Baskı Sanatı Nedir - Özgün Baskı Resim Tarihcesi - Türkiye'de Baskı Sanatın

BASKI SANATI


Baskı kelime ve resimlerin mekanik olarak mürekkep kullanarak çoğaltılmasıdır Baskı genellikle az miktarda kopya yerine çok miktarda çoğaltma şeklidir
Baskı tekniğinin ilk doğuşunun Çin ve Kore olduğu sanılmaktaydı Ancak baskının 1450 civarında Almanya’da, Mainz’da Johann Gutenberg ile başladığı kabul edilir Tekniğin doğuşu ile kitap daha ucuza imâl edilmiştir ve daha yaygın olmuştur

İnsanlık kültürünün tarihi yazının icadı ile başlar Çünkü yazı tarih belgelenmiştir İlk yazı ise köy ve kentlerin kurulması ile Mezopotamya ve eski Mısır’da doğmuştur Taş çağı mağara resimleri ile yazının icadı arasında uzun bir çağ vardır Bu yüzden ilk yazı resimlerin devamı değildir

MÖ 3000 yıllarında ilk harfi alfabenin bulunması ile görsel yazılı iletişim sorununun çözülmesinden en büyük aşama olmuştur Böylece insanlık tarihinin ve her türlü bilgi ve ifade biçimi aslının aynısı olarak yazılması ve bu bilgileri sanat eserleri baskıdan yararlanarak, çoğaltma işlemi sayesinde olmuştur

Görsel sanatların başlangıcı MÖ 10000 yıllarında yapıldığı tahmin edilen Mağara duvarlarındaki resimlere dayanır Bunların en ünlüleri İspanya’da Altamira Mağaralarındaki duvar resimleridir En eski devir diye adlandırılan paleolitik kültürde insanlar, yaşamlarını anıları anlatmada kullandıkları teknik sert, keskin aletlerle düşüncelerin kayalara oyarak, oluşturmaktadır “çoğu av sahnesi olan bu resimler ilk çizilmiş eser olarak kabul edilir” Aynı zamanda grafik-resim sanatının başlangıcı sayılır

Mağara duvarlarına yapılan resimlerin gayesi resim yapmak, sanat icra etmek değil ruhlardan ve doğal güçlerden korunmaktı “İlkeler için, yararlılık açısından, bir kulübenin yapımıyla bir imgenin üretimi arasında hiçbir ayrım yoktur Kulübeden onları yağmurdan, rüzgardan, güneşten ve kendilerini yaratmış olan ruhlardan korurlar İmgeler ise, onları doğal güçler kadar gerçek olan öteki güçlere karşı korurlar Başka bir deyişle, resimler ve heykeller, büyüsel amaçla kullanılır”

Paleolitik kültür insanı yaşamını, sürekli değiştirdiği aletler ile oluşturduğu çizimler ise ilk çizilmiş (resim-grafik) eserlerdir

Yazının bulunmasından önce grafik sanatları yapılıyordu Bu yüzden yazının başlangıcı sonradır “seyredilmek üzere yapılanlar bizim için resimdir (grafiktir)” okunmak için yazılan çizilen simgeler insanlık için önemlidir Yazın ile tarih belgelenmiştir

MÖ 8 yy’dan itibaren deri veya yumuşak metale mühürle vurularak çıkartılan şekiller para olarak kullanılmıştır Üzerinde yapılan yerin belirtildiği rölgef şeklindeki yazılı killer Roma imparatorluğu, Galya ve Mezopotamya’da görülmektedir Daha sonraları deri olan kitap kapakları üzerine rulo mühürlerle büyük boyda kompozisyonlar şeklinde basılmıştır

Baskı grafiği mühür kalıplarının boyayı başka bir yüzeye aktarma işlevini görmesiyle başlar Hayvanlar ve köleler bu tür mühürlerle mühürlenmişlerdir

M Ö 2000 yıllarında Orta Amerika’da seramikten yapılmış rölyef silindirler baskı için kullanılmış, Mısır’da Milla’ın ilk yıllarında bu baskı tekniği kullanılmıştır Çin’de ipek üzerine mühürlerle baskılar yapılmıştır
M Ö 3000 yıllarında harfli alfabenin bulunmasıyla sanat eserleri ve yazılı bilgiler baskı yoluyla çoğaltılmıştır


ÖZGÜN BASKI RESİM


Çeşitli araç ve malzeme kullanarak doğrudan veya kalıplar yolu ile kağıda veya benzeri malzeme üzerine sanatçı tarafından yapılıp basılan resimlere “özgün baskı resim” denir Bunlar kalıbın yapılması ve basılması süreci içinde yaratılmış grafik resimlerdir

Batı dillerinde; İtalya’da stampa, Fransa’da estampa, İngiltere’de print sözcüğüyle tanımlanan bu teknik, dilimizde “Özgün Baskı” olarak karşılığını bulmuştur

1970 yıllarına kadar sanatçısı tarafından yaratma süreci içinde kalıbı oyarak basılan resimlere gravür, resim sanatının bu dalına da gravür sanatı denirdi Oysa ki gravür oyularak yapılmış kalıp ve oyulmuş anlamını taşımaktadır Litografi ve serigrafi tekniklerinde olduğu gibi oyma işlemi yapılmadan yapılan kalıplarla da özgün baskı resim yapılmaktadır Bu nedenle 1972 yılında bu sanat dalını daha iyi anlatan “Özgün Baskı Resim” deyimini kullanmıştır

Özgün baskı resim, sanatı kitlelere aktarmada etkin bir sanat dalıdır
Günümüzde başka dillerde, özgün baskı resim teriminin yerine “grafik sanatlar” “Baskı Sanat”, “çoğaltma sanat”, “Elle Basılmış Resim Sanatı”, “gravür sanatı”, “Kazı Resim Sanatı” gibi terimler kullanılmıştır Özgün baskı resim sanatı ve grafik tasarımı sonucu oluşan ürünler grafik sanatının özünü oluşturur Grafik hem reklama yönelik, hem de baskıresim olgusu yan yana gelişmiştir Çünkü grafik sanatının özünde basılması ve çoğaltılması esas alır


ÖZGÜN BASKI RESİM TARİHÇESİ


İnsanoğlu tarih öncesi devirden itibaren kaya, boynuz, gibi sert yüzeylere resimler yapmışlardır Bu şekilde ilk baskı denemeleri yapılmıştır Daha sonraları ise kılıçlara, takılara süsler yapmışlardır

Asıl baskı sanatı ise kağıdın bulunmasıyla gerçekleşir Kağıt üzerine ilk baskının ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmiyor ancak 15 yy Avrupa’sında özgün baskıya temel olan sert ahşap ve demir, çelik plaklar temel baskı kalıp gereçleri olarak kullanıldığını görüyoruz

Baskı yöntemleri önceleri kilise emrinde çalışan zanaatçılar ve kuyumcular tarafından kullanılıyordu Kazıma aracı olarak “büren” bu ustalar tarafından kullanılmıştır Bakır plaka üzerine çizgiler atılarak “kuru kazıma” tekniği yapılmıştır “Asitle yedirme” tekniği 1400’lerden sonra zırh ve kılıç süslemelerinde kullanılmıştır

“Asitle yedirme tekniği bu tekniklerden daha sonra yapıldığı sanılmaktadır” Böylece kitap resimleme, harita çizimleri, oyun ve tarat kartları, sanatsal resimlerin basımı ile birçok yetenekli sanatçı ortaya çıkarmıştır

Baskı sanatının ilk ustaları Antonio Pollaiuolo’dur (1429-1498) Pollaiolo büreni büyük ustalıkla kullanmıştır Magtegno (1431-1506) ve Pollaiuolo kazı resimlerinde rönesansın etkisiyle figürlere heykelli görünüş vermeye çabalamışlardır

Asitle yedirme tekniğini “etechina” gerçek etkisini 17 yy’da Jogues Callot, Rembranolt kullanmıştır
Rembranolt asitle yedirdiği alanların içine kuru kazıylolada müdahale etmiş ve yüzeyde ton zenginliğini arttırmıştır Collot ise çizgiyi inceltip kalınlaştırmaya olanak veren asal uç echoppe kullanmıştır

Regensbur’da Aldolfer, Numberg’de Dü’rer, Pormo’da Parmigisna bu teknikleri denemişlerdir
17 yy özgün baskı resim pek çok teknik denenmiştir (1636-1672) Adriaen Velde ilk defa “ocguantinta” tekniğini, Ludwig van Sieger (1609-1676) ise mezzotint aletini kullanmışlardır
1704 yılında Newton’un renkle ilgili keşifleri, 1711’de Jogues Christophe’le Blond üç ayrı kalıpla giriştiği renkli baskı çalışmaları yapılmıştır

Taşbaskı 18 yy sonlarında 1790’larda Alois Senefelder tarafından Münih’te bulunmuştur Goyer bunu ilk kullanan sanatçılardandır 19 yy sonlarında Toulause Lautrec litogratiği doruğuna ulaşmıştır
İpekbaskı ise Uzakdoğu’da çok önceden bilinen bir teknik olmasına karşın Avrupa’da baskı tekniği olarak kullanılması çok sonra 19 yy sonlarında olmuştur

Özgün baskı sanatı bu yüzyılın başından itibaren teknik gelişimi ile sanatçıların dolaysız ifade araçlarından biri haline gelmiş sadece özgün baskı ile üretim yapan sanatçılar ve özgün baskı atölyeleri kurulmuştur
Örneğin, tahta baskı yüzyıl boyunca Alman Ekspresyonistleri, Munch ve Vollotan tarafından yeniden canlandırılmıştır

İngiliz asıllı Stanley William Hayter baskı sanatçılarının grup halinde çalışarak yeni teknik ve anlatım olanaklarını geliştireceklerine inanarak 1927 yılında Paris’te “Atölye 17” adı ile baskı atölyesini kurmuştur II Dünya savaşı sırasında Amerika’ya taşınan Atölye 17, 1950’de tekrar Paris’e dönmüş ve Colder, Pollock, Miro, Ernst, Giocometti gibi pek çok sanatçının çalıştığı bir sanat merkezi haline gelmiştir Bugün halen Hayter’in kendi adıyla bilinen yüksek baskı tekniği de bu çalışmalar sonucu geliştirilmiştir

Amerikan sanatında ise 1950’lerin Pop Sanatı, özellikle serigrafi ve litografi tekniklerinde endüstri kültürüne özgü üslubu ile uluslar arası etkilerinde öncülük yapmıştır Linchtenstein, Rosenguist, Johns, Worhol gibi sanatçılar, ünlü baskı atölyeleri ve okulları özgün baskıyı estetik nitelikli bir sanat dalı olarak yaygınlaşmıştır


TÜRKİYE’DE BASKI SANATININ TARİHİ


Türkiye’de baskı ilk defa 1533’de Osmanlı devletine gelen Flaman Ressam Pieter Coeck’un katıldığı süre boyunca yedi adet İstanbul gravürü yaptığı bilinmektedir
Sultan Ahmet’teki atmeydanında Sultan Süleyman’ın maiyeti başta olmak üzere bu yedi değişik görünümler içeren yedi adet gravür Coeck’un ölümünden sonra 1553’te basılan özel bir albümde toplanmıştır


TÜRKİYE’DE ÖZGÜN BASKI RESİM SANATI


Özgün baskıresim kalıpları, genelde, elle yapılan işlemlerle ve sanatçısı tarafından yapılmaktadır Sanatçı bu işlemlerin hemen her aşamasında, biçimsel oluşmayı ve yaratmayı sürdürmektedir Çeşitli işlemler için aletler, makineler, yeni teknikler ve malzemeler kullanılıyor

Örneğin yaratma ve biçimlendirme olayının gerektiği baskı aktarmaları ışıkla aktarmalar gibi işlemleri uygularken yardımcı baskı, ışıkla kopya teknikleri ve diğer yardımcı tekniklerden yararlanır Malzeme ve teknikler var olan bir eseri basarak çoğaltmak için değil, var olmayan orijinal eseri yaratıp yapmak için kullanılır Özgün eser, yaratma olayı sırasında oluşur ve baskı sırasında doğmuş olur Kaç tane basılırsa o sayıda eser doğmuş demektir

Özgün baskı teknikleri ile hazırlanan kalıptan baskıyı da sanatçısı genellikle kendisi yapar Kalıbın tamamladığı kanısına varabilmek için deneme baskıları yapmak gerekir Deneme baskılarda aldığı sonuçlara göre kalıpta değişiklikler yapabileceği gibi, baskının renk ve diğer niteliklerini de saptayabilir Bu saptamalara göre baskıda kullanılacak boyalar renkler ve baskı nitelikleri ayarlanır

Grafik sanatlar dalında uzmanlaşma özellikle cumhuriyetin ilanından sonradır 1920’li yıllarda afiş ve kitap kapağı ressamlığı ile piyango bileti, şişe etiketi, pul dizaynı gibi tasarımlar ve baskılar İhap Hulusi, Kenan Temizan’la başlamıştır Bu sanatçılar Almanya’da grafik eğitimi almışlardır

Eski dinsel motiflerin modern bir anlayış ve düzen içinde uygulandığı, Emin Barın’ın çalışmaları grafik alanındaki çağdaş gelişmeye uygundur 1940’lı yıllarda Namık Bayık, Mesut Manioğlu gibi grafik sanatçıları yalın görsel anlatım araştıran işleri ile grafik sanatımıza katkı yapmış sayılabilir Türkiye’de son yirmi yıl grafik sanatçılarının motif ve usluplaştırmada bireysel tutum ve kavrayışlar ne olursa olsun gelişen ekonomik ve kültürel yaşamın etkilerini vurgulayan boyutlar getirdikleri bir süredir

Said Maden kitap kapaklarına düzen getirmiştir Afişlerde Mengü Ertel başarılı çalışmalar yapmıştır Karagöz motifleriyle stilizozyon oluşturmuş olan Yurdaer Altıntaş, Reha Yalnızak, Bülent Erkmen, Aydın Erkmen, Sadık Karamustafa, Emre Çağatay grafik sanatları alanında araştırma yapan Said Maden gibi birçok sanatçımız yetişmiştir Karikatüristler:

Cemal Nadir Güler, Turhan Selçuk, Ferruh Doğam, Ali Ulvî, Semih Balcıoğlu, Tonguç Yaşar, Tan Oral gibi sanatçılarımız Türkiye’de çağdaş Türk grafik sanatının temellerini atmışlardır

Özgün Basılı Resim grafik sanatının özünü oluşturur Türkiye’de özellikle 1962 yıllarından sonra özgün baskıresim sanatı alanında patlama denilebilecek gelişmeler olmuştur 1982 yılından sonra eski kurumlar fakülteye dönüşmüş yeni fakülteler (İzmir ve Ankara’da) uygulamalı Güzel Sanat Yüksekokulu (Eskişehir) baskıresim atölyeleri açılmıştır Buradan mezun olan sanatçılarımız birçok ödül almışlardır

20 yy baskıresiminde bir eser orjinaldir veya değildir Bu hiçbir zaman kullanılan tekniğin özelliğinden kaynaklanmaz Sanatçı yaratıcı ise kullandığı teknik ne olursa olsun eseri orjinaldir Özgün baskıresim son yıllarda sanat galerilerinde sergilenmektedir 1970’lerden buyana baskıresim sergilerinde bir artış olmuştur

Özgün Baskı işleminde: Düşünülmüş, tasarlanmış özgün bir grafik ürünün kalıp yoluyla çoğaltılmasıdır Bu çoğaltma sanatsal amaçlı işlerde, başka yüksek trajlı işlerde başka yöntemlerle gerçekleştirilmiştir Sanatsal amaçlı baskılar, az sayıda ve sanatçının baskı sanatçıları çoğalttıkları işlerini tek tek numaralandırarak imzalamaktadır Kitap dergi, gazete, afiş, broşür gibi işler çok sayıda basılacağı için zamandan kazanmanın yolları aranmış, motor gücünden yararlanılır sistemler geliştirilmiştir

Grafik Sanatların Tanımı

Grafik Sanatlar resim, heykel, mimari ve dekoratif sanatlar gibi plastik sanatların önemli kollarından biridir Diğer sanat dallarında estetik ön planda olduğu halde grafik sanatlar estetik ve mekaniğin iç içe olduğu bir sanat dalıdır, çünkü bu sanat dalında yapılan her iş baskılanmak (kopyalanmak) için yapılır Baskı da bir teknik gerektirdiğinden o tekniği bilmek gerekir Resim, fotoğraf, yazı ve karikatür sanatlarından yararlanan bu sanat dalı diğer sanatlardan farklıdır





Grafik Sanatlar iki ana bölüme ayrılır:


1) Özgün Grafik Sanatlar

Burada grafik sanatçısı bir ressamdır Eserini bir ressam gibi planlar ve düzenler; ancak yaptığı çalışmayı özgün baskı türlerinden birisi ile çoğaltması gerekir, bunun için bu baskı türünü çok iyi bilip uygulayabilmelidir Bu bölümde uygulanan baskı türleri, linol, ağaç baskı, litografi ve serigrafi gibi baskı türleri Bu baskı türleri sanatçının tek başına uygulayabileceği baskı türleridir


2) Reklam Grafik Sanatlar

Reklam, ekonomik gelişmede satışa çıkarılan mallar, ürünler ve kavramlar hakkında topluma bilgi vermek ve onların satın alınmasını sağlamak için ikna etmektir Reklamlar hazırlanış biçimi açısından üç grupta hazırlanır:

a) Göze hitap eden reklamlar: Afiş, pankart, broşür, katalog, gazete ve mecmua reklamları vs gözün etkilendiği reklamlardır Grafik Sanatlar gözün etkilendiği sanattır ve reklamın bu bölümü ile ilgilidir

b) Kulağa hitap eden reklamlar: Radyo ve çığırtkan reklamlar
c) Hem göze hem de kulağa hitap eden reklamlar: Sinema ve televizyonlar


Reklam Resmi Çalışmaları


Reklam resmi çalışmalarında konu ne olursa olsun aşağıdaki işlem sırasını izlemek çalışmayı kolaylaştıracaktır

1- Konu iş esasına göre tespit edilir Ürünün veya hizmetin pazarlama stratejisi belirlenip sesleneceği hedef kitle seçilip maliyet yaklaşık olarak hesaplanır
2- Çalışılan konu ile ilgili çok geniş bilgi toplanıp benzeri çalışmalar izlenip kaynaklar taranır ve her aşamada bazı notlar alınır
3- Kaynak taraması sonucunda oluşan bilgi yoğunluğuna göre pek çok ön eskiz oluşturulur
4- Ön eskizlerden yola çıkarak daha büyük boyutlarda daha sağlam çizgilerde, konu renkli ise renkli geliştirilmiş eskizler hazırlanır
5- Geliştirilmiş eskizler grafikeri orijinal’e ulaştırır, bunun için çok iyi etüt edilmelidir
6- Orijinal yapılırken amaca uygun araç gereçler iyi belirlenmelidir
7- Belirlenen araç gereçler kullanım sırasına göre masada konulmalıdır
8- Amaca uygun kalite ve boyutta kağıt seçilip çalışma masasına bantla tutturulur
9- Kurşun kalemle yazılar hariç diğer öğeler geliştirilmiş eskize tekniğe uygun olarak çizilir ve renklendirilir
10- Orijinal çalışması asıl işin boyutundan küçük olmalıdır daha büyük çalışılabilir
11- Yazılı kısımlar bilgisayarda dizilip orijinal’e eklenmelidir Büyük boyutlu yazılar daha büyük yeni bir karakterde elle çalışılabilir


Amblem Tasarımları

Amblem kuruluşun çalışma alanlarını piyasada adı hakkında oluşmuş düşünceleri anlattığından bir yerde kuruluşun imzasıdır Amblem tasarımında şu öneriler göz önüne alınmalıdır:

1- Amblem tasarımı gotik ürün tasarımında en zor ürünlerinde en zorudur Bunun için çok araştırma yapıp ve özgün biçimler aranmalıdır
2- Harfle mi, şekille mi hem harf hem de şekil kullanarak mı yoksa tamamen soyut bir biçimler mi oluşturacağınıza karar verilmelidir
3- Amblem çalışmalarında siyah zeminde beyaz, beyaz zeminde siyah lekeler aramak iyidir
4- Biçim aramalarında geometrik bizim aramak tasarım çalışmalarını kolaylaştırır
5- Tasarım yapılırken orijin yazıyla bütünleşmesi yararlıdır Önceden yapılmış bir orijin yazım varsa amblem buna göre düşünülmeli yoksa ikisi beraber tasarlanmalıdır
6- Amblem firmanın imzası olarak kabul edildiğinden iştigal alanını yansıtmalıdır
7- Amblemde kartvizitlerden tutun her türlü matbu evrak üzerinde her türlü reklam arasında kullanıldığında kolay basılabilir nitelikte olmalı, hem tipo hem de ofset makinelerde basılabilmelidir
8- Çok renkli olmamalı, çok renkli olsa bile tek renkle de anlatılabilir şekilde olmalıdır
9- Tonlu amblemler kullanışlı değildir Tonlu çalışmalardan kaçınılmalı; ancak çok özgün renkler bu iş için kullanılmalıdır
10-Basit ve akılda kalıcı kalmak mesajı bir bakışta vermelidir


Kart, Mektup, Zarf ve Fatura Başlığı Tasarımı

1- Bu tasarımlarda önce antetli kağıt düzenlenmesine gidilir Antetli tasarımın düzeni diğerlerinin düzeni için önemlidir Bu ürünlerin tümünde amblem, orijin firma yazısı ve firma adresi kullanılmalıdır

2- Tanıtma kartı ve kartvizit tasarımlarında alan dar olduğundan alanın çok iyi değerlendirilmesi ve yazıların çok küçük olması gereklidir

3- Antetli kağıt düzenlemelerinde amblem ve orijin firma yazısı kağıdın sağ, sol yada ortasına yerleştirilebilir Logo type’ in yeri ve duruş biçimi diğer yazıların yeri ve blok şekillerini etkiler Antetli kağıt düzenlemelerinde adresler, telefon numaraları, vergi numaraları ve tarih için yer bırakılmalı, yazışma için yeterli boşluk aranmalıdır

4- Antetli zarf düzenlemeleri antetli kağıtla uygun olmalı, antetli kağıttaki veriler olmalı; ancak pul yapıştırmak için yeterli boşluk bırakılmalıdır

5- Fatura tasarımı antetli kağıdın düzenlemesi ile paralel; ancak maliye Bakanlığının istekleri doğrultusunda gerekli bilgileri vermelidir

Antetli Kağıt: firma amblemi, firma orijin yazısı, adresler ve telefon numaraları, faks ve e-mail, tarih için yeterli uygun yer bulunacak ve yazışma için yeterli yer bırakılacaktır Ayrıca firmanın unvanı da bulunacaktır

Antetli Zarf: Tarih hariç antetli kağıttaki tüm veriler bulunacaktır Zarfın sağ üst köşesi pul için boş bırakılacaktır

Kartvizit: antetli zarftaki verilerin tümü bulunacak; ayrıca kartın hamili olduğu kişinin ismi ve unvanı bulunacak Kartvizit dikey veya yatay olabilir, istenirse kapaklı ve köşeleri yuvarlak olan tipleri de vardır


Baskı Teknikleri

Bir yüzeydeki şekli diğer bir yüzeye geçirme işlemine baskı denir Baskılar kalıp türlerine göre 6 grupta toplanır:


1- Yüksek Baskı
2- Düz Baskı
3- Çukur Baskı
4- Oyma Baskı
5- Grafik Baskı
6- Elektrostatik Baskı


1- Yüksek Baskı: Kalıbın tümsekte kalan yüzeyinden baskı yüzeyine aktarıldığı baskı sistemidir Baskıda boyanın değmemesi gereken kısımlar, kalıpta çukursa bırakılmıştır Bu metot çok eski tarihlerde kullanılmıştır 770 yıllarında Türkler ve Çinliler bu baskıyı uygulamışlar Günümüzde halen bu baskı yöntemi kullanılmakta ve daha yumuşak olan Linol muşambasıyla pek çok eser yapılmıştır Baskı türünün makineleşmiş hali tipo baskıdır Yüksek baskıda grafik sanatçıları Linol baskı ve ağaç baskı seçmişlerdir

Linol Baskı: Yüzeyin düzgün ve yumuşak Linol muşambasıyla yapıldığı bir baskı türüdür

Ağaç Baskı: Ağacın dokusundan yararlanılan ve yine yüksek baskı yöntemiyle kullanılan baskı türüdür Makineleşmiş hali tipo baskıdır Günümüzde halen kullanılan bu baskı yöntemi yazılar Humfatta olur Humfatta harfler yan yana gelip kelimeler; kelimeler yan yana getirilip cümleleri ve satırların alt alta getirilmesiyle de sayfalar oluşturulur Satırların alt alta getirilmesiyle de sayfalar oluşturulur Bu sistemde şekil, desen ve resimlerin basılabilmesi için klişeler kullanılır

2-Düz Baskı: Bu sistemde baskılanacak biçim yüzeyi düz olan bir kalıptan baskı yüzeyine aktarılır Sistem suyun yağ ile barışmaması prensibi ile düşünülmüştür Kalıp yüzeyine yağlı bir biçim aktarılıp yağlı kısımlar suyu kabul etmez yüzeye yağlı boya tatbik edildiğinde sulu kısımlar boyayı kabul etmez böylece kalıp boyayı istenilen kıvama almış olur Bu baskı yöntemi litografi baskı (taş baskı veya ofset baskı) olarak kullanılır

Litograf Baskı: Taş üzerine resim yazı veya şekil yapılarak çoğaltılması tekniğidir Litograf taşı denilen yumuşak ve yüzeyi düzeltilmiş taş üzerine merdane ile yağlı boya verimliğinde boyalı kısımlar boyayı alır ve baskı kağıdı üzerine konulup preslendiğinde görüntü kağıda geçer

Ofset Baskı: Taş baskı esaslarında hareket edilerek bulunmuş ve geliştirilmiş bir sistemdir Kalıp çinko plakalardan oluşur Yüzeyde herhangi bir yüksekli veya çukurluk yoktur Suyun yağı itmesi prensibine göre çalışır Bu baskı sisteminin en önemli özelliği diğer baskı sistemlerine göre kalıbın daha kolay hazırlanması ve çok küçük ayrıntıların rahatlıkla basılabilmesidir Bu nedenle gazete, dergi, kitap, broşür, ofis vs basımında günümüz baskı sanayinde başarı ile kullanılmaktadır

3- Çukur Baskı: Kalıbın çukur kısımlardaki boyanın baskı üzerine aktarıldığı baskı sistemidir Kalıp el ile oyularak yada asit ile yedirilerek çukurlaştırılır Mürekkep kalıbın tüm yüzeyine sürülür Kalıp yüzeyindeki boyalar silinip çukurdaki boyalar kalır Kağıt, kalıp üzerine preslendiğinde görüntü kağıda geçer


Baskı sistemi iki şekilde incelenir:


Çinko Baskı: Çinko plaka üzerine görüntünün işlenip baskılandığı baskı sistemidir Çinko plakalar tığ ile oyularak yada asit sistemi ile çukurlaştırılarak kalıp oluşturulur Bu sistemin en iyi örnekleri Eski İstanbul Granülleridir

Kifdrup Baskı: Bu baskı sistemi oyulmuş bakır kalıplardan baskı yapan bir sistemdir Bakır plakalar üzerine modern fotoğrafçılık esasları uygulanıp kalıp yapıldıktan sonra sistem çok gelişmiş ve çok kaliteli baskılar elde edilmiştir Kalıp maliyetinin yüksek olması ve baskı makinelerinin pahalı olması nedeniyle yaygın değildir

4- Oyma Baskı: Bu baskı sistemi düz bir yüzeyde şeklin veya yazıların bulunduğu kısımların oyularak boyayı geçirebilecek hale getirilmesi prensibine dayanır

Baskı iki grupta incelenir:

Şablon Baskı:Bu baskı sistemi için malzeme olarak teneke, karton, deri ve plastik malzemeler gibi kalın bant veya çıkartma kağıdı gibi yapışkan yüzeylerde kullanılabilir Yüzeyler desenin şekline göre özel oyma bıçaklarıyla kesilip oyulur altına baskı kağıdı konulur boya püskürtülerek veya fırçayla sürülerek aşağıya geçirilir

Seregraf Baskı:Şablon Baskını geliştirilmesiyle elde edilmiş bir baskı türüdür En önemli özelliği her türlü katı üzerine baskı yapılmasıdır Bu metotla bayraklar, flamalar vb şeyler üzerine baskılamalar yapılır

5- Fotoğraf Baskı: Bu metotta kalıp olarak ışığı belli oranlarda geçiren bir negatif film ve ışık kullanılır Baskı yapılacak yüzeyde herhangi bir kağıt olmayıp ışığa duyarlı emisyonla kaplanmış fotoğraf kağıdıdır Seri baskı için uygun olmayan bu yöntem yaygın olarak kullanılmaktadır Özellikle reklam grafiğinde bu baskı yönteminin önemi büyüktür

6- Elektrostatik Baskı: Bu metal aynı elektrik yüklü kutupların birbirini itmesi, zıt kutupların birbirini çekmesi prensibine dayanır Projeksiyon ile elektrik yüklenmiş alıcıdan ışık verildiğinde manyetik + yüklenmiş toz boya yüzeye fışkırtıldığında +/ - kutuplar birbirini çekerek tozlar yüzeyin görüntü olanlarına yapışır daha sonra kalıp ısıtılarak tozlar kağıda yapıştırılır


Ambalaj Tasarımı


Ürünün taşındığı ambalaj kağıdı, poşet, kutu, şişe, metal kap vs gibi elemanlara ambalaj denir Ambalaj tasarımında ürünün boyutu, biçimi, katı veya sıvı olması göz önüne alınmalıdır Tasarım, içerdeki ürünü yansıtacak biçimde olmalı, albenisi olmalı, ayni ürünü taşıyan diğer ambalajlardan farklı olmalı vitrinde birbirini takip eden görüntülerin göze hoş gelmesi düşünülmelidir Kutu biçiminde ambalajlar altı yüzeyli değerlendirilerek çalışılmalı, ambalaj üzerinde ürünü anlatan resim, ürünün ismi, ürünü üreten veya pazarlayan firmanın amblem veya orijin yazısı, kullanım ile ilgili teknik bilgiler, üretim tarihi, son kullanma tarihi, ayrıca şayet ürün çocuklar için tehlike arz ediyorsa tehlike sinyali olmalıdır


Afiş Tasarımı


Afişler bir konuyu anlatmak için duvara asılan büyük boyutlu grafikli ürünlerdir Afişteki özellikler:

- Dikkat çekici ve ilginç olmalı
- Konu bir seferde anlaşılabilmeli yani süratten etkilenmemeli
- Sade ve anlaşılabilir olmalı
- Resim tüm alanın yarısından fazlasını veya tümünü bağlamalı