Afrika Müziği

Afrika Müziği Nedir - Afrika Müziği Hakkında - Zenci Müzik Gelenegi


Zenci Afrika'nın çeşitli biçimler altında zengin bir geleneksel müziği vardır Bazı çalgılar ancak belirli durumlarda ve usta kişilerce çalınabilir; bazı şarkı ve danslara ancak özel törenler ya da işler sırasında yer verilir Dinsel içerikli olsun ya da olmasın, her müzik türünün bir işlevi vardır; üsluplar birbiriyle çelişir Örneğin, aynı köyde, şarkıcıların cinsiyetine ya da ayrı ayrı dönem ve uygarlıkların kalıntısı olan çeşitli durum ve koşullara göre değişik türlerde vokal çoksesliliğe rastlanır Özellikle Batı Afrika'da griot denilen profesyonel müzikçinin, belirlenmiş bir toplumsal konumu vardır; hatta kimi zaman gerçek bir kasta bağlıdır Afrika müziğinde kullanılan çalgılar sonsuz bir çeşitlilik gösterir Bir yörede, davul biçimlerinde büyük bir çeşitlemeye, bir başkasında çok basit çalgıların yanı sıra usta işi arplara rastlanır Kimi çalgılara verilen önemin, kimi zaman sağladıkları müzik olanaklarıyla ters orantılı olması, bunların şu ya da bu dinsel töreye, kuruma ya da toplumsal sınıfa özgü olmasındandır Zenci Afrika mü-zikçileri en ilkel çalgıları en etkili biçimde kullanmasını bilirler; bunu ritim ustalıklarına, tını konusundaki aşırı titizliklerine ve ritim kalıplarına bir ezgi niteliği verebilme yeteneklerine borçludurlar; böylece çalgılar anlatım açısından önem kazanmakta, örneğin düdük ve davullar yalnızca kodlanmış işaretleri, belirli kalıpları değil, sözlü formülleri de aktarabilmektedir Zenci Afrika'da arkaik kökenli çalgılara (rhombos, dans zilleri, çeşitli çıngıraklar, ağız tamburası, ritim borusu, vurmalı çalgılar, mısır lavtası vb) rastlandığı gibi, Afrika'ya özgün çalgılara da rastlanır (sansa, balafon) Ayrıca, tahta davul, dikey, yatay davul, tek ya da çift derili davul, kotuk altına sıkıştırılarak çalınan kum saati biçiminde davul, kertikli kaval, yan kaval, harp, kitara, lavta, lir çeşitleri, kora (arp-lavta), mvet (arp-kitara) ve tek telli viel sayılabilir

Kullanılan ıskalalar çoğunlukla penta-tonik ya da heptatoniktir Gerçek makam sistemlerine de rastlanır (kora müziği) Ses teknikleri, gerek solocularda, gerek korolarda çeşitli bölgelere göre büyük değişiklikler gösterir Vokal çokseslilik ve pentatonik ıskalalar Pigmeler ve Boşi-manlar gibi en eski kabilelerde rastlanan arkaik kalıntılar olarak değerlendirilebilir Yine yaygınlıklarına ve en uzak yerlerde rastlanmalarına bakılırsa, paralel üçlü ya da sekizli aralıkla ikisesli olarak ya da karşılıklı söylenen şarkılar, bir dış etkinin sonucu sayılmamalıdır Yalnızca karşılıklı okuma biçiminde, koro başının ya da başlarının okuyuşuyla koronun verdiği karşılıklar arasında görülen çeşitlemelerin zenginliği bile uzun bir deneyimin varlığını kanıtlamaya yeter