Hurafeler (Vaaz)

Hurafeler (Vaaz)

Hurafeler
Günümüzde birçok hurafelerin yaygın bir şekilde yapıldığını görmekteyiz Öncelikle hurafe nedir ve çıkış sebepleri neleredir bunları izah edelim
Hurafe; Akla ve gerçeğe aykırı, aldatıcı söz demektir Masal, efsane ve genel olarak gerçek dışı kabul edildiği halde hoşa giden nakil ve rivayetlerde hurafe olarak değerlendirilebilir Ayrıca hiçbir mantıki izahatı bulunmayan, din adına ileri sürülüp benimsenen batıl inanç ve davranışlarda hurafe kapsamına girmektedir
Hurafelerin birçok çıkış sebebi vardır Bunlardan en önemlileri şunlardır:
1Önceki dinlere ait kültürlerden bazı unsurların İslam Dinine taşınması
2Cehalet, yani dini temel kaynaklarından öğrenmemek
3Özellikle bu konuda Hz Peygamber (sav) Efendimize dayandırılan uydurma hadisler
Çağımızda en yaygın hurafelerin başında Türbe ziyaretleri gelmektedir İslam Din yaratılmış olan mahlukatlar içinde insanın dirisine önem verdiği gibi ölüsüne de önem vermiştir Ölüm hadisesi gerçekleştikten sonra ölüler temizlenip güzelce kefenlendikten sonra kabirlere konulmaktadır Kabirlerin ziyaret edilmesinde orda yatan insanlar için hayır duada bulunulmasında hiçbir sakınca yoktur Sevgili Peygamberimiz (sav) bu konuda şöyle buyurmaktadır “Size kabir ziyaretlerin yasaklamıştım Artık, kabirleri ziyaret edebilirsiniz”[1] “Kabirleri ziyaret ediniz, Çünkü bu size ahireti hatırlatır”[2]
Evliyaların, Allah Dostu olarak kabul edilmiş kişilerin yattığı yerler halk nezdinde “Türbe” olarak adlandırılmıştır Sonuç itibariyle türbelerde bir kabirdir ve ziyaret edilmesinde hiçbir sakınca yoktur Yalnız, bu ziyaretlerde İslam’ın koymuş olduğu ölçülere riayet edilmelidir Türbelerde konulan bu ölçülere ters ve çok yanlış olan davranışları ise şöyle sıralayabiliriz:
1Türbelerde yatanlar beşer üstü varlık olarak görmek ve Allah ile kendi arasında aracı olarak kabul etmek
2 Türbe ziyaretlerini sanki dini bir vecibeymiş gibi telakki etmek
3Çaput, bez bağlamak ve mum yakmak
4Türbelerde yatanlara adak adamak
5Türbelerde yatanlar adına kurbanlar kesmek
6Kabrin etrafında bulunan duvar, demir vb şeyleri öpmek
7Türbelere eğilerek girmek
8Türbelerde yatıp şifayı orda yatanlardan beklemek
9Türbe kapılarına sahip olmak istediği şeyin (mesela ev, araba, çocuk vb) resmini çizmek
Yukarıda saymış olduğumuzu davranışlar Müslüman’a yakışan hareketler değildir Her gün 5 vakit namazımızda Fatiha süresinde bulunan إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ“Yalnız Sana kulluk eder, yalnız Senden Yardım dileriz”[3] manasında ayeti okuduğumuz halde dediğimize muhalif olarak yardımı başka kapılarda aramak çelişki değil midir? İhtiyaçların karşılanmasını ölüden ummak kişiyi şirke sürükleyebilir Şirk ise Allah’ın bağışlamayacağı en büyük günahlardandır
Günümüzde üzülerek görmekteyiz ki; Kabirler, insanlara yaratılmış olan her şeyin bir gün ölümü tadacağını hatırlatmalıyken, dünyevi işlere cevap arandığı yerler haline getirilmiştir Türbe, yatır ve evliya kabristanları ziyaret edenler, ahireti hatırlamalı, orda yatanlarında bir gün bu hayatta yaşadıklarını ama bu dünyadan ayrıldıklarını anlamalı, kendisinin de bir gün kabire gireceğinin farkında olmalıdırlar Kur’an okuyarak sevabını onların ruhuna bağışlamalıdır Bu gibi işlemlerin dışında cereyan eden hadiselerin kişiye fayda yerine zarar getireceği unutulmamalıdır
Günümüzde halkımız arasında birçok şey ya uğurlu sayılmakta yada uğursuz sayılmaktadır Kimileri ayların, kimileri günlerin veya gecelerin, kimileri hayvanların, kimileri ise bazı eşyaların uğursuzluğuna veya uğurlu olduklarına inanmaktadır
Hayvanların içinde;
1Baykuş ötmesi,
2İnsanın önünden kara kedi geçmesi,
3İnsanın veya arabanın önünden tavşan geçmesi,
4Kargaların ötüşü ve horozların vakitsiz ötüşü vb
Uğursuz sayılan günler veya gecelerde vardır Bunlar;
1İki bayram arasında nikah kıyılması veya düğün yapılması,
2Cuma ve arife günlerinde çamaşır yıkanması veya dikiş yapılması,
3Gece vakti tırnak kesilmesi, gece aynaya bakılması, yine gece vakti ev süpürmek, geceleyin dışarıya sıcak su dökülmesi,
4Salı günü temizlik yapılması ve
5Akşam vakti sakız çiğnenmesi vb
Uğursuz olduğu kabul edilen şeylerden bazıları ise şunlardır;
1Sol gözü seğiren kişinin bu olayı kötüye yorumlaması sağ göz seğirirse hayra yorumlaması,
2Kişinin üzerinde dikiş yapılacaksa veya düğme dikilecekse ağza bir şey alınması yoksa başa sıkıntıların geleceğine inanılması,
3Kapı eşiğinde oturan kişiye iftira atılacağına inanmak, erkeğin önünden kadının geçmesinden dolayı erkeğin nasibinin kapanacağı
4Ezan okunurken köpek ulumasını şerre yormak,
5Evde cam veya porselen gibi bir şey kırıldığı zaman belanın defedildiğine inanmak,
6Merdiven altından geçmeyi uğursuz saymak,
7Sağ kulağın çınlaması hayra sol kulağın çınlamasını şerre yormak,
8Ayakkabı veya terlik ters dönmesini uğursuzluğa saymak,
9Gece vakti sandık açmayı mezarının açılmasına saymak,
10Kişinin üzerinden geçildiği zaman boyunun büyümeyeceğine inanmak vb gibi şeyler halkımız arasında sıkça karşılaştığımız hurafelerdendir
At nalı, kurt dişi, koç boynuzu gibi şeyler evin dış cephesine asmak, nazar boncuğunu üzerine veya evin içine yahut dışına arabaların içine asmak halkımız arasında uğurlu kabul edilen şeylerdendir
Yukarda saymış olduğumuz ve halk arasında yaygın olan bu hurafelerin kaynakları ve tarihçeleri bilinmemektedir Tarihin her döneminde varlığını koruyan hurafeler, insanın ruh ve tabiatına uygun düşmeyen, akla ve mantığa aykırı şeylerdir İnsanların karşılaştığı problemleri çözmede doğru yolların dışında, yanlış yollara sapmaları hurafeleri iyice yaygınlaştırmıştır Bu sebeple uğuru veya uğursuzluğu yaratılmış mahlukat’tan beklemek doğru değildir
Unutmayalım ki; insanın başına Yüce Allah’ın dilemesinden başka hiçbir şey gelmemektedir
Hurafeleri ortaya çıkaranlar ve bu hurafeleri yaygın hale getirenler için dünya ve ahiret sıkıntısı vardır Çünkü iyi bir iş yapan kimsenin peşinden o iş devam ettirilirse alınacak sevaplardan payı vardır Kötü bir iş yapan, kötü bir çığır açan ise o kötü yolda gidenlerin almış olduğu günahlardan bir payı vardır Bu sebeple yapmış olduğumuz şeyin İslam Diniyle ilgisinin olup olmadığına bakmalı, dünyamız ve ahiretimiz için faydası araştırılmalı ve sadece gönlümüz istedi diye yapmamalıyız Peygamber Efendimizin bir hadis-i şerifini sizlerle paylaşmak isterim
“İslâm’da iyi bir çığır açan kimseye, bunun sevabı vardır O çığırda yürüyenlerin sevabından da kendisine verilir Fakat onların sevabından hiçbir şey noksanlaşmaz Her kim de İslâm’da kötü bir çığır açarsa, o kişiye onun günahı vardır O kötü çığırda yürüyenlerin günahından da ona pay ayrılır Fakat onların günahından da hiçbir şey noksanlaşmaz”[4]
Hurafelerin bizler için bir başka zararı ise bidat olarak ortaya çıkmasıdır Bidat dinde aslı olmayan birtakım batıl ve yanlışlıkları ifade eder ki, Sevgili Peygamberimiz bidatlerden uzak durmamızı istemektedir Bidat ile ilgili Efendimizden bizlere aktarılan hadisler şöyledir “Kim bizim bu dinimizde ondan olmayan bir şey ortaya çıkarırsa, o şey kabul edilmez”[5] “Bundan sonra söyleyeceğim şudur ki: Sözün en hayırlısı Allah’ın kitabıdır Yolların en hayırlısı Muhammed sallallahu aleyhi ve sel-lem’ in yoludur İşlerin en kötüsü, sonradan ortaya çıkarılmış olan bid’atlardır Her bid’at dalâlettir, sapıklıktır”[6]
Hurafeler sosyal yaşantıda sıkıntılara sebep olmaktadır İnanç yanlışlıklarından dolayı Dini yaşantıda sektelere sebep olmaktadır Hurafeler gerçek anlamda kaçınılmaz ise zaman içerisinde Din olarak telakki edilecektir ki, artık terk etmek günahmış gibi telakki edilebilecektir Günümüzde bu durumu üzülerek görmekteyiz İnandığı gibi yaşamayan kardeşlerimiz yaşamlarını inançları haline getirmişler ve yanlış şeylerin ardına takılıp gitmişlerdir Bu sebeple bizlere hiçbir fayda sağlamayacak olan hurafeleri hayatımızdan atmaya özen gösterelim
Kuran ve sünnete uymak bizim en temel vazifelerimiz arasındadır Dinimizi Kur’an ve sünnetten öğrenmekteyiz Hayatımızda karşılaşmış olduğumuz birçok şeyin Kur’an ve Sünnette olup olmadığını bilir isek hatalara düşmekten o kadar çok korunabiliriz Bu sebeple Dinimizin iki ana kaynağı olan Kur’an ve Sünneti öğrenmeye gayret göstermemiz bizleri hurafelerden uzaklaştıracaktır
Ramazan ayında ziyaret edilmesi makbul olan birçok yerler ziyaret edilmektedir Elbette ziyaret edilecektir Bunları yasak kapsamında değerlendirmek doğru değildir Ancak ziyaret esnasında yapılan bazı yanlışlıklar var ki, işte bu gibi tavırlardan kaçınmaya özen gösterelim Geçmişlerimizi Kur’an’ın nuruyla aydınlatalım Kendileri ve kendimiz için dua ve niyazda bulunalım Ölülerimiz ve dirilerim için tövbe istiğfar edelim Vaazımızın ilk girişinde saymış olduğumuz ziyaretlerle ilgili yanlışlıklardan kaçınalım
Yüce Rabbim gecenizi mübarek kılsın İslam’ın özüne ters şeylerle meşgul olmaktan bizleri alıkoysun Dünya ve ahiretimizi en güzel şekilde kazandıracak doğru davranışları hayat düsturu haline getirmeyi cümlemize nasip etsin Allah’a emanet olun

Ahmet ÜNAL
Vaiz

[1] Müslim, Cenaiz, 106

[2] İbn Mace, Cenaiz; 47

[3] Fatiha, 1/5

[4] Riyazü’s-Salihin, Hadis No:173

[5] Riyazü’s-Salihin, Hadis No:171

[6] Riyazü’s-Salihin, Hadis No:172