Depresyon Çağımısın Hastalığı

DEPRESYON: ÇAĞIN HASTALIĞI


Depresyonun nedenleri

Kişiyi depresyona sürükleyen nedir? Neden, yaşam insanın gözüne çekilmez bir yük gibi görünmeye başlar? Çoğu zaman, kişinin başından bazı olumsuz olaylar geçmiştir Bir yakınının ölümü, ağır bir hastalık, evlilikle ilgili sorunlar, ayrılık, işsizlik gibi bir çok neden saptanabilir Ancak bunların varlığı soruyu tam olarak yanıtlamıyor Çünkü, bir çok kişi bu tür sorunlarla karşılaşırken, yalnızca bazıları depresyon geçiriyor? Dolayısıyla, bazı kişilerde depresyona bir yatkınlık söz konusu

Bugünkü bilgimize göre, depresyondaki en önemli yatkınlık etkeni kalıtım Yapılan araştırmalar, depresyon geçiren kişilerin akrabalarında da depresyonun sık görüldüğünü gösteriyor

Öte yandan, depresyona yatkın kişilerde bazı kişilik özellikleri dikkat çekiyor Kimseyi incitmemeye, herkesi hoşnut etmeye çalışıyorlar Bunlar genellikle aşırı duyarlı, titiz, sorumluluk duygusu yüksek kişiler Sürekli mükemmeli arıyor, ulaştıkları başarıları yetersiz görüyorlar Onurlarına fazla düşkünler Öfkelerini genellikle belli etmiyor, sıkıntılarını içlerine atıyorlar

Ayrıca, depresyon ilaçlara ya da bedensel hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor Tansiyon ilaçları, tüberküloz tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve steroidler söz konusu ilaçlar arasında sayılabilir Beyin kanamaları ve beyindeki damar tıkanıklıklarından sonra da sıklıkla depresyon ortaya çıkıyor Depresyona yol açabilen diğer hastalıklar kanser, şeker hastalığı, kalp hastalıkları, ağır kansızlık ve tiroid bezi hastalıkları Böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize giren hastalarda da depresyon sık görülüyor


Beyinde neler oluyor

Depresyon, hangi nedene bağlı olursa olsun bir beyin hastalığı Depresyon geçirmekte olan kişiler üzerinde yapılan incelemeler, bu kişilerin beyinlerinde depresyon sırasında bazı değişiklikler olduğunu gösteriyor En sık rastlanan bulgu, sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan kavşaklardaki tıkanıklık Geçişten sorumlu maddelerin üretimindeki ya da karşı tarafa iletilmesindeki bir bozukluğun depresyona yol açabileceği ileri sürülüyor

Tedavi

Depresyon ilaç tedavisine iyi yanıt veren bir bozukluk Hastaların büyük bölümünde iki üç hafta içinde belirgin bir iyileşme görülüyor Eğer uygun dozda ve yeterli süre ilaç kullanımına rağmen istenen düzelme sağlanamazsa bazı ek ilaçlar ve son çare olarak da elektroşok tedavisi deneniyor

Psikoterapi, daha çok hafif depresyonlarda tercih edilen bir yöntem Hastalığın şiddetli döneminde genellikle pek yarar sağlamıyor Ancak, ilaçlarla belirli bir yatışma sağlandıktan sonra tedaviye eklenmesi, kişinin kendisini ve depresyona zemin hazırlayan kişilik özelliklerini daha iyi tanıması yönünden önem taşıyor

DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI ARTIK TEDAVİ EDİLEBİLİYOR

İkbinüçyüzyıl önce adı konup tanımlanmış bir insani sorun olan aşırı duygulanma halleri, yani aşırı üzülme ve aşırı coşma, ancak son elli yıldır etkili bir şekilde tedavi edilebiliyor Çağımızın çözümlenebilir sorunu olan çöküntü ve taşkınlık, artık, hekimlerin diğer tedavi edilebilir hastalıklar gibi gördüğü bir sorun Aslında acısını da çeken bilir Bir düşünün: Bir zamanlar ne denli iradeli bir insan olsanız da gün gelip, bir nedenle çaresiz, çekilmez çözümsüz bir insan oldunuz ve hatta size bu işten kurtulmak olası değil gibi geliyor ve bunu çözmenin tek yolunun ortadan yok olmak olduğu bile aklınıza geliyor Eşiniz dostunuz artık eskisi gibi kolay anlaşılır bir insan olmadığınızı ima ediyor ve sizin kendinizden yakındığınız kadar onlar da sizden yakınıyor Sonra birisi diyor ki, dostum, boşuna bu çektiklerin, bunun çaresi var! İnanmak ne kadar da zor Oysa bunun çok uzun bir öyküsü vardı, bunlar nasıl düzelir? Yarı inanır yarı inanmaz bir halde bir uzmana gidiyorsunuz, ve tanı konuyor: "Bu bir depresyon" Sunulan çareye inanmamakla birlikte sizi denemeye davet eden çağrıya kulak verdiğinizde bir ay gibi bir sürede, dünyaya bakarken kullandığınız gözlükler değişiyor Kendinize güveniyor, dünyayı yaşanır bulur oluyorsunuz Eskiden kafanızda binlerce kez evirip çevirdiğiniz sorunlar size artık çözülebilir geliyor Bunu da hekimin size yazdığı bir reçeteye ve/veya sorduğu bazı sorulara borçlusunuz

Yanlış anlamadınız, çöküntü ve taşkınlık artık tedavi edilebiliyor Yeterki siz bir uzmanın sizi değerlendirmesine izin verin Bunu deneyenlerin yaklaşık yüzde yetmişi çare buluyor Bu hiç de düşük bir oran değil

Hazırlayan:
Psikiyatrist
Doç Dr Levent METE