![]() |
Herseyi İle Corum |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Herseyi İle CorumDügün Adetleri Evlenme adetleri Çorum’ da, ilçe ve köylerde genel olarak birbirine yakın özellikler taşımaktadır ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Evlenme İstegini Belirtme Evlenme çagına gelen gençlerin eş seçiminde ailelere önemli görevler düşmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Dünürlük ve Şerbet İçme Çorum’da söz kesmenin diger bir adı “kahve içme” veya “şerbet içme”dir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Nişan Nişan çogunlukla cumartesi veya pazar günü kız evinde yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Dügün Nişan ile dügün arasındaki zaman erkek ve kız tarafının durumlarına göre degişir ![]() ![]() Dügün başlamadan komşuların da yardımıyla iki taraf yemeklerini pişirirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Kına Gecesi Cumartesi günü kız evinde herhangi bir saatte “kına yürütme” yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Gelin Getirme Pazar günü kız evinde vedalaşmalar olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Çorum ‘ da Hıdırellez Gelenegi Çorum bölgesinde, Hıdrellezin Hızır Aleyhisselam ile İlyas Peygamberin buluştukları gün oldugu inancı vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Herseyi İle Corum |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Herseyi İle CorumMAHALLİ DEYİMLER Acı baldırcanı , kıragı çalmaz, Acıkan doymam sanır, Büyük dagın büyük dumanı olur, Çirkin bürünür güzel görünür Çok söyleme arsız olur, aç koyma hırsız olur Çivi çiviyi;su sancıyı söker Degirmene vardım derdim yanmaya, degirmen başladı çır çır dönmeye Düşman düşmana küçük taş atmaz Deptim keçe sivrittim külah oldu Dolu testi su almaz Dok ne bilir acın halinden Dabanı güneşletti, sakalı yıldıza dikdi (Ölmek anlamında, ölüm ) Deligine göre yama vurmalı Dirgene dayanmayan porsuk harmana gelmez Dadanmış kudurmuştan beterdir Dert saklayanda kalır Deniz suyu gibi ne içiliyu ne geçiliyu Dost dostun ayıbını yüzüne söyler Dil bir kulak iki;bir söyle iki dinle Deli ile getme yola, başına gelir türlü bela Dertsiz baş sokuda daş Dilden gelen elden gelse dagı dag üstüne korlardı Dilim seni dileyim dilim; dilim senden çektigim hep acı zulum Dıgdının dıgdısı;dış kapının dügdüsü Deliye yel verirler;eline bel verirler Deve ile bulgur yeme üstüne kusar Emek olmadan yemek olmaz, Güttügü bir koyun, ıslıgı dagı tepeyi tutar, İnsana güvenme ölür, agaca güvenme kurur, Katranı kaynatmakla olur mu şeker, cinsi bozuk olan cinsine çeker ![]() Sel agzına yatma sel alır, tepe başına harman dökme yel alır, Sinek pekmezciyi tanır, Zemheri ya iti öldürür, ya çiftçiyi güldürür BİLMECELER Bizde bir dudu var Egri bügrü budu var Bize gelin görürsünüz Güle güle ölürsünüz (Kurbaga) __________O__________ Gökten bir karpuz indi Üçyüz altmış dilim şimdi Otuz dilimi yenmedi emme Geri yanı temam yendi (Yıl, Ramazan orucu) __________O__________ Ana bir kız dogurur Ne ayagı var ne başı var Kız bir ana dogurur Hem başı var hem ayagı (Tavuk, yumurta) __________O__________ Geriden aldım çatmayı Çıgırın gelsin Fatma’yı Kız nereden belledin Kol kırıp göbek atmayı (Süpürge, süpürmek) __________O__________ At durur arap biner (Sacayak, Kazan) Agız içinde dil, hadi bunu bil (Kaval) __________O__________ Kolay gelsin ustalar, kurt iken kuş olmuş Bagırsagını desteler (İpek böcegi) __________O__________ Bir oglum var üç bacak;alır atar kucak kucak (Anadut) __________O__________ Kepenek altında ak kuşlar (Dişler) __________O__________ Yer doymaz, oturur kalkmaz, gider gelmez (Ocak, ateş, duman) __________O__________ Bir yeri var yaydan egri Bir yeri var igden dogru Bir yeri var kazandan kara Bir yeri var südden agca (Leylek) __________O__________ Bir kabagı oyarlar İçine dınıklagı koyarlar Çok söyleme deli oglan Kulagını burarlar (Ud) __________O__________ Dizim dizim nar Dizimecek kar Uçtu setik kaldı dilber (Saman, Bugday) __________O__________ Osmancık’tan sandık gelir, Sandıkçılar yapamaz, İçlerinde boncuk gelir boncukçular dizemez, Arasında mektup gelir degme katip yazamaz (Nar) __________O__________ Geriden baktım akdaş gibi, yanına vardım sütlü aş gibi (Lahana) __________O__________ Yarım kaşık duvara yapışık (kulak) __________O__________ Hey hevayı hevayı Yüksek yapar yuvayı Marangozlar yapamaz Kuyumcular dökemez (Örümcek) __________O__________ Bir gücücük al yastık İçine un bastık (İgde) __________O__________ Köy içinde cıngıllı çavuş (Bakraç) __________O__________ |
![]() |
![]() |
![]() |
Herseyi İle Corum |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Herseyi İle CorumÇORUM HALK OYUNLARI Kullanılan Sazlar Çorum halk oyunlarının temel iki enstrümanı davul ve zurnadır ![]() Oyunlar genellikle halay ve türkülüdür ![]() ![]() ![]() ![]() Çorum Halayı 6 erkek oyuncu tarafından davul, zurna eşliginde oynanır ![]() Agırlama Türküsü: Name de name yazdırdım Sokuya aman aman Her gelen geçen okuya aman aman Egilin de sunalar egilin aman aman Dogrulun da efeler dogrulun aman Baştaki oyuncunun yerine gelmesi ile müzik degişir, ikinci kısım olan ikileme denilen bölüme geçilir ![]() Türküsü: Karşıda kürt evleri hele yandım Yayılır develeri Elmasım hey Oturmuş inek sagar hele yandım Terliyor sinesi Elmasım hey Diley diley o da mı yalan Ben seni sevdim bu da mı yalan Karşıda kavun yerler hele yandım Otursak bizde yesek ne derler Elmasım Şu şunu sevmiş derler Elmasım hey Oyunun son bölümü olan yellendirme kısmına geçilir ![]() ![]() ![]() ![]() Türküsü : Sandık üstünde sandık Tez sevdik tez usandık Yanıldık meyil verdik Seni bir adam sandık ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ İgdeli Gelin Kız ve erkeklerin beraber oynadıgı bir halk oyunudur ![]() ![]() Türküsü: Kız pınar başında yatmış uyumuş yar Ela gözlerini uyku bürümüş Evvel küçücüktü şimdi büyümüş yar Derdimin dermanı igdeli gelin İgdesin aldırmış sevdalı gelin Türkü bitince davul zurna başlar ![]() Kız pınar başında testi doldurur yar Testinin kulpuna şahin kondurur Kız senin bakışın beni öldürür yar Derdimin dermanı igdeli gelin İgdesin aldırmış sevdalı gelin ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Dillala Dillala oyunu 6 kız 6 erkekle oynanmakta ancak, aktif olarak oynayanlar 6 erkek ve bir kızdır ![]() ![]() ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Çekirge Yakın geçmişe kadar halkın geçim kaynagını genellikle tarım teşkil ederdi ![]() ![]() ![]() ![]() Oyun, davul zurna eşliginde 6 kız, 6 erkekle oynanır ![]() ![]() ![]() Türküsü: Çekirgeyi hayladılar yazıya ![]() Ot kalmadı koyun ile kuzuya Egri butlu sivri butlu çekirge Malımın ortagı mısın çekirge? Canımın ortagı mısın çekirge? Davul-zurna çalıp tekrar susunca oyuncular tarafından diger bir kıta söylenmeye başlar: Çekirgenin ayagında lalini (nalını) Bende sandım kaymakamın gelini Egri butlu sivri butlu çekirge Malımın ortagı mısın çekirge? Canımın ortagı mısın çekirge? ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Çorum’da Oynanan Diger Halk Oyunları Benli, Miço, Bediriş, Sarıkız |
![]() |
![]() |
![]() |
Herseyi İle Corum |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Herseyi İle CorumTARİHTE ÇORUM’UN ÜNLÜ KİŞİLERİ Ahmet Feyzi (1839-1909) : Çorum’da dogdu ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Akşemseddin (1390-1459) :Asıl adı Mehmet Şemsettin’dir ![]() ![]() ![]() ![]() Aşıkpaşa (1270-1333) :Tasavvuf terbiyesi ile yetişmiş olup, Türk tasavvuf ve halk şairidir ![]() ![]() Aşık Paşazade (1392-1484): Sultan Çelebi Mehmet zamanında yaşamış olup, devrin savaşlarına katılmıştır ![]() ![]() ![]() Baltacı Mehmet Paşa (1660–1712) : Adını 1711 yılında Prut savaşı ile duyurmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() Ebuss’ud Efendi (1490-1574): Şeyh Muhiddin Yavsi’nin ogludur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Elvan Çelebi (?-?): Babası ünlü Aşıkpaşa’dır ![]() ![]() Koyunbaba :Asıl adı Seyit Ali’ dir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kul Mustafa :17 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Şeyh Muhittin Yavsi (?-1516) :Babası Osmanlı müderrislerinden matematikçi astronom olan Ali Kuşçu’nun kardeşi Mustafa’dır ![]() ![]() ![]() Yusufu Bahri (?-1828): Mısır’a giderek büyük din bilgini Şeyh Murtaza’dan hadis dersi almıştır ![]() ![]() ![]() Hasan Paşa (Yedi-Sekiz Hasan Paşa) (1831-1902) : Abdülhamit zamanında Beşiktaş muhafızlıgı yapmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Herseyi İle Corum |
![]() |
![]() |
#5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Herseyi İle CorumÇorum Mutfağı Çatalaşı: Yeşil mercimek, yarma (kırık) ve sogan ile yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dügün Çorbası: Süzme yogurt (torba yogurt) yumurta ve unla iyice ezilip karıştırılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Madımak: Adının türkülere konu oldugu madımak; Orta Anadolu’nun bilinen en eski yemeklerindendir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Keşkek: Yarma, et, sogan ile yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İskilip Dolması: Pirinç, et, sogan ile yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ortalık : Kuzunun pirzolalık yerinden yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() Çorum Mantısı : İçleri kıyma konulup kapatılan mantılar tek sıra halinde bir tepsiye dizilir, kısık ateşte kızartılır, yogrulmuş olan mantının hamurundan küçük bir hamur açılıp kızaran mantıların üzerine kapatılır ![]() ![]() ![]() ![]() Tel Tel : Un agır ateşte kavrulur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Gül Burma : Hazırlanan baklava hamurunun üzerine ıslak bez örtülüp yarım saat dinlendirilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çorum Baklavası (Lüle Baklava-Sıkma Baklava-Sıyırma) : Baklava hamuru açılıp özellikle bu tatlı için kullanılan “oka” konur ve iki tarafından katlanır ![]() ![]() ![]() ![]() Hasıda: Pekmez, bugday nişastası, sıvıyag, tereyagından yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Karaçuval Helvası : Un, tereyagı, pekmez şekerden yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|