Hizmetin Mükafatı:

Hizmetin Mükâfati

Utbe b Âmir anlatiyor:
On iki kisilik bir grup halinde Resûlullah’a gelmistik Arkadaslarim bana:
- Develerimizi kim otlatacak? Birisi develerimize baksin ki, biz de Resûlullah ile konusalim Ondan bazi seyler ögrenelim Resûlullah’in yanindan ayrildigimiz zaman, onun yanina gelir, ögrendiklerimizi anlatir, dediler Böylece birkaç gün onlarin develerini otlattim Bir gün kendi kendime:
- Galiba aldandim Arkadaslarim Resûlullah’ dan benim duymadiklarimi isitiyorlar, ögrenmediklerimi ögreniyorlar, dedim Bir gün sehre inmistim
Adamin birisi:
- Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, ‘kim güzelce abdest alirsa, günahindan temizlenerek, annesinden yeni dogmus gibi olur' buyurdu diyordu Hayret etmistim
Ömer b Hattab (radiyallahu anh) ise:
- O da bir sey mi? Hele sen ondan önceki sözünü dinlemeliydin, dedi
- Kurbanin olayim, onu da sen söyle, dedim
- Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: Kim Allah’a hiç bir seyi ortak kosmadan ölürse, Allah ona Cennet kapilarini açar, o da istedigi kapidan cennete girer Cennetin sekiz kapisi vardir buyurdu, diye anlatti Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem yanimiza gelmisti Tam karsisina oturdum Fakat, yüzüne bakmak istedikçe benden yüzünü çeviriyordu Nihayet dördüncü defa:
- Ey Allah’in Resûlü, anam babam sana feda olsun! Niçin benden yüzünüzü çeviriyorsunuz? diye sordum
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
- Sence bir kisi mi kiymetli, yoksa on iki kisi mi? buyurdu
Bu söz üzerine dogru arkadaslarimin yanina döndüm (Ibn Asâkir)

Osman b Ebu’l-As’ dan: Sakif kabilesinin hey’eti ile birlikte Resûlullah’a gelmistik Kapisina varinca develerimizden indik
- Develerimizi kim tutacak? dediler Herkes Resûlullah’in huzuruna girmeye can atiyor, disarda kalmak istemiyordu Aralarinda en küçükleri ben oldugum için:
- Isterseniz ben tutayim, ama siz çiktiktan sonra da benimkini tutacaginiza söz verir misiniz? dedim
- Tamam tutariz, diyerek içeri girdiler Biraz sonra disari çiktiklarinda, bana:
- “Haydi gidiyoruz” dediler
- “Nereye?” dedim
- “Memleketimize” dediler
- “Ben evimden çikayim, Resûlullah’in -sallallahu aleyhi ve sellem- kapisina kadar geleyim, sonra da onunla görüsmeden geri döneyim öyle mi? Bana söz verdiginizi unutmayin!” dedim

- Peki öyleyse acele et Zaten biz senin adina da soru sorduk Sormadigimiz bir sey kalmadi, dediler Hemen Resûlullah’in -sallallahu aleyhi ve sellem- huzuruna girerek:
- Ey Allah’in Resûlü -sallallahu aleyhi ve sellem- beni dinde derin anlayisli yapmasi ve ilim ögrenmeyi nasip etmesi için Allah’a dua et” dedim
- Ne dedin? diye sordu Sözümü tekrar ettim Bu defa:
- Benden arkadaslarinin hiç birinin istemedigi bir sey istedin Git sen onlarin baskanisin Kavmin arasinda sana gelenlerin de baskanisin, buyurdu (Hayatü’s-Sahâbe, Taberânî)

Insan, firsat düstükçe, ibâdet ve hayrin, büyügüne küçügüne bakmayip, ihlâs üzere hepsini yapmaga gayret etmelidir Çok büyük hizmet yapanlar, bazi küçük görülenleri ihmal ederler Halbuki Allah Teâlâ’nin rizasi nerededir, hangisindedir bilinmez

Allah Teâlâ ve Tekaddes hazretleri, Dâvûd aleyhisselâma:

- Ey Dâvûd! Bana talib olan ve beni isteyen birini gördügün zaman, onun hizmetçisi (hadimi) ol diye vahyetmistir
Hâdim, Cenâb-i Hakk’in, hizmetlerine karsilik kullari için hazirladigi sevab ve ecri arzulayarak hizmete girer Hâdim; tâlibleri, gönül rahatligina ulastirmak, Allah’a yönelenlerin duygu ve düsüncelerini, dünyevî endiselerden kurtarmak ister Yaptigi her seyi, sâlih bir çevrede, temiz bir niyetle yapar
Hâdim; hizmeti, karsiliksiz yardimda bulunmayi, baskalarini kendisine tercih etmeyi, cennetin yollarindan biri olarak bilir Hizmetin faziletini bildigi için onu nafile ibadetlere tercih eder Ancak kisinin Allah ile beraber olabilme halini düzeltmek ve devamli kilmak için yaptigi nafileler bunun disindadir
Hâdim’in, arzu edilen ve begenilen yüce bir makami vardir Ancak, hizmette niyyetini nefsânî etkilerden temizlemesini bilmeyen kimse, hâdim degil, onlara benzemeye çalisan bir kimsedir O, fa kirlere hizmet için çirpinir, hizmet için girilebilecek her yere girer Hüsn ü niyetle hâdimler gibi çalisirsa bile yine de hizmeti ve niyyeti saibeden kurtulamaz
Böyle bir hizmetkâr, topluma hizmette iyi niyyeti ve kavi imâni oldugu takdirde, yerinde hizmet edebilir Bazan da niyyetine heva-heves karisdigi için hizmeti yerinde ve isabetli olmaz Yapilmamasi gereken yere hizmet götürmüs olabilir Yaptigi her is ve hizmet karsiliginda sevgi ve övgüsünü bekler Bazan övülme için hizmet eder Bazan da heva ve hevesiyle hareket ettigi için sevmedigi bir durumla karsilasdigi kimsenin hizmetine mani olur, kalbine ve niyetine hevâsi karistigi ve nefsani duygular gönlünü zedeledigi için, sevinçli ve kizgin oldugu zamanlarda hizmetin gerektirdigi edebe, riayet edemez Dolayisiyla hizmetinde isabet etmedigi anlar olabilir Hakiki hizmet ehli ise, gerek sevinçli, gerek kizgin oldugu hallerde bile heva ve hevesinin etkisi altinda kalmaz Hiç bir kinayicinin kinamasi onu, Allah yolunda bildigini yapmaktan alikoyamaz Herseyi yerli yerinde ve zamaninda yapar Hulâsa, bu bilgilere ve yukarida verilen özelliklere göre, hizmet anlayisinda nefsânî etkilerden kurtulamiyan kimse, hâdim degil, ancak mütehâdimdir (Avârifu’l-Meârif Tercümesinden, s 119-121)
Ebu Hafs kuddise sirruh'a soruyorlar:
- Hangi amel en faziletlidir?
- Istikamet üzere olmakdir, buyurdu
Ve nitekim Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem:
- Gücünüz yettigi kadar istikamet üzere bulununuz, buyurmusdur (Ibn Mâce, Dârimî)
Cafer Sâdik hazretleri: “Emrolundugun gibi istikamet üzere bulun” ayeti hakkinda:
- Tam manasiyla azmederek Allah’a siginmak, O’na iltica etmektir” buyurdu
Sâliklerden biri Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemi rüyasinda görmüs ve O’na:
- Ya Resûlallah, senin, Hûd suresi ve benzeri sureler beni ihtiyarlatti dedigini naklediyorlar, deyince Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
- Evet, buyurmus Bunun üzerine:
- Bu sûrede ne var ki, seni ihtiyarlatti? Peygamberlerin hayat hikâyeleri ve ümmetlerinin helâki mi?
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve selem:
- Hayir, bunlar degil! Beni, Allah’in; emrolundugun gibi dosdogru ol" talimati ihtiyarlatti, buyurmuslardir
Ebu Ali el-Cüzcânî kuddise sirruh söyle buyurmustur:
- Allah’dan istikamet üzere olmayi isteyenlerden ol, keramet üzere olmayi talep edenlerden degil Çünkü, nefsin keramet arzusu pesinden kosarken, Rabbin senden istikamet üzere bulunmani bekler
Iste bu düsünce, bu yolun kapisindaki büyük esaslardan biri oldugu gibi, tasavvuf tâlibi ve sülûk ehli olanlardan çogunun hakikatini bilmekde gaflet gösterdigi bir sirdir

Hizmet ehlinin dikkatli olacagi hususlardan bir kismi sunlardir:

1 Istikamet ve ihlâs üzere olmak
2 Hizmetini sirf Allah rizâsi için yapmak
3 Yapdigi hizmetten simarip, kendini diger insanlardan üstün görmemek, bu firsati verdigi için Allah Teâlâ’ya sükretmek
4 Daima kendi kusurlarini görmek
5 Herkesi sevip herkesle geçimli olmak
6 Mütevâzi olup, kendini herkesten küçük görmek
7 Hakarete maruz kaldiginda, sabretmesini bilip, kinci ve hasûd olmamak
8 Merhametli, afvedici ve kabahat örtücü olmak
Bilhassa manevî ders vermekle selâhiyetli olan zâtlar, yardimcilarini seçerken çok dikkatli olmalidirlar Onlarin ahlâklarini, hizmet kabiliyetlerini iyice ölçmeli ve ona göre vazifelendirmelidirler Bu Hak yolunda, tesir altinda kalarak hatir için hareket edilmez

Hizmet ehli, Cenab-i Hak izin verdiginde, üç bes hatta durum müsaid olursa daha ziyade olabilir Bunlarin basina dersi tekamül etmis, ahlâk-i hamide sahibi olmak sartiyla, en dirayetlisi, çaliskani, merhametlisi ve herkesle nezaket ölçüsünde anlasabilen birisi getirilir Digerleri de ona tâbî olurlar ve arasira aralarinda istisare ederler ve istisare sonucu muhakkak tatbik edilir Istisarede herkes çekinmeden fikrini açikça söylemelidir ki hakikat tahakkuk etsin Bu istisare sonucu muhakkak tatbik edilmelidir Samimiyetsiz âdet yerini bulsun deye bas sallayarak yapilan görüsmeler hatta daha zararli olur
Basdaki, manevi kardes olmak bakimindan, digerlerinin kiymetlerini takdir edip, nezaket ve sefkatini artirmalidir Digerleri de ona karsi hörmetkâr olup sevgi ve saygi göstermelidirler ki, ahenkli ve samimi bir hava tahakkuk etsin

bikkinlik vermez Bilakis insanin sevkini artirir Sevkle yapilan hizmetler hem isabetli olur hem de sahibine haz ve zevk verir

Hatta hâdimler sirasina göre, yerli yersiz hizmet ettikleri sahislar tarafindan hakarete ugrayabilirler Böyle hallerde, kendisinin Cenâb-i Hakk’a karsi kulluk vazifelerindeki, gaflet ve noksanliklarini idrak edip, nâhak yere horlanmis ise, hemen intikam cihetine gitmeyip, muhatabinin muamelesinden kinlenmeyip onu bagislamalidir Yok, beser olmak bakimindan kendi hata islemis ise, özür dilemeli ve o noksanligi telafiye çalismalidir
Yolculuklarda bile üç, bes arkadas oldugunda aralarinda bir baskan seçip hemen ona tâbî olmalidirlar Seçilen kisi, lüzum ettiginde diger üç bes kisi ile istisare etmelidir
Hizmet etme firsati herkese nasib olmaz Çok kimseler vardir ki her hususda hizmet kabiliyetleri oldugu halde, zaman mekân müsaid olmadigindan hizmet etmekten nasibleri yoktur Hizmet edenler hizmeti minnet bilip tevazularini artirmalidirlar
Ve nitekim Ali Râmitenî kuddise sirruh hazretleri:
- Minnetle hizmet eden çoktur Hizmeti minnet bilenler ise pek azdir Siz hizmette bulunma firsatini ele geçirmis olmagi minnet bilir ve hizmet ettiklerinize minnettar kalirsaniz, herkes sizden memnun kalir Sikayetçiniz azalir, buyurmuslardir

Mühim Bir Husus
Hizmet ehli olan kisiler, hizmet yoluna devam etdikçe, îsâr yolunu tutmalidirlar Israrla hep bütün hizmetleri yalniz ben yapayim, gayesinde olanlar çabuk yorulurlar, sadirlari sikisir, görüsleri degisir Herkesi küçük görmege baslarlar
Allah muhafaza etsin! Bu sekilde hallerinde gerileme olur Hubbu riyaset sevdasinin esiri olurlar
Insan kendi hizmetine devam ederken, bu yolun isteklisi olanlara mani olmayip kolaylik göstermek gerekir Herkesin yapabilecegi bir hizmet yolu vardir
Allah Teâlâ ve Tekaddes hazretleri, elimizdeki, besparmagi ayri ayri vazifeler için yaratmistir
Insanlarin hizmet vazifeleri, zekâlari ve bedeni bakimindan degisikdir Birinin basardigini digeri basaramaz Herkese yapabilecegi vazifeyi vermelidir
Bazi kimseler zekâ ve bedenî bakimdan üç bes isi kolaylikla kisa zamanda hemen yapabilirler Bazilari ise teslimiyetleri görgüleri zayif oldugu için tek bir isi bile vaktinde yapamazlar
Vazife taksimini büyük bir hosgörürlük içinde yapmalidir Hulâsa baskasinin hazzini kendi hazzina tercih etmelidir ki, isâr ehillerinden olabilelim

Haberde gelmisdir ki:
Zamanin mesayihinden birisi va'z ederken, soguk bir günde, fakir, çiplak birisi çikageliyor Bunu gören gözde hâdimlerinden birisi hemen üzerindeki elbisesini çikarip o fakire giydiriyor:
Bunu gören Allah dostu bu hale üzülüyor (Halbuki zahiren, bil'akis memnun olmasi lazim) Niçin acele ettin! Keske sabirli olsaydin! Belki bu isi yapacak bir kardesin çikardi da bunun sevabini o alirdi Sen de bundan büyük zevk duyardin, buyuruyor
Ya Rab!
Senin lûtfu inayetinle, bu sohbetleri ikmâl etmek nasib oldu
Bizleri sevgi yolundan ayirma! Sev, sevdir, sevdiklerini de bizlere sevdir Elhamdülillah, tek ümidimiz sevdiklerini seviyor, yerdiklerini yeriyoruz Ya Hayy-u ya Kayyum