Lucius Annaeus Seneca Hayatı

Lucius Annaeus Seneca Biyografisi


Lucius Annaeus Seneca Kim


Lucius Annaeus Seneca Hakkında Bilgi




panya'nın Cordoba (Kortoba) kentinde doğdu, Roma'da öldü

Marcus Annaeus Seneca adlı varlıklı bir kişinin oğluydu Gençliğinde Roma'ya giderek dönemin ünlü düşünürleri olarak bilinen, Stoacı Attalus, Pythagorasçı Fabianus ve Sotio'dan felsefe ve retorik okudu Bir süre avukat olarak çalıştı, Quaestor oldu, senato üyeliğine seçildi, derin bilgisi, etkili konuşmaları nedeniyle büyük ün sağladı Claudius'un karısı Messalina'nın kıskançlığını üzerine çekince 41'de Korsika'ya sürüldü 49'da Agrippa'nın aracılığıyla sürgünden Roma'ya dönerek Neron'u eğitmekle görevlendirildi Neron imparator olunca Seneca'yı da 57'de konsül seçti Seneca 62'de saraydan ayrılarak içine kapalı bir yaşam sürmeye başladı Neron, onu kendisine karşı gizli ayaklanma düzenleyenlerle işbirliği içinde olmakla suçladı, kendi kendini öldürmesini buyurdu Seneca bu buyruğa uyarak damarlarını kesti ve kanının akışına baka baka öldü


Şiir, tiyatro, mektup türünde değişik yapıtlar ortaya koyan Seneca, felsefe tarihinde, Roma Stoası ya da Yeni Stoa denen öğretinin üç kurucusundan ilki olarak değerlendirilir Ondan sonra Epiktetos ve Marcus Aurelius gibi filozofların geliştirdikleri bu öğreti insanın bir istenç varlığı olduğu görüşüne dayanır Seneca'nın başlıca özelliği, düşüncelerinin us ilkelerine ve istence dayanmasına karşın, yer yer derin duygusallıkla kaynaşmasıdır Bu tutumundan dolayı da kimi felsefe tarihçileri, onu kendi kendisiyle çelişki içinde bulunmakla suçlamıştır Seneca için insanın başlıca davranış ilkesi istençtir, ancak insanın bir de duygu yanı vardır, onu da istencin ışığında görmek gerekir


Doğa olaylarının açıklanışında Aristoteles'in geliştirdiği ve az çok gözleme dayanan yöntemi benimseyen Seneca bir takım gizli güçlerin varlığına da inanır Ona göre doğa olaylarının nedenleri doğaldır, ancak bunların birer "belirti" olabileceği de gözden uzak tutulmamalıdır Bu da bütün doğal nedenlerin Tanrı'dan kaynaklanması sonucudur AncakTanrı'ya bağlanan nedenler tikel değil tümeldir Sözgelişi kuşa uçma, balığa yüzme yeteneği veren Tanrı'dır Oysa kuşun kanadını çırpması, balığın yüzgeçlerini oynatması gibi tikel olgular tanrısal varlıkla ilgili değildir Çünkü Tanrı bütün evreni, bütün varlık türlerini kapsayan evrensel bir "doğa yasası"dır, her nesne, her oluş bu yasaya dayanır Tanrı'yla ilgili bütün kişisel işlemler, bu doğa yasası gereği bir yazgıya bağlıdır İnsanın dine bağlılığını göstermek için "kurban" keserek kan dökmesi gereksizdir Dine bağlılığın temeli kan dökmek değil sevgidir Bu sevgi doğaya egemen olan tanrısal yasayı kavramayı, bütün olayların arkasında tanrısal erkin bulunduğunu görmeyi sağlar


Felsefenin mantık, ahlak ve fizik olmak üzere üçe ayrılması gereğini savunan Seneca, genellikle yaşamı kuramsal görüşlere değil yönlendirici bir yönteme bağlar Mantığı da usa dayalı bir felsefe olarak niteler Ona göre filozofun görevi insanları yetiştirmek, düşkünlükten, sıkıntıdan kurtarmak için eğitmektir Seneca'ya göre tin, kimi bilgelerin sandıkları gibi tinsel ve soyut bir varlık değil "çok ince öğelerden kurulmuş bir nesnedir"


Ölüm bir yokluk değil, başka nitelikler taşıyan bir yaşama dönüştür, ölümsüzlüğe kavuşmaktır Çünkü insanda tanrısal bir töz vardır, ölen onun görüntüsüdür Bu nedenle insan, yaşama "ara veren", başka bir varlık ortamına geçiş olan ölüm karşısında sarsılmamalıdır Gövdenin dağılması tinin ölümsüz kaynağına dönerek yaşamını sürdürmesini sağlar


Seneca'ya göre, ahlak soyut bir bilgi dalı değil yaşamın içindedir, insan davranışlarının, eylemlerinin kaynağıdır Kişiye nasıl davranacağını, ne gibi bir yöntem benimseyeceğini gösteren doğadır, bu nedenle ahlaklı yaşamak doğayı izlemektir (naturam sequi) Bunu da ancak erdemle donatılmış bilge kişi başarabilir Çünkü bilgenin erdemi, özgür istencidir Toplum yaşamı da bilgece bir anlayış, erdeme göre düzenlenmelidir