Klasik Dönem...

Rönesans Olgun(Klasik) Dönem Roma’daetkinlik göstermeye başlamadan önce ilk yapıtlarını Floransa’dagerçekleştiren Leonardo da Vinci, bu dönem resimleriyle yüksekRönesans’ın habercisiydi Leonardo, yaptığı anatomik çalışmalarlainsanı en doğru biçimde betimlemenin yollarını aradı Onun 1490’lardayaptığı “Son Akşam Yemeği”ni (Sta Maria delle Grazie Manastırı,Milano) bazı uzmanlar yüksek Rönesans’ın başlangıcı olarak kabulederler

YüksekRönesans 15 yüzyılın kişisel deneyim ve atılımlarının bir sonucuolarak görülebilir Bu dönemde amaç uyum ve denge idi Ayrıca hareketde önem kazanmıştı Özellikle Michelangelo, Raffaello ve Tiziano’nun budönem yapıtlarında görülen hareket, daha sonra maniyerizmin( temelöğelerinden biri durumuna gelen abartılı hareket değildi Çoğu kezkompozisyon içinde dengeli bir biçimde dağılan, yumuşak ve dingin birsalınmayı anımsatıyordu Yüksek Rönesans’ta Roma-Floransa okulunun( enönemli temsilcilerinden biri sayılan Raffaello özellikle yumuşak veşiirsel bir manzara içinde betimlediği Madonna resimleriyle idealgüzelliği en üst noktasına çıkardı Michelangelo ise fresk çalışmalarıile heykellerinde insan gücünü ve anıtsallığı ün planda tuttu: onunfigüre verdiği hareket, daha sonraki maniyeristlere esin kaynağı oldu

Leonardo,Raffaello ve Michelangelo’nun geliştirdikleri yüksek Rönesans ilkeleri,Parma’da Correggio, Venedik’te de Giovanni Bellini, Giorgione veTiziano tarafından uygulandı

Giorgione manzarayı pastoral şiir gibi lirik bir anlatıma dönüştürerek figürle birleştirdi

Tizianodünyevi konuları işlediği resimlerinde Giorgione’nin, dinselresimlerinde de Bellini’nin etkilerini yansıttı İki Venedikli ustaonun üslubunu daha da ileriye götürdü

BunlardanVeronese, özellikle Tiziano’nun renkleri ile karmaşık, ama dengelikompozisyon anlayışını uygularken, Tintoretto da dramatik ışıkkullanımını ve yoğun duygusallığını benimsedi

AB
Romaolağanüstü bir yeniden doğuşun damgasını taşıyan XVI yüzyılın başında,İtalya’daki Sanat yaşamının ana merkezi haline gelecek ve Papa IIJulius, X Leo ve VII Clemens tarafından girişilen çalışmalar kente,ülkenin en iyi ressamlarını, heykelcilerini ve mimarlarını çekecektirVatikan ve San Pietro Bazilikası, dehasını Milano’da ve Lombardia’da dakanıtlamış, Antikçağ’ın büyük örneklerinden esinlenerek, ilk defaAntikçağ’ın büyük örnekleriyle boy ölçüşen devasa bir mimari yaratanressam ve mimar Donato Bramante nin sürekli şantiyesi haline gelmiştir

Bramante, değişik seviyelerde kurulacak vemerdivenlerle birbirine bağlanacak avluların etrafını birbirineparalel geniş galerilerle, Papalık Sarayı ile Papa’nın Beldeverevillasını birleştirmeyi düşündü San Pietro için önerdiği projeyse,imparatorluk devri Roma’sının binaları (özellikle de hamamlar) üzerinederin bir bilgiye dayanmaktaydı; bu merkezi planda duvarlar, nişler vesütunlarla hareketlendirilmişti

Donato Bramante’nin ölümü, buprojelerin büyük bir çoğunluğunun yarım kalmasına neden olmuştur; amausta, onu izleyenler üzerinde, özellikle de Farnese Sarayı’nın mimari,genç Antonio da Sangallo üzerinde derin bir etki bırakmıştır

Ne yazık ki, Bramante’nin izinden gidenler arasında en yeteneklisi olan Raffaello Sanziobu yapıların ancak küçük bir bölümünü tamamlamayı başaracaktır; engösterişli projesi olan Villa Madama, (Papa X Leo için) alışılmışındışında, yuvarlak bir avlu çevresinde sıralanmış odalarıyla şaşırtıcıbir yeniliktir

Resimve heykel konusundaki programlar da çok geniş kapsamlıdırMichelangelo , Sistina Şapeli’nin tonozunu Tekvin’den alınmışsahnelerle resimler (1508-1512); bu figürlerde yer alan elbiselerinkıvrımlarındaki plastik güç, vücutların eğilip bükülmedeki esnekliği,çağdaşlarını şaşkınlığa düşürmüştür Aynı güç, sanatçının heykellerindede göze çarpar Floransa derebeyi için yaptığı mermerden Davud heykeli,antik çıplaklık geleneğini yeniden başlatan ve herkesin görebileceğibir yere dikilen ilk heykeldir; ama figürün kalça bölümününvurgulanması ve anatomisi, Michelangelo’nun, Antikçağ modellerineoranla ne kadar özgür olduğunu göstermektedir II Julius’un mezan içinhazırladığı projeler Sistina’daki gibi çok büyük bir düşüncenineseridir

Resimsöz konusu olduğunda Michelangelo ile boy ölçüşebilecek tek sanatçı,Raffaello’dur Önce Perugino’nun yanında yetişmiş olan Raffaello,Floransa’da, klasikçiliğin bir başka öncüsü olan Leonardo da Vinci’den,daha sonra da Michelangelo’dan etkilenmiştir Fresk sunak arkalığı,portre vb her türde çok başarılı çalışmalar olan sanatçınınkompozisyonlar ve çizgisi eşsiz bir mükemmelliktedir

Amaklasikçilik yalnız Roma kentinde gelişmemiştir Venedik bir dönemdenitibaren Roma ile rekabete girmiştir ve ayrıca Floransa’da da Andreadel Sarto, (1486-1530) Fra Bartolomei (1472-1517) büyük bir dengeyleyansıtan eserler yaratmışlardır

Emilia’daysa,Parma kentinde son derece kendine özgü bir deha, Correggio olarak dabilinen, Antonio Allegri ortaya çıkmıştır Correggio’nuı sanatı, Romaklasikçiliğinden çok uzaktır, ama maniyerist de değildir ve dahasonraki barok modellere örnek olacaktır