Slovakya

Slovakya - Slovakya Resimleri - Slovakya Ülkesi
SLOVAKYA


DEVLETİN ADI: Slovak Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ: Bratislava

NÜFUSU: 5310000

YÜZÖLÇÜMÜ: 49036 km2

RESMİ DİLİ: Slovakça

DİNİ: Hıristiyan (Katolik)

PARA BİRİMİ: Slovak Kronu

Kuzeyinde Polonya batısında Çek Cumhûriyeti ve Avusturya güneyinde Macaristan doğusunda Ukrayna tarafından çevrili olan bir Orta Avrupa ülkesi


Târihi


Bir İslâm kabîlesi olan Slovaklar 4 asırdan îtibâren Küçük Karpatlara ve Pannonia Ovasına yerleştiler Dokuzuncu asırda Slovaklar BüyükMoravya hâkimiyetine girdiler Bu sırada Hıristiyanlığı kabul ettiler Büyük Moravya Krallığının yıkılmasının ardından Slovak toprakları Macar Krallığının hâkimiyetine girdi 1526’da Macar tahtını ele geçiren Habsburglar Slovak topraklarına 1918 senesine kadar hâkim oldular Bu arada Mohaç Zaferinin ardından Slovak topraklarına Türk akıncıları çeşitli zamanlarda akınlar düzenledi


On sekizinci asrın sonlarında gelişmeye başlayan Slovak milliyetciliği 1848-49 Macar devriminden sonra Macar olmayan halkları tutan Habsburg Krallığından yardım gördüyse de 1867 Avusturya-Macaristan antlaşmasından sonra Macar hükümeti Slovakya’yı yeniden hâkimiyeti altına aldı Bu dönemde Macar hükümetinin tâkip ettiği Macarlaştırma politikası yüzünden birçok Slovak başta ABD olmak üzere yabancı ülkelere göç etti Birinci Dünyâ Savaşından sonra Macaristan’dan ayrılan Slovaklar Çeklerle birlikte yeni Çekoslovak Devletini kurdular (1918) Fakat Çeklerin uyguladığı katı merkeziyetçi rejim yüzünden Slovaklar arasında özerklik isteği hızla yaygınlaştı Almanya’ya Çekoslovakya’nın Südetler bölgesine hâkim olma yetkisini veren Münih Antlaşmasının yürürlüğe girmesinden kısa bir süre önce Slovaklar Slovakya’yı Çekoslovakya içinde özerk bir birim olarak îlân ettiler (1938)


İkinci Dünyâ Savaşı sırasında Alman ordularının Prag’ı işgal etmeleri üzerine Slovak Millî Meclisinin aldığı kararla Slovakya kâğıt üzerinde de olsa bağımsız hâle geldi Rus ve Çekoslovak ordularının ülke topraklarını Alman işgâlinden kurtarmak için harekete geçtiği sırada Slovaklar iki halkın tam eşit olacağı yeniden kurulacak olan Çekoslovakya Devletine katılma konusunda Çeklerle anlaştılar Komünistlerin iktidara geldiği Şubat 1948’den sonra ülkede Çeklerin denetiminde katı bir merkeziyetçilik tekrar uygulanmaya başlandı 11 Temmuz 1960’ta yürürlüğe giren anayasayla Slovaklar Çeklerle aynı haklara sâhip oldular 1969 senesi başında Çekoslovakya Sosyalist Cumhûriyetinin yasama organı olan Federal Mecliste Çek Sosyalist Cumhûriyetiyle eşit şekilde temsil edilen Slovak Sosyalist Cumhûriyeti kuruldu


1989’da bütün doğu bloku ülkelerinde olduğu gibi Çekoslovakya’da da yumuşama politikası başladı Çok Partili sisteme geçildi ve 1990’da ilk serbest seçim yapıldı Seçimi kazanan milliyetçiler iktidar oldu 1992 Haziranında Çekoslovakya’yı meydana getiren Çek ve Slovakya Cumhûriyetlerinde ayrı ayrı yapılan seçimlerden sonra iki cumhûriyetin birbirinden ayrılması ön plâna çıktı Yapılan görüşmeler neticesinde 25 Kasım 1992 günü yapılan anlaşma ile 31 Aralık 1992 târihinde iki cumhûriyet birbirinden ayrıldı




Fizikî Yapı


Slovakya topraklarının büyük kısmı dağlarla kaplıdır Dağların yüksekliği kuzeye gidildikçe artar Ülke topraklarını Tatra Dağları engebelendirir Ülkenin en yüksek noktası Tatra Dağlarındaki Gerlachovka Doruğudur (2655 m) Ülkenin güneybatı ve güneydoğusunda Michalovce ve Tuna ovaları yer alır Başlıca akarsuları güneye doğru akan Vâh Hron Hornad ve Bodrog’la kuzeye doğru akan Poprad’dır Tuna ve Morava nehirleri ülkenin güney sınırının bir bölümünü çizer

İklim


Denizden uzak bir Avrupa ülkesi olan Slovakya’da da diğer Avrupa Orta Avrupa ülkelerinde olduğu gibi kışları sert soğukların hâkim olduğu kara iklimi hüküm sürer Yazların serin geçtiği ülkede yıllık sıcaklık ortalamaları seneden seneye büyük farklılık gösterir Tuna Ovasında iklim diğer kısımlara göre daha yumuşaktır Dağlık kesimler bol yağış alır

Tabiî Kaynakları


Ülke topraklarının büyük kısmını işgal eden dağlar ormanlarla kaplıdır Yüksek bölgelerdeki iğne yapraklı ağaçlardan meydana gelen ormanlar düzlüklere inildikçe yerini kayın meşe ve gürgen ağaçlarından meydana gelen ormanlara bırakır Ormanlık bölgelerde yaban keçisi yaban domuzu ve yaban kedisi yaşar


Ülke topraklarını engebelendiren dağlar zengin mâden yataklarına sâhiptir Rezerv yönünden zengin olan mâdenler demir cevheri bakır magnezit kurşun ve çinkodur Ayrıca cıva asbest kalay bacit siderit perlit gümüş ve altın yatakları da işletilmektedir Düzlüklerde az da olsa petrol ve doğal gaz çıkarılır Sanâyinin temel ihtiyacı olan Vah Orava Harnad ve Slana ırmakları üzerinde yer alan hidroelektrik santralleri karşılar

Nüfus ve Sosyaal Hayat


Nüfûsu 5310000 olup nüfus yoğunluğu 108’dir Resmî dili Slovakçadır Hıristiyan olan halkın büyük kısmı Katoliktir Ülke nüfûsunun % 87’sini Slovaklar meydana getirir ve ağırlıklı olarak güney bölgede yaşarlar Nüfûsun geri kalan kısmı Macar Çek Ukraynalı Rus ve Romen azınlıklardan meydana gelir 6-15 yaş arasında öğretimin mecbûri ve parasız olduğu ülkede okuma yazma oranı % 99’dur


Ülkenin başşehri Bratislava nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu yerdir Eski Macaristan Krallığının merkezi olan Bratislava günümüzde de ülkenin kültür merkezi olmasının yanı sıra üç ülkenin (Slovakya-Macaristan ve Avusturya) sınırına yakın bir bölgede akan Tuna Nehrinin kıyısında ulaşım merkezi olarak çok önemlidir

Siyâsî Hayat


1968’de hür bir rejim için istekleri Rusya tarafından reddedilen Slovakya Cumhûriyeti 1990’a kadar Komünist rejimle yönetildi Slovak ve ÇekCumhûriyeti olarak iki federasyon hâlinde idâre edilirdi 1992’de Çek ve Slovak Cumhûriyetlerinde ayrı ayrı seçim yapıldı Bu seçimlerin ardından yapılan görüşmeler neticesinde 31 Aralık 1992’de iki cumhûriyet birbirinden ayrıldı Devlet başkanı Vladimir Meclar’dır

Ekonomi


Slovakya ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Tarım ovalarda ve akarsu vâdilerinde yapılır Dağlık olan ülke topraklarının ancak üçte birlik kısmı tarıma elverişlidir Başlıca tarım ürünleri buğday arpa mısır şekerpancarı çavdar patates yulaf tütün sebze ve meyvedir Elde edilen tarım ürünleri tüketimin % 92’sini karşılamaktadır Hayvnacılık gelişmiş olup sığır koyun ve domuz besiciliği yaygın olarak yapılır


Sanâyide kimyâ ve makine endüstrisi gelişmiştir Dağlık bölgelerde bulunan mâdenler çıkartılarak işlenir Kömür ve petrol yatakları bulunmamasına rağmen sanâyinin temel enerji ihtiyacı nehirler üzerindeki hidroelektrik santrallerinden karşılanır Jaslovske Bohunice’de bir nükleer enerji santrali vardır Ağır sanâyi kuruluşları Bratislava ve Kosice şehirlerinde toplanmıştır Topraklarından geçen doğal gaz ve petrol boru hatlarının geliri ülkenin bu ihtiyaçlarını karşılar Makina sanâyi alanında; takım aaagahları nehir gemileri kamyon yedek parçaları televizyonlar radyolar çamaşır makineleri soğutucular vb üretilir Kimyâ alanında ise azotlu gübre ve petrokimyâ kombinaları önemli yer tutar


Dağların ormanlarla kaplı olduğu ülkede ormancılığın ekonomide önemli bir yeri vardır Ormanlardan kereste ve kâğıt sanâyiinin ihtiyâcı karşılanır Slovak Cumhûriyetinin iktisâdî sistem değişikliği daha gelişmiş durumda olan Çek Cumhûriyetinden ayrılması neticesinde kardeş ülkeden mal ve para akımının önemli ölçüde azalması ülke ekonomisini aşılması zor bir darboğaza sokmuştur


Turizm ülkenin önemli gelir kaynaklarından biridir Tatra Dağlarındaki kış sporları ve dağcılık merkezleri ülkenin dört bir tarafına dağılmış olan kaplıca ve ılıcalar koruma altına alınmış târihi şehirler ülaaae çok sayıda turist çeker


Ulaşım: Slovak Cumhûriyeti gelişmiş kara ve demiryolu ağına sâhiptir Nehir taşımacılığı ulaşımda önemli yer tutar Bratislava Lucunec Zilina Zloven Poprad ve Kösice şehirlerinde havaalanı vardır