Zararlı Cemiyetlerden,İngiliz Muhipleri Cemiyeti

İNGİLİZ MUHİPLERİ CEMİYETİ


KURULUŞ TARİHİ

20 Mayıs 1919 salı


KURUCULARI

İngiliz din adamı Rahip Fru


CEMİYETİN KURULMASI VE DİĞER KURUCULARI:

20 Mayıs 1919 salı günü kuruluş beyannamesi Dahiliye Nezareti?ne verilen İngiliz Muhipleri Cemiyeti?nin beyannamesinin sonunda şöyle deniyordu: İngiltere devleti fahimesinin muaveneti hayırhahanesiyle memalîk-i Osmaniyenin temin ve vahdeti hukuku için; ?İngiliz Muhipler Cemiyeti? namıyla bir cemiyet teşekkül etmiştir?


İngiliz David Lloyd George?un Türkiye üzerindeki planlarını gerçekleştirmek için kurulan cemiyetin kurucuları arasında eski Dahiliye Nazırı Memduh Paşa, Şehremini Cemil Paşa, damadı Hazreti şehriyari Ahmet Zülküfül Paşa, Mahkeme-i Temyiz reisi Ali Rüşdi Efendi, sabık Şurayı Devlet azası Said Molla ve İngiliz ajanı Rahip Dr Robert Rew Frew gibi ünlüler vardı


CEMİYETİN AÇIK AMAÇLARI

Milli birlik ve beraberliğimizi bozucu kuruluşların hepsinin birleştikleri nokta; ?Osmanlı Devleti artık egemen bir devlet halinde yaşayamaz Varlığını koruması, ancak himaye altına girmesiyle mümkündür? görüşüdür


CEMİYETİN GİZLİ AMAÇLARI

Gazi Mustafa Kemal Nutuk?ta cemiyetin biri açık diğeri gizli iki amacının olduğunu belirtir ve devamla: ?asıl faaliyeti gizli cehti olup, memleket içinde teşkilat yaparak isyan ve ihtilal çıkarmak, milli şuuru felce uğratmak, ecnebi müdahalesini kolaylaştırmak gibi haince teşebbüsleri vardı? der


Yani; Yurt içinde örgütler kurarak ayaklanma ve başkaldırmalara yol açmak, ulusal bilinci işlemez kılmak, yabancı devletlerin işe karışmalarını kolaylaştırmak gibi haince girişimler, derneğin bu gizli kolunca yönetilmekteydi


CEMİYETİN ÇALIŞMALARI

İngiliz casusluğu görevini de yürüten Muhipler Cemiyeti üyeleri, Frew?in talimatıyla, İstanbul?un en yoksul semtlerindeki Türk ailelerine her gün çok miktarda et dağıtarak işe başladı


İngiliz ekonomik sermayesiyle güçlenen teşkilat, desteklediği diğer yan kuruluşlarla Anadolu?da oluşan Kuvâ-yı Milliye?yi yok etmeye yönelik hareketini hızlandırdı


Marmara ve Ege bölgelerinde çıkan isyanlar dâhil, Konya-Bozkır ayaklanmaları ile Konya Delibaş Mehmet İsyanı hareketinde de büyük rolleri olan cemiyetin yayın organı ?İstanbul? gazetesiydi


CEMİYETİN YIKILIŞI

Hürriyet ve İtilaf Fırkası ile sıkı işbirliğinde olan teşkilatta ikilik ortaya çıktı Miralay Sadık- Gümülcineli İsmail grubu 22 Eylül 1921 tarihinde bir kongre yapıp yeni idare heyeti oluşturduysa da Rahip Frew?in desteğindeki Mustafa Sabri-Said Molla grubu da noter huzurunda 19 Ekim 1921 tarihinde ikinci bir alternatif kongre yaptılar Fakat Millî kuvvetlerin Anadolu?ya hâkim olmalarıyla siyaset sahnesinden silindiler

alıntıdır