Diyâr-I Bekr Eyaleti

Diyâr-ı Bekr Eyaleti Tarihi - Osmanlı Eyaletleri - Osmanlı Döneminde Diyâr-ı Bekr Eyaleti - Diyâr-ı Bekr Beylerbeyliği



Merkezi: Diyarbakır

Dili Osmanlıca, Kürtçe

Dini Müslümanlık

Siyasal statü Eyalet (Beylerbeylik)

Yönetici Unvanı Beylerbeyi

Tarih

- Kuruluş tarihi 4 Kasım 1515

- Yıkılış tarihi 1867

Para Birimi Akçe

Diyâr-ı Bekr Eyaleti Tam adı Diyâr-ı Bekr Beylerbeyliği, 1515 yılında kurulan Osmanlı Devleti'nin en büyük eyaleti Eyaletin merkezi Amid yani Diyarbakır'dır Doğu Osmanlı İmparatorluğunun yönetim merkezi olarak kullanılmıştır

Tarihi


Akkoyunlu Türk imparatorluğu'nun başkenti Diyarbakır'a Safevi Hanedanı egemen olmuştur 23 Ağustos 1514 yılında Çaldıran Savaşı'nda Osmanlı Devleti, Safevi Hanedanı'nı yenmiştir Diyarbakır'ı yönetmekte olan Ustacılı Muhammed Han, Osmanlı Devleti kuvvetleri ile savaşırken ölmüştür Bunun üzerine halk ayaklanarak Osmanlı Devleti'ne bağlanmak istemiştir Bu isteklerini Osmanlı Devleti'ne bildirmek için halk Mevlana İdris-i Bitlisi'den yardım istemiştir Dönemin Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim durumu kendisine bildiren Mevlana İdris-i Bitlisi'yi bu işle görevlendirmiştir Bunun üzerine Safevi şahı Şah İsmail gerekli önlemleri aldırmıştır Ustacılı Muhammed Han'ın kardeşi Karahan'ı Urfa hakimi Durmuş Bey ile birlikte Diyarbakır'ı kuşatıp geri almakla görevlendirmişdir Karahan ve Durmuş Bey'in kuvvetlerine Mardin, Hasankeyf ve Ergani'de bulunan Safevi kuvvetlerine de katılmıştır Böylece Karahan'ın kuvveti 5 bin kişiye ulaşmıştır Karahan'ın ordusu bir yıl kadar Diyarbakır'ı kuşatma altında tutmuştur Diyarbakır halkı Karahan'ın ordusuna karşı savaşmıştır Bıyıklı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Diyarbakır'a gelmiş ve kuşatmayı kaldırmıştır Karahan'ın ordusu Mardin'e çekilmiştir 10 Eylül 1515 tarihinde Osmanlı Devleti ordusu Diyarbakır'a girmiştir 4 Kasım 1515 tarihinde Diyâr-ı Bekr Eyaleti kurulmuştur Eyaletin ilk beylerbeyi Bıyıklı Mehmet Paşa'dır


1847 yılında eyalette Bedirhan Bey isyanı çıkmıştır Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi 'nin kabul edilmesinin ardından 1867 yılında Diyâr-ı Bekr Eyaleti kaldırılmış yerine Diyâr-ı Bekr Vilayeti kurulmuştur



Sancakları


1515-1526 arası eyaletin sancakları

Amid Sancağı, Mardin Sancağı, Sincar Sancağı, Birecik Sancağı, Ruha Sancağı, Siverek Sancağı, Çermik Sancağı, Ergani Sancağı, Harput Sancağı, Arabgir Sancağı, Kiğı Sancağı, Çemişkezek Sancağı



1526-1560 arası eyaletin sancakları

Amid Sancağı, Mardin Sancağı, Sincar Sancağı, Ruha Sancağı, Siverek Sancağı, Çermik Sancağı, Ergani Sancağı, Harput Sancağı, Arabgir Sancağı, Kiğı Sancağı, Çemişkezek Sancağı, Musul Sancağı, Hit Sancağı, Deyr Sancağı, Rahbe Sancağı, Ane Sancağı



1560'den sonra eyaletin sancakları

Amid Sancağı, Sincar Sancağı, Ruha Sancağı, Siverek Sancağı, Çermik Sancağı, Ergani Sancağı, Harput Sancağı, Arabgir Sancağı, Kiğı Sancağı, Çemişkezek Sancağı, Musul Sancağı, Hit Sancağı, Deyr Sancağı, Rahbe Sancağı, Ane Sancağı