Rahmin Varsa; Adet Agrilarin Olacaktir,Tedavi Zor Mu ?

DISMENORE (AGRILI ADET)



Agrili adet(DISMENORE)jinekolojik rahatsizliklarin en sik gözlenenlerdendirKaybedilen is ve okul saatlerinin en büyük nedenlerinden


kabul edilmektedirSebebleri konusunda çok ciddi arastirmalara ragmen halen tam bir konsensuns yoktur



Primer dysmenorrhea (ilk adetten itibaren agrili adet görmek)



Bir rahim ve komsu organlarda herhangi bir hastalik olmadan gözlenebilen ve rahmin içindeki bazi maddelerin açiga çikmasiyla olusan agrilardirCogunlukla ilk adetle birlikte baslarAgriya bulanti kusma,bas dönmesi,istahsizlik,ishal,bas agrisi eşlik edebilirBu yüzden genç kizlar bir kaç günlerini yatakta geçirebilir

Genelikle yasla birlikte azalma egilimi olmakla birlikte

dogum yaptiktan sonra kaybolma egilimi de vardirSebeb olarak bir

çok teori ortaya atilmis en ve en çok kabul gören adet sirasinda

prostaoglandin denilen bir maddenin açiga çikmasidirBu madde yumurtlama sonrasi bazi hormonlarin da(progesteron) etkisi ile özellikle rahim ve damar kaslarinda kasilmaya ve agriya yol açarYine de ilk adetten sonra agrili adet gören bir kadin tam bir jinekolojik muayene ile dogustan olma sekil bozukluklari ve adet kaninin akisina engel olan tikanikliklar,yumurtalik kistleri ve diger yer kaplayan tümörler açisindan arastirilmalıdir



Sekonder dysmenorrhea (sonradan ortaya çikan agrili adet)



Genellikle rahim ve komsu organlarda ki

polipleri,myomlar endometriosis , tümörler iltihabi hastaliklar) hastaliklar sonucu gözlenmektedirBu nedenle bir kadin sonradan sürekli agrili adetler görmeye baslarsa yukarida sayilan hastaliklar yönünden arastirilmalidirArastirma tam bir jinekolojik muayene ve ultrasonografiyi içine alacak sekilde yapilmalidir



Sonradan agrili adet görme nedenleri arasinda

Rahim agzi darligi veya rahmin arkaya ve öne asiri dönmesi(operasyonlar,endometriozis ve iltihabi hastaliklaradan sonra yapisikliklara bagli) rahim içindeki kanin disari atilmasinda güçlük ve rahmin asiri kasilmasi agriya neden olur



Ayrica rahim içi alet ile dogum kontrolu uygulayan kadinlarda da benzer nedenlerle agrili adet görülebilirIkincil nedenler asiri prostoglandin yapimina da

neden olabilirMyom, endometriosis ve endometrial

kanserli hastalarda prostoglandinlerin artmis oldugu ve buna bagli agrilar bildirilmektedir



TEDAVI



Agrili adet tedavisi nedene yönelik olarak yapilirBu yüzden ilaçlar ve cerrahi tedavi yapilabilirSon yillarda prostoglandinlerin olusumunu engelleyen ilaçlarlar(prostaglandin sentetaz inhibitörleri) agriyi kesmek için basariyla kullanilmaktadir

Tedavi öncesi ciddi bir anemnez alinmali,ultrasonla pelvik jinekolojik muayene ile olasi bir organik neden gözden kaçirilmamalidir Non-steroid antiinflamatuar

ilaçlar iyi bir tedavi yöntemi olmasina ragmen özel sartlarda hormonal veya cerrahi tedavi ayrica psikolojik tedaviden de sonuç alinmaya çalisilmalidir



1-Semptomatik tedavi(Nedene yönelik)

-Agriyi önlemek basladiktan sonra durdurmaktan daha kolay oldugundan adet

-agrisi baslamadam önlem almak daha iyidir

-Lokal isi uygulamak analjezik, sedatif antispazmodik ilaçlar

-Pelvik konjesiyonu azaltmak için diuretikler

-Basit eksersizler

-Prostaglandin inhibitörleri

-Hormonal tedavi östrogen,oral kontarasepsiyon, testosteron



2-Rahim ve komsu organlardaki hastaliklara yönelik operasyon



3-Tüm diger yöntemlerle geçmezse rahime giden sinirler kesilerek(presacral nörektomi, sakro-uterin sinir kesilmesi veya sempatektomi) tedavi denenebilir Kaynak: Cinsel Sağlık