Spiral Ne Zaman Takılmalıdır?

Spiral ne zaman takılmalıdır?

[/b]

Spiral ne zaman takılmalıdır sorusunun net bir cavabı
yoktur Spiral ya da bilimsel adı ile rahim içi araç (RİA)
doğum sonrası, düşük/kürtaj sonrası ya da adet siklusunun
herhangi bir döneminde güvenle takılabilir En sık uygulanma
zamanı adet kanaması sırasında ya da hemen bitimidir

RİA uygulamasının adet siklusunun herhangi bir döneminde
yapılmasının herhangi bir zararı yoktur Ancak takan kişi,
kadının hamile olmadığıdan emin olmalıdır Geleneksel
olarak hemen tüm jinekologlar adet kanamasının devam ettiği
ya da kanamanın bitimini takip eden birkaç günlük dönemin
spiral takılması için en uygun zaman olduğunu düşünürler
Bu düşüncenin temelinde kanama sırasında rahim ağzının
bir miktar açıldığı ve bu nedenle takımın kolay olacağı
inancı yatar Oysa rahim ağzı adet kanaması sırasında
açılmaz Spirali kanamalıyken takmanın bir başka nedeni de
adet gören kadının hamile olma şansının düşük
olmasıdır

Bu uygulamanın olumsuz yanı ise kadının istediği zaman
spiral taktıramaması ve daha sonra bu yöntemi kullanmaktan vaz
geçebilmesidir

Eldeki veriler adet siklusunun 12-17 günleri arasında
yapılan uygulamalarda emnuniyet ve kullanımın daha uzun
süreli olduğunu düşündürmektedir Söz edilen dönemde
spiral takılan 9000 kadının incelendiği bir araştırmada
siklusun 11 gününden sonra takılması durumunda takip eden
iki aylık dönem içinde çeşitli rahatsızlıklar nedeni ile
spiralin çıkartılmasını gerektiren durumlara daha az
rastlanmıştır Öte yandan 17 günden sonra takıldığı
durumlarda ise ağrı, kanama ya da istenmeyen hamilelik nedeni
ile daha fazla kadında spiral çıkartılmak zorunda
kalınmıştır

Bu verilerin ışığında spiral takımını
sadece adet kanaması olan günler ile sınırlandırmak doğru
ve gerekli değildir

Doğum sonrası spiral uygulaması

Doğumdan hemen sonra spiral takılması sağlık hizmetlerine
ulaşmanın güç olduğu kalmış ya da gelişmekte olan
ülkelerde daha sık yapılan bir uygulamadır Doğum yapan bir
kadının yetkili ve deneyimli bir sağlık personelinin
gözetiminde olması hastaların tekrar sağlık kuruluşuna
dönmelerine gerek kalmadan spiral takılması avantajını
sağlar

RİA'ların lohusalık döneminde bazı avantaları vardır
Örneğin kullanıcının herhangi bir müdahalesini
gerektirmeden etkili bir koruma sağlar Bu dönemde yaygın
inanış emzirmenin gebelikten koruyacağıdır oysa bu koruma
spiral kadar etkili değildir Bir başka avantaj ise süt
kalitesi ve emzirme üzerinde etkisi olmamasıdır

Doğumdan hemen sonra RİA takmanın en büyük dezavantaji
aracın rahim dışına atılma olasılığının diğer
dönemlere göre daha fazla olmasıdır Bu nedenle bilinçli ve
sağlık hizmetlerine ulaşmakta bir sorunu olmayan kadınlarda
çoğu jinekolog beklemeyi tercih eder

Doğum sonrası spiral takılmasının yaygın olduğu
üilkelerdeki çalışmalardan elde edilen sonuçlar bu
uygulamanın doğum sonrası kanama, enfeksiyon ve rahim
delinmesi riskini arttırmadığını ortaya koymaktadır
Bununla birlikte pelvik iltihabi hastalığı ya da genital
enfeksiyonu olan ya da doğum öncesi zarların erken
açıldığı kadınlar için uygun bir yöntem değildir

Herhangi bir kontraendikasyonun olmadığı durumlarda RİA
doğumu takip eden 48 saat içinde takılabilir Eğer hemen
takılması planlanıyorsa plasenta çıktıktan sonra 10 dakika
içinde takılmalıdır Bu şekilde atılma, enfeksiyon ve
delinme riski en aza indirilmiş olur

Rahim dışına atılma riski

Doğum sonrası RİA takılmasının en önemli dezavantajı
rahim dışına atılma riskinin diğer dönemlere göre daha
yüksek olmasıdır Bu konuda yapılan 3 çalışma gözeden
geçirildiğinde 6 ay sonunda spiralin rahim dışına atılma
oranının %9 ile %38 arasında değiştiği görülmektedir Bu
oran 12 ay sonunda %11-25 olarak bulunmaktadır Öte yandan adet
kanaması sırasında ya da kanamanın bitiminden hemen sonra
takıldığında ise %3-13 atılma oranlarına rastlanmaktadır
Çoğu zaman kadınlar spiralin düştüğünü fark
etmemektedirler Bu durum kadının farkında olmadan korunmasız
kalmasına neden olmakatdır

Birkaç faktör spiralin düşme riskini etkileyebilir Bu
faktörlerden en önemlisi doğum sonrası uygulama zamanıdır
Doğumdan hemen sonra, plasenta ayrılmasını takip eden ilk 10
dakika içinde takıldığında rahim dışına atılma riski en
aza inmektedir Üçbin sekizyüz uygulamanın incelendiği çok
merkezli bir çalışmada ilk 10 dakika içinde takılması ile
10 dakika- 72 saat arasında takılması arasında atılma
oranları arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur Spiral
doğumu takip eden ilk 48 saatten sonra takıldığında rahim
delinmesi ve rahim dışına atılması riski artmaktadır ve bu
artış doğum sonrası 6 haftaya kadar devam etmektedir

Spiralin markası ve türü ile rahim dışına atılması
arasında bir ilişki bulunamamıştır

Perforasyon riski

İşlem sırasında ya da sonrasında rahimin delinmesi
(perforasyon) riski spiralin takılma zamanıyla yakından
ilgilidir Eldeki veriler spiralin doğumdan hemen sonra
takılmasının bu riski arttırmadığını göstermektedir
Öte yandan doğumudan sonra 48 saat- 6 hafta arasında
takıldığında risk artmaktadır

Daha önceleri emzirme döneminin perforasyon riskini
arttırdığı ileri sürülürken son veriler bunun doğru
olmadığını göstermektedir Yapılan bir çalışmada emziren
3043 kadın ile emzirmeyen 3450 kadın
karşılaştırıldığında bir risk artışına
rastlanmamıştır

Düşük ya da kürtaj sonrası takılması

Düşük ya da kürtaj sonrası hemen spiral takılmasının
herhangi bir sakıncası yoktur Bunun istisnası bir pelvik ya
da ******l enfeksiyon varlığıdır ya da riskidir Aşırı
kanama varlığında da hemen takılması önerilmez 16 haftadan
büyük düşüklerde spirali uygulamak için 6 hafta beklemek
daha uygun olur

Özet olarak halk arasındaki yaygın inanışın aksine
spiral takılması için adetli olmak gerekli değildir Hemen
hemen her dönemde spiral güvenle takılabilir

*

Kaynaklar


Chi I-C Postpartum IUD insertion: timing, route,
lactation, and uterine perforation In: Bardin CW,
Mishell DR Jr, eds Proceedings from the Fourth
International Conference on IUDs London:
Butterworth-Heinemann, 1994:219-227
Trieman K, Liskin L, Kols A, et al IUDs: an update
Population Reports Series B, No 6, Baltimore, Johns
Hopkins School of Public Health Population Information
Program, December 1995
World Health Organization Mechanism of action, safety
and efficacy of intrauterine devices Technical Report
Series, No 753 Geneva: WHO, 1987
White MK, Ory HW, Rooks JB, et al Intrauterine device
termination rates and the menstrual cycle day of
insertion Obstet Gynecol 1980;55:220-224
Chi I-C, Farr G Postpartum IUD contraception A review
of an international experience Adv Contracept
1989;5:127-146
Finger WR IUD insertion timing vital in postpartum use
Network 1996;16:21-24
O'Hanley K, Huber DH Postpartum IUDs: keys for success
Contraception 1992;45:351-361
Morrison C, Waszak C, Katz K, et al Clinical outcomes of
two early postpartum IUD insertion programs in Africa
Contraception 1996;53:17-21
Cole LP, Edelman DA, Potts DM, et al Postpartum
insertion of modified intrauterine devices J Reprod Med
1984;29:677-682
Chi I-C, Wilkens L, Rogers S Expulsions in immediate
postpartum insertions of Lippes Loop D and Copper T IUDs
and their counterpart Delta devices—an epidemiological
analysis Contraception 1985;32:119-134
Tatum HJ, Beltran RS, Ramos, R, et al Immediate
postplacental insertion of GYNE-T 380 and GYNE-T 380
Postpartum intrauterine contraceptive devices: randomized
study Am J Obstet Gynecol 1996;175:1231-1235
Heartwell S, Schlesselman S Risk of uterine perforation
among users of intrauterine devices Obstet Gynecol
1983;61:31-36
Chi I-C, Wilkens L, Champion C, et al Insertional pain
and other IUD insertion-related rare events for
breastfeeding and non-breastfeeding women—a decade's
experience in developing countries Adv Contracept
1989;5:101-119
Chi I-C, Potts M, Wilkens L, et al Performance of the
TCu-380A device in breast- feeding and non-breastfeeding
women Contraception 1989;39:603-618
Farr G, Rivera R, Amatya R Nonphysician insertion of
IUDs: Clinical outcomes among TCu380A insertions in three
developing-country clinics Adv Contracept 1998;14:
45-57
Ajello C, Limpaphayom K, Gaffikin L, et al A humanistic
approach to IUD clinical training: results of a
comparative study in Thailand Baltimore, Johns Hopkins
Program for International Education in Reproductive
Health, Dec 1994 (Technical Report FCA-04), p18

[/b]


Spiral
Spiral takılırken
sizi neler bekler
Jinekolojik
muayene
Doğum Kontrolü
Genel Jinekoloji (Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
genital enfeksiyonlar)

Kaynak: DrAlper Mumcu

Spiral ne zaman takılmalıdır?

[/b]

Spiral ne zaman takılmalıdır sorusunun net bir cavabı
yoktur Spiral ya da bilimsel adı ile rahim içi araç (RİA)
doğum sonrası, düşük/kürtaj sonrası ya da adet siklusunun
herhangi bir döneminde güvenle takılabilir En sık uygulanma
zamanı adet kanaması sırasında ya da hemen bitimidir

RİA uygulamasının adet siklusunun herhangi bir döneminde
yapılmasının herhangi bir zararı yoktur Ancak takan kişi,
kadının hamile olmadığıdan emin olmalıdır Geleneksel
olarak hemen tüm jinekologlar adet kanamasının devam ettiği
ya da kanamanın bitimini takip eden birkaç günlük dönemin
spiral takılması için en uygun zaman olduğunu düşünürler
Bu düşüncenin temelinde kanama sırasında rahim ağzının
bir miktar açıldığı ve bu nedenle takımın kolay olacağı
inancı yatar Oysa rahim ağzı adet kanaması sırasında
açılmaz Spirali kanamalıyken takmanın bir başka nedeni de
adet gören kadının hamile olma şansının düşük
olmasıdır

Bu uygulamanın olumsuz yanı ise kadının istediği zaman
spiral taktıramaması ve daha sonra bu yöntemi kullanmaktan vaz
geçebilmesidir

Eldeki veriler adet siklusunun 12-17 günleri arasında
yapılan uygulamalarda emnuniyet ve kullanımın daha uzun
süreli olduğunu düşündürmektedir Söz edilen dönemde
spiral takılan 9000 kadının incelendiği bir araştırmada
siklusun 11 gününden sonra takılması durumunda takip eden
iki aylık dönem içinde çeşitli rahatsızlıklar nedeni ile
spiralin çıkartılmasını gerektiren durumlara daha az
rastlanmıştır Öte yandan 17 günden sonra takıldığı
durumlarda ise ağrı, kanama ya da istenmeyen hamilelik nedeni
ile daha fazla kadında spiral çıkartılmak zorunda
kalınmıştır

Bu verilerin ışığında spiral takımını
sadece adet kanaması olan günler ile sınırlandırmak doğru
ve gerekli değildir

Doğum sonrası spiral uygulaması

Doğumdan hemen sonra spiral takılması sağlık hizmetlerine
ulaşmanın güç olduğu kalmış ya da gelişmekte olan
ülkelerde daha sık yapılan bir uygulamadır Doğum yapan bir
kadının yetkili ve deneyimli bir sağlık personelinin
gözetiminde olması hastaların tekrar sağlık kuruluşuna
dönmelerine gerek kalmadan spiral takılması avantajını
sağlar

RİA'ların lohusalık döneminde bazı avantaları vardır
Örneğin kullanıcının herhangi bir müdahalesini
gerektirmeden etkili bir koruma sağlar Bu dönemde yaygın
inanış emzirmenin gebelikten koruyacağıdır oysa bu koruma
spiral kadar etkili değildir Bir başka avantaj ise süt
kalitesi ve emzirme üzerinde etkisi olmamasıdır

Doğumdan hemen sonra RİA takmanın en büyük dezavantaji
aracın rahim dışına atılma olasılığının diğer
dönemlere göre daha fazla olmasıdır Bu nedenle bilinçli ve
sağlık hizmetlerine ulaşmakta bir sorunu olmayan kadınlarda
çoğu jinekolog beklemeyi tercih eder

Doğum sonrası spiral takılmasının yaygın olduğu
üilkelerdeki çalışmalardan elde edilen sonuçlar bu
uygulamanın doğum sonrası kanama, enfeksiyon ve rahim
delinmesi riskini arttırmadığını ortaya koymaktadır
Bununla birlikte pelvik iltihabi hastalığı ya da genital
enfeksiyonu olan ya da doğum öncesi zarların erken
açıldığı kadınlar için uygun bir yöntem değildir

Herhangi bir kontraendikasyonun olmadığı durumlarda RİA
doğumu takip eden 48 saat içinde takılabilir Eğer hemen
takılması planlanıyorsa plasenta çıktıktan sonra 10 dakika
içinde takılmalıdır Bu şekilde atılma, enfeksiyon ve
delinme riski en aza indirilmiş olur

Rahim dışına atılma riski

Doğum sonrası RİA takılmasının en önemli dezavantajı
rahim dışına atılma riskinin diğer dönemlere göre daha
yüksek olmasıdır Bu konuda yapılan 3 çalışma gözeden
geçirildiğinde 6 ay sonunda spiralin rahim dışına atılma
oranının %9 ile %38 arasında değiştiği görülmektedir Bu
oran 12 ay sonunda %11-25 olarak bulunmaktadır Öte yandan adet
kanaması sırasında ya da kanamanın bitiminden hemen sonra
takıldığında ise %3-13 atılma oranlarına rastlanmaktadır
Çoğu zaman kadınlar spiralin düştüğünü fark
etmemektedirler Bu durum kadının farkında olmadan korunmasız
kalmasına neden olmakatdır

Birkaç faktör spiralin düşme riskini etkileyebilir Bu
faktörlerden en önemlisi doğum sonrası uygulama zamanıdır
Doğumdan hemen sonra, plasenta ayrılmasını takip eden ilk 10
dakika içinde takıldığında rahim dışına atılma riski en
aza inmektedir Üçbin sekizyüz uygulamanın incelendiği çok
merkezli bir çalışmada ilk 10 dakika içinde takılması ile
10 dakika- 72 saat arasında takılması arasında atılma
oranları arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur Spiral
doğumu takip eden ilk 48 saatten sonra takıldığında rahim
delinmesi ve rahim dışına atılması riski artmaktadır ve bu
artış doğum sonrası 6 haftaya kadar devam etmektedir

Spiralin markası ve türü ile rahim dışına atılması
arasında bir ilişki bulunamamıştır

Perforasyon riski

İşlem sırasında ya da sonrasında rahimin delinmesi
(perforasyon) riski spiralin takılma zamanıyla yakından
ilgilidir Eldeki veriler spiralin doğumdan hemen sonra
takılmasının bu riski arttırmadığını göstermektedir
Öte yandan doğumudan sonra 48 saat- 6 hafta arasında
takıldığında risk artmaktadır

Daha önceleri emzirme döneminin perforasyon riskini
arttırdığı ileri sürülürken son veriler bunun doğru
olmadığını göstermektedir Yapılan bir çalışmada emziren
3043 kadın ile emzirmeyen 3450 kadın
karşılaştırıldığında bir risk artışına
rastlanmamıştır

Düşük ya da kürtaj sonrası takılması

Düşük ya da kürtaj sonrası hemen spiral takılmasının
herhangi bir sakıncası yoktur Bunun istisnası bir pelvik ya
da ******l enfeksiyon varlığıdır ya da riskidir Aşırı
kanama varlığında da hemen takılması önerilmez 16 haftadan
büyük düşüklerde spirali uygulamak için 6 hafta beklemek
daha uygun olur

Özet olarak halk arasındaki yaygın inanışın aksine
spiral takılması için adetli olmak gerekli değildir Hemen
hemen her dönemde spiral güvenle takılabilir

*

Kaynaklar


Chi I-C Postpartum IUD insertion: timing, route,
lactation, and uterine perforation In: Bardin CW,
Mishell DR Jr, eds Proceedings from the Fourth
International Conference on IUDs London:
Butterworth-Heinemann, 1994:219-227
Trieman K, Liskin L, Kols A, et al IUDs: an update
Population Reports Series B, No 6, Baltimore, Johns
Hopkins School of Public Health Population Information
Program, December 1995
World Health Organization Mechanism of action, safety
and efficacy of intrauterine devices Technical Report
Series, No 753 Geneva: WHO, 1987
White MK, Ory HW, Rooks JB, et al Intrauterine device
termination rates and the menstrual cycle day of
insertion Obstet Gynecol 1980;55:220-224
Chi I-C, Farr G Postpartum IUD contraception A review
of an international experience Adv Contracept
1989;5:127-146
Finger WR IUD insertion timing vital in postpartum use
Network 1996;16:21-24
O'Hanley K, Huber DH Postpartum IUDs: keys for success
Contraception 1992;45:351-361
Morrison C, Waszak C, Katz K, et al Clinical outcomes of
two early postpartum IUD insertion programs in Africa
Contraception 1996;53:17-21
Cole LP, Edelman DA, Potts DM, et al Postpartum
insertion of modified intrauterine devices J Reprod Med
1984;29:677-682
Chi I-C, Wilkens L, Rogers S Expulsions in immediate
postpartum insertions of Lippes Loop D and Copper T IUDs
and their counterpart Delta devices—an epidemiological
analysis Contraception 1985;32:119-134
Tatum HJ, Beltran RS, Ramos, R, et al Immediate
postplacental insertion of GYNE-T 380 and GYNE-T 380
Postpartum intrauterine contraceptive devices: randomized
study Am J Obstet Gynecol 1996;175:1231-1235
Heartwell S, Schlesselman S Risk of uterine perforation
among users of intrauterine devices Obstet Gynecol
1983;61:31-36
Chi I-C, Wilkens L, Champion C, et al Insertional pain
and other IUD insertion-related rare events for
breastfeeding and non-breastfeeding women—a decade's
experience in developing countries Adv Contracept
1989;5:101-119
Chi I-C, Potts M, Wilkens L, et al Performance of the
TCu-380A device in breast- feeding and non-breastfeeding
women Contraception 1989;39:603-618
Farr G, Rivera R, Amatya R Nonphysician insertion of
IUDs: Clinical outcomes among TCu380A insertions in three
developing-country clinics Adv Contracept 1998;14:
45-57
Ajello C, Limpaphayom K, Gaffikin L, et al A humanistic
approach to IUD clinical training: results of a
comparative study in Thailand Baltimore, Johns Hopkins
Program for International Education in Reproductive
Health, Dec 1994 (Technical Report FCA-04), p18

[/b]


Spiral
Spiral takılırken
sizi neler bekler
Jinekolojik
muayene
Doğum Kontrolü
Genel Jinekoloji (Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
genital enfeksiyonlar)

Kaynak: DrAlper Mumcu