkı tarafından anıldıkları şekilde verilmiştir Bu isimler coğrafi bir nitelik taşımaz
**** Günümüzde Torhasan Köyü sınırları içerisinde bu iddiaları destekler nitelikte epey olgu vardır Örn: H âlâ ‘Kadı Konakları’ diye anılan bir bölge;kimler tarafından yapıldığı ve kime ait olduğu bilinmeyen ve bir köy yerleşimi için oldukça büyük sayılabilecek bir ‘meçhul’ mezarlık –ki Torhasanlılarca ‘Koca Mezarlık’ olarak adlandırılmıştır-;Koca Mezarlık’ın ve Kadı Konakları’nın yanından geçen ve önceden ticaret yolu olduğu söylenen bir yol;bu yolun ilerisinde Balıklıçay’dan karşıya geçiş sağlayan ‘tarihi’ bir köprü –köprü bundan (2009) yakın bir zaman önce yıkılp yenilenmiştir-… Köprünün ismi net olarak bilinmemekle beraber ‘Mestan,Nestan veya Neslihan’ isimleri üzerinde durulmaktadır
• ***** Bu durumu bugün köyde bilmeyen yoktur,zira adı geçen bölge bugün ‘Eski Köyler’ olarak anılmaktadır
****** Bu kişinin yukarıda adı geçen Kadı’nın üç oğlundan biri olduğuna veya sıradan bir vatandaş olduğuna dair herhangi bir bilgi yoktur
• ******* Bugün bu şiir,adı geçen köylerin çoğunda –özellikle yaşlılarca-bilinmektedir
Kültür
Anlatılan sözlü tarihiyle büyük bir uyum göstererek Torhasan Kültürü,diğer 'kardeş' köylerinin (Davutköy,Bekten,Sofular) kültürüyle neredeyse aynıdır Bu dört köyün gelenek-görenekleri,yaptıkları hayır cemiyetleri,konuştukları dilin özellikleri,dört köy halkı arasındaki yoğun akrabalık ve dostluk ilişkileri gerçekten çok dikkat çekicidir  
Bu yörenin meşhur yemeği olan 'keşkek' dört köyde de bilinir ve yaygın olarak yapılır Hatta insanlar artık Yenice bölgesindeki en iyi keşkeğin bu bölgeden çıktığına inanmaya başlamışlardır
Düğün ve bayramlardaki eğlenceler coşkuyla gerçekleştirilir Torhasan ve diğer üç köydeki akrabalar özellikle bayramlarda birbirlerini yalnız bırakmaz,bayramlar hep beraber kutlanır  
Ayrıca yörenin Kurban Bayramlarında gerçekleştirilen 'Araplar' adlı eğlencesi/oyunu vardır ki bu oyunu senelerce aksatmadan başarıyla sürdürebilen nadir köylerden biridir Torhasan!Öyle ki bu geleneği bu yörede sürdüren tek köy Torhasan'dır Bu özelliğinin de etkisiyle her kurban bayramının akşamlarında Torhasan Köyü ziyaretçi akınına uğrar Torhasanlılar'ın diğer köylerden gelen akrabaları,civar köylerdeki arkadaşları ve hatta bağlı olduğu Yenice ilinden bile bu oyunları izlemeye gelen ziyaretçileri olur
Ayrıca köy gençlerinin gerçekleştirdiği 'Araplar' adlı eğlencenin hemen ardından bütün halkın önünde adeta tiyatro gibi seyirlik oyunlar oynanır ki bu geleneği de sürdürebilen tek köy yine Torhasan'dır
Teknolojinin olumsuz etkileri sonucu çoğu günümüzde unutulmaya yüz tutmuşsa da,Torhasanlılar'ın sözlü edebiyat geleneği de son derece gelişmiştir Bugün hâlâ Torhasan nine-dedelerinin dillerinde dolaşan yöreye özgü masallar,ninniler,maniler ve insana büyük bir merak duygusu aşılayan efsaneler bulunmaktadır Özellikle Torhasan'ın tarihte başından geçen olaylar;çete saldırıları,köy yerleşimini değiştirmek amacıyla yapılan göç,çete saldırılarından kaçan halkın çektiği sıkıntılar,zamanında çetelere yardım ettiği söylenen köy halkı arasındaki hırsızlar,çetelere ve bu hırsızlara ait olduğu söylenen hazineler ve daha nice efsane-gerçek karışımı hikayeler  İşte bütün bunlar ve daha fazlası günümüzde maalesef unutulmaya yüz tutmuş Torhasan'ın kayıp hazineleridir  
Öte yandan çoğu Anadolu köyünde olduğu gibi Torhasan'da da halk arasında yardımlaşma ve dayanışma kültürü yerleşmiştir Hemen her yerde yaşanabilecek tatsız olaylar geçmişte bu köyde de yaşanmış ama hiçbiri aileler arasında hasımlığa kadar gidip kan davasına dönüşmemiştir
Torhasan,bu bölgede eğitimin önemini kavramış ve özellikle gençlerin eğitimini sağlama yolunda önemli adımlar atmış ve hala da atan köylerin başında gelir Nitekim bu köyden,doktorundan hukukçusuna,öğretmeninden hemşiresine,mühendisinden işletmecisine,iktisatçısından sinema sanatçısına kadar her alanda yetişen gençler çıkmış ve çıkmaya da devam etmektedir
Torhasan,aynı zamanda bu yörede teknolojinin baş döndürücü hızına ayak uydurabilmiş köylerden biridir Gerek geçim kaynakları olan tarımda gerekse de günlük hayatlarında kullandıkları teknolojiyle Torhasanlılar,bu yörede gıptayla bakılan kişiler arasındadırlar Kısacası,bir yandan eski kültürleri yok etme tehlikesi bulunan günümüz dünyasına ayak uydurup da,diğer yandan geçmiş kültürünü bu derece koruyabilmiş ender köylerden biridir Torhasan!  
Coğrafya
Torhasan Köyü coğrafyası bu yörede en dikkat çekici coğrafyalardan biridir Köy,büyükçe bir dağın eteğinde;üç küçük tepenin kesiştiği bir noktada bu tepelerin üzerine kurulmuştur Köy içinden iki dere geçer ve bu iki dere bugünkü mezarlığın olduğu yerde birleşir
Köyün kuzeyi büyük bir dağla çevrilidir Bu dağ sayesinde her mevsim kuzeyden gelen soğuk rüzgarlar köye pek etki etmez Batısı,güney batısı ve kuzey doğusu da küçük tepelerle çevrilidir Köyün güneyinde ve doğusunda bu tepeler aniden alçalır ve bu noktadan itibaren büyükçe bir düzlük başlar Bu düzlüğe Torhasanlılar 'Köylü Alanı' derler
Torhasan,kuzeyi büyük bir dağla ve iki tarafı da küçük tepelerle çevrili olduğundan,sert rüzgarlardan emindir Ayrıca güneyinin ve doğusunun açık olması,köyün güneş ışınlarını erken almasını sağlar Öyle ki Torhasan,bu yörede Davutköy'le beraber güneş ışınlarını en erken alan köydür
Ayrıca yine bu köyün coğrafyasının bir özelliği olarak köydeki her mahalle birbirine bakar Bir mahalleden diğer mahallelerin manzarası seyredilebilir Torhasan,bu özelliğiyle bu yöredeki köyler arasında tektir;diğer köylerde buna benzer manzaralar bulmak zordur
Torhasan,bu civarda en fazla toprağa sahip olan köydür Akarsu kenarındaki tarlaların büyük kısmı düzlük,ovalıktır Bu köyün eğimli tarım arazileri de bir hayli fazladır
Köy,Marmara ikliminin etki alanındadır Bu nedenle yağışlar genellikle bahar aylarında düşer Kışın kar yağışı alır,yazlar genellikle kurak geçer
Köyün kuzeyindeki büyük dağın köye,yani güneye bakan yamaçlarında yörenin en büyük meşe ormanlarından biri vardır* Dağın kuzeye bakan yamaçları ise çam ormanlarıyla kaplıdır Bu çam ormanları doğal mantar bakımından oldukça zengindir Bu dağın kuzey yamaçlarına,her sonbaharda yağışlarla gün yüzüne çıkan mantarları toplamak için bu yöreden,Yenice'den ve hatta son yıllarda Çan'dan bile insanlar gelmektedir
Torhasan Köyü coğrafyası,meyvecilik için de çok uygundur Köyde özellikle son yıllarda sadece meyve yetiştirilen tarlalar açılmaya başlanmıştır Köy tarlalarının küçük bir bölümünün ismi 'Elmalıklar' dır
Köy coğrafyası bağcılığa da son derece uygundur Öyle ki köydeki dağın ve tepelerin yamaçları çeşit çeşit üzüm bağlarıyla doludur
Köy bağlı olduğu ilçe olan Yenice'ye 15,bağlı olduğu il olan Çanakkale'ye ise 84 km uzaklıktadır**
*Bu ormanda tarihten bugüne sürekli kesim olmuştur Anlatılanlara göre,önceleri bu meşe ormanlarından kesilen odunlar at,eşek,katır gibi hayvanların sırtında veya bu hayvanların çektiği yük arabalarında taşınarak Biga'ya satılmak için götürülürmüş Şimdi günümüzde (2009)de halen bu dağda devlet eliyle kesim yapılmaktadır Bu da şüphesiz Torhasan halkına ayrı bir gelir kaynağı oluyor
İklim
Köy,Marmara ikliminin etki alanındadır Bu nedenle yağışlar genellikle bahar aylarında düşer Kışın kar yağışı alır,yazlar genellikle kurak geçer
Ekonomi
Köyün ekonomisi ağırlıklı olarak,modern tarıma dayalı üretime bağlıdır
Köyde üretilen tarım ürünleri arasında salçalık kırmızı biber başta gelir Ayrıca,yıllara göre değişim göstermekle beraber,domates,sivri biber,makedon biberi,kabak ve mısır,kırmızı biberden sonra üretimi yapılan tarım ürünleri arasındadır
Köylüler,ticari amaçla ürettikleri bu ürünlerin yanı sıra,kendi ihtiyaçlarını karşılamak için de toprağı ekip biçerler Bu amaçla üretilen belli başlı ürünlerse şunlardır:Fasulye,biber,domate s,patlıcan,patates,k avun,karpuz vs  
Köyün yaz aylarında sulanamayan arazilerinde ise tahıl üretimi yapılır ki bu üretim,bu yörede tek bir köye ait olan en büyük üretimdir Tahıl olarak belli başlı ürünler olan buğday,arpa ve yulaf üretilir
Köyde mevsimlik tarımın yanı sıra meyvecilik ve bağcılık da gelişmiştir Özellikle son yıllarda sırf meyve yetiştirmek amacıyla tarlalar kurulmuştur Yetiştirilen meyveler arasında kiraz,elma ve armut başı çeker Torhasan Dağı'nın eteklerinde ve köyü çevreleyen tepelerin bazı bölgelerinde ise tarihten bugüne üzüm bağcılığı yapılmaktadır Yetiştirilen üzüm çeşitleri arasında en bilinenleri 'Kozak' ve 'Pembe Çavuş'tur
Torhasan'da ekonominin ikinci ayağında hayvancılık yer alır Seneler geçtikçe eski önemini yitirse de hayvancılık,hâlâ köylülerin en önemli geçim kaynaklarından biridir Başta büyükbaş hayvancılık gelse de,küçükbaş hayvancılık da yapanlar vardır Son yıllarda özellikle bazı büyükbaş hayvan çiftliklerinin kurulması,bu sektörün önemini bir nebze olsun arttırmıştır
Köylülerin bir diğer önemli geçim kaynağı ise ticarettir Çoğu köyümüzde olduğu gibi bu köyde de ticaretle uğraşanların sayısı köy nüfusuna oranlandığında çok fazla değildir Ancak bu köyden son derece etkin ve başarılı ticaret adamları çıkmıştır ve halen de çıkmaya devam etmektedir Bu köy,özellikle maden(mermer),yapı,taşımacılık ,zahirecilik,besi hayvancılığı ve inşaat gibi farklı sektörlerde isim yapmış iş adamlarına sahiptir Günümüz dünyasının en önemli gelir kaynaklarının başında gelen ticaret,gün geçtikçe Torhasan'da da önemini arttırmakta ve köy ekonomisi içindeki yerini sağlamlaştırmaktadır
Torhasan'da son yıllarda dikkat çeken bir diğer ekonomik faaliyet ise arıcılıktır Gerçekten geçmişte köy halkı arasında çok da yaygın olmayan bu uğraş,günümüzde yeni bir gelir kapısı olarak ortaya çıkmış ve hızla köy halkı arasında yaygınlaşmıştır Bugün için her ne kadar tarım,hayvancılık ve ticaretin gerisinde kalsa da arıcılık,Torhasanlılar için alternatif bir gelir kapısı olarak,köy ekonomisindeki yerini almıştır
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır
Ayrıca köyün kuzeydoğusunda kalan Güveylerobası da muhtarlık olarak Torhasan Köyü'ne bağlıdır Dolayısıyla Torhasan Köyü muhtarının seçimine Güveylerobası da katılır,muhtarlarını beraber seçerler Seçilen muhtar iki köye de hizmet eder
Köy Muhtarı: :M KADİR EREN
Muhtarlık Erişim Bilgileri:
Telefon: 0 (286) 498 0269
Cep Telefonu: 0 (546) 266 0881
Altyapı bilgileri
Köyün devlet tarafından yapılan alt yapı sistemi tamamlanmıştır
Ancak son yıllarda artan köy nüfusu ve küresel ısınmanın da etkisiyle azalan su kaynakları yüzünden,köyde özellikle yaz aylarında içme suyu sıkıntısı baş göstermiştir Bu duruma çare arayan köylüler,kendi imkanlarını da seferber ederek köyün çeşitli yerlerine yaptıkları su depolarına farklı yerlerden su getirerek bu sorunu aşmaya çalışmaktadırlar
Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net
Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz
|