Yardımcı Üreme Teknikleri |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yardımcı Üreme TeknikleriYardımcı Üreme Teknikleri [/b] Bazı çiftler çok kolay ve istedikleri zaman gebe kalabilirken bazı bireylerin üreme potansiyellerinin olmaması yüzyıllardır insanların ilgisini çekmiştir Busorunun çözümü ile ilgili olarak hemen her dönemde pekçok tedavi yaklaşımı ileri sürülmüş, bunlardan bazıları başarılı olurken bazıları infertilite problemi yaşayan çiftlere yarardan çok zarar vermiştir Özellikle bizim gibikapalı toplumlarda çoğu zaman kusur olarak nitelendirilen bu durumu tedavi edebilmek maksadı ile her yörede değişik folklorik tedaviler uygulanmaktadır Antik çağlarda sorununnedenlerine yönelik pekçok gözlem ve inceleme yapılmış olsa da, olayın nedenini açıklayan ciddi bir teori uzunca bir süre geliştirilememiştir Gebeliğin oluşması için kadındangelen yumurta ve erkekden gelen sperm hücrelerinin gerekli olduğunun, ve bunların kadının Fallop Tüplerinde karşılaşmaları gerektiğinin fark edilmesi, konu ile ilgilenenler için bir dönüm noktasıdır Tıp ve teknolojidekigelişmelere paralel olarak infertilitenin nedenleri çok daha iyi anlaşılmış ve altta yatan nedene yönelik tedavi alternatifleri geliştirilmiştir Ancak tüm bu ilerlemelererağmen hala daha bir kısım vakada herşey yolunda olmasına rağmen gebeliğin neden elde edilemediği bilinmemektedir Butür vakalar açıklanamayan infertilite olarak sınıflandırılırlar Geçmişte açıklanamayan infertilitevakalarının tüm vakalara oranı çok daha yüksek iken artan bilgiler sayesinde eskiden açıklanamayan bazı durumlar bugün bilinir hale gelmiştir Günümüzde infertilite vakalarının%10-15'i bu başlık altında incelenmektedir ![]() Doğal yollardan gebe kalamayan çiftlerde uygulanan tıbbi yöntem ve tedaviler kısaca yardımla üreme teknikleri (Assisted Reproductive Techniques, ART) olarak adlandırılır Geçmişten günümüzeincelendiğinde ART'de kendi içinde büyük bir gelişim yaşamıştır 1978 yılında İngiliz araştırmacılar RobertEdwards ve Patrick Steptoe kadın vücudu dışında döllenen ilk tüp bebeği dünyaya duyurdular Hemen hepimizintanıdığı Louise Brown'nun dünyaya gelmesi ile Tıp alanında ve özellikle infertilite konusunda gelişmeler süratlenmeye başladı İlk başlarda uzun ve yorucu cerrahi işlemlergerektiren tüp bebek uygulamaları ******l ultrasonografinin yaygın olarak kullanımı ile oldukça kolaylaştı ![]() Tüpbebek, klasik yöntemler ile gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şekli olup, erkek (sperm) ve dişi (yumurta) döl hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embryoların, rahime transferi ilkesine dayanır Laboratuvar koşullarındagerçekleştirilen döllenme, kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) ya da insan eliyle tek yumurta içine tek sperm verilmesi ile (mikroenjeksiyon) sağlanır Mikroenjeksiyon dahaziyede erkek faktörüne bağlı infertilitelerin tedavisinde tercih edilen yöntemdir Sperm sayısı az olan ya da hiçolmayan erkeklerde testislerden parça alınarak içinde sperm aranır Sperm bulunursa bu sperm kadından alınan yumurtayıdöllemek için kullanılır Çiftin her ikisine ait üremehücreleri elde edildiğinde laboratuvar ekibi in-vitro yani vücut dışı koşullarda döllenme işlemini gerçekleştirir Bu yöntemde erkek ve kadın üreme hücrelerivücut sıcaklığındaki uygun bir ortamda 48 saat bekletilmektedir Bu sürede elde edilen yumurtaların yaklaşıkyarısında döllenme oluşmaktadır O zaman bu döllenmişyumurtalar embryo (cenin) olarak adlandırılmakta ve son hedef olan kadın rahmine yerleştirilmektedir ![]() Tüpbebek, önceleri enfeksiyon veya cerrahi işlem sonucunda tüplerinde kalıcı hasar oluşan kadınlarda uygulanmaya başlanmış, kısa bir süre sonra ise, kısırlığa yol açan diğer nedenlerin tedavisinde de kullanılır olmuştur Bugün, endometriosis, nedeniaçıklanamayan kısırlık olguları ve erkeğe bağlı kısırlıkta tüpbebek yöntemleri ile başarılı sonuçlar alınmaktadır Özellikle son yıllarda uygulanmaya başlananmikroenjeksiyon, sperm sayısının çok düşük olması ve hatta menisinde hiç sperm olmamasına karşın, testisinde sperm bulunan erkeklerin tedavisinde bir devrim olarak nitelendirilmektedir Tüp bebek uygulamaları çiftle görüşme ile başlar Bu ilk görüşme çiftin hangi tedaviyöntemine uygun olduğuna karar vermek amacını taşır ![]() Görüşme sırasında çiftin öyküsü alınır, önceden yapılmış olan tetkikler değerlendirilir ve kadın ile erkek muayene edilir Erkeğin değerlendirilmesinin temelini Semenanalizioluşturur Kadının jinekolojik muayene veultrason incelemesi yapıldıktan sonra, Smear testi ve çeşitli bakteriyolojik incelemeler için numuneler alınır Adetinüçüncü günü yapılan hormon tetkikleri ile, yumurtalıkların ilaçlara nasıl cevap verecekleri önceden anlaşılmaya çalışılır Daha önce çekilmemiş ya daçekildiği halde kalitesi yetersiz ise rahim ve tüplerin görüntülenmesi amacı ile bir rahim-tüp filmi çekilmesi gerekir Her iki eş için AIDS, sarılık testi; yalnızcakadınlar için kızamıkçık testi ve kan sayımı istenir ![]() İkinci görüşmede ise , ilk görüşmede istenen tetkikler değerlendirilerek, bir tedavi planı çizilir ve uygun olan vakalar programa alınır Bundan sonra ovülasyon indüksiyonuile tedaviye başlanır ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
Yardımcı Üreme Teknikleri |
|
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yardımcı Üreme TeknikleriYardımcı Üreme Teknikleri [/b] Bazı çiftler çok kolay ve istedikleri zaman gebe kalabilirken bazı bireylerin üreme potansiyellerinin olmaması yüzyıllardır insanların ilgisini çekmiştir Busorunun çözümü ile ilgili olarak hemen her dönemde pekçok tedavi yaklaşımı ileri sürülmüş, bunlardan bazıları başarılı olurken bazıları infertilite problemi yaşayan çiftlere yarardan çok zarar vermiştir Özellikle bizim gibikapalı toplumlarda çoğu zaman kusur olarak nitelendirilen bu durumu tedavi edebilmek maksadı ile her yörede değişik folklorik tedaviler uygulanmaktadır Antik çağlarda sorununnedenlerine yönelik pekçok gözlem ve inceleme yapılmış olsa da, olayın nedenini açıklayan ciddi bir teori uzunca bir süre geliştirilememiştir Gebeliğin oluşması için kadındangelen yumurta ve erkekden gelen sperm hücrelerinin gerekli olduğunun, ve bunların kadının Fallop Tüplerinde karşılaşmaları gerektiğinin fark edilmesi, konu ile ilgilenenler için bir dönüm noktasıdır Tıp ve teknolojidekigelişmelere paralel olarak infertilitenin nedenleri çok daha iyi anlaşılmış ve altta yatan nedene yönelik tedavi alternatifleri geliştirilmiştir Ancak tüm bu ilerlemelererağmen hala daha bir kısım vakada herşey yolunda olmasına rağmen gebeliğin neden elde edilemediği bilinmemektedir Butür vakalar açıklanamayan infertilite olarak sınıflandırılırlar Geçmişte açıklanamayan infertilitevakalarının tüm vakalara oranı çok daha yüksek iken artan bilgiler sayesinde eskiden açıklanamayan bazı durumlar bugün bilinir hale gelmiştir Günümüzde infertilite vakalarının%10-15'i bu başlık altında incelenmektedir ![]() Doğal yollardan gebe kalamayan çiftlerde uygulanan tıbbi yöntem ve tedaviler kısaca yardımla üreme teknikleri (Assisted Reproductive Techniques, ART) olarak adlandırılır Geçmişten günümüzeincelendiğinde ART'de kendi içinde büyük bir gelişim yaşamıştır 1978 yılında İngiliz araştırmacılar RobertEdwards ve Patrick Steptoe kadın vücudu dışında döllenen ilk tüp bebeği dünyaya duyurdular Hemen hepimizintanıdığı Louise Brown'nun dünyaya gelmesi ile Tıp alanında ve özellikle infertilite konusunda gelişmeler süratlenmeye başladı İlk başlarda uzun ve yorucu cerrahi işlemlergerektiren tüp bebek uygulamaları ******l ultrasonografinin yaygın olarak kullanımı ile oldukça kolaylaştı ![]() Tüpbebek, klasik yöntemler ile gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şekli olup, erkek (sperm) ve dişi (yumurta) döl hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embryoların, rahime transferi ilkesine dayanır Laboratuvar koşullarındagerçekleştirilen döllenme, kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) ya da insan eliyle tek yumurta içine tek sperm verilmesi ile (mikroenjeksiyon) sağlanır Mikroenjeksiyon dahaziyede erkek faktörüne bağlı infertilitelerin tedavisinde tercih edilen yöntemdir Sperm sayısı az olan ya da hiçolmayan erkeklerde testislerden parça alınarak içinde sperm aranır Sperm bulunursa bu sperm kadından alınan yumurtayıdöllemek için kullanılır Çiftin her ikisine ait üremehücreleri elde edildiğinde laboratuvar ekibi in-vitro yani vücut dışı koşullarda döllenme işlemini gerçekleştirir Bu yöntemde erkek ve kadın üreme hücrelerivücut sıcaklığındaki uygun bir ortamda 48 saat bekletilmektedir Bu sürede elde edilen yumurtaların yaklaşıkyarısında döllenme oluşmaktadır O zaman bu döllenmişyumurtalar embryo (cenin) olarak adlandırılmakta ve son hedef olan kadın rahmine yerleştirilmektedir ![]() Tüpbebek, önceleri enfeksiyon veya cerrahi işlem sonucunda tüplerinde kalıcı hasar oluşan kadınlarda uygulanmaya başlanmış, kısa bir süre sonra ise, kısırlığa yol açan diğer nedenlerin tedavisinde de kullanılır olmuştur Bugün, endometriosis, nedeniaçıklanamayan kısırlık olguları ve erkeğe bağlı kısırlıkta tüpbebek yöntemleri ile başarılı sonuçlar alınmaktadır Özellikle son yıllarda uygulanmaya başlananmikroenjeksiyon, sperm sayısının çok düşük olması ve hatta menisinde hiç sperm olmamasına karşın, testisinde sperm bulunan erkeklerin tedavisinde bir devrim olarak nitelendirilmektedir Tüp bebek uygulamaları çiftle görüşme ile başlar Bu ilk görüşme çiftin hangi tedaviyöntemine uygun olduğuna karar vermek amacını taşır ![]() Görüşme sırasında çiftin öyküsü alınır, önceden yapılmış olan tetkikler değerlendirilir ve kadın ile erkek muayene edilir Erkeğin değerlendirilmesinin temelini Semenanalizioluşturur Kadının jinekolojik muayene veultrason incelemesi yapıldıktan sonra, Smear testi ve çeşitli bakteriyolojik incelemeler için numuneler alınır Adetinüçüncü günü yapılan hormon tetkikleri ile, yumurtalıkların ilaçlara nasıl cevap verecekleri önceden anlaşılmaya çalışılır Daha önce çekilmemiş ya daçekildiği halde kalitesi yetersiz ise rahim ve tüplerin görüntülenmesi amacı ile bir rahim-tüp filmi çekilmesi gerekir Her iki eş için AIDS, sarılık testi; yalnızcakadınlar için kızamıkçık testi ve kan sayımı istenir ![]() İkinci görüşmede ise , ilk görüşmede istenen tetkikler değerlendirilerek, bir tedavi planı çizilir ve uygun olan vakalar programa alınır Bundan sonra ovülasyon indüksiyonuile tedaviye başlanır ![]() Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|