Obsesif-Kompülsif Bozukluk Nedeni,Belirtileri Ve Tedavisi

Obsesif-kompülsif bozukluk, kaygıyla (anksiyete) ilgili bir hastalıktır Obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişilerde, istenmeyen, zorlayıcı ve genellikle hoş olmayan düşünceler (obsesyonlar) vardır Bu takıntılı düşünceler, mikrop bulaşmasına ilişkin kaygılar, başkaları tarafından zarar görme ya da başkalarına zarar vermekle ilişkili mantık dışı korkular, kontrolünü kaybedip saldırgan davranışlarda bulunma korkusu ya da aşırı boyutlarda dini ya da ahlaki kuşkular şeklinde olabilir 0bsesif-kompülsif hastalığı olan kişilerin çoğu, takıntılı düşüncelerinin mantıksız olduğunun farkındadır, ancak kendilerini bunları düşünmekten alıkoyamamaktadır; bu da sıkıntı duymalarına neden olmaktadır Bu takıntılı düşünceleri hafifletmek amacıyla, ritüel şeklinde davranışlar olan kompülsiyonlar gelişebilir Takıntılı düşüncelerin yol açtığı kaygıyı hafifletmek için, bu davranışlar sürekli tekrarlanır Kompulsiyonlar, aşırı el yıkama, sayma, belirli sözcüklerin ya da davranışların tekrarlanması, bir dizi karmaşık eylemin son derece kesin bir sıra ile gerçekleştirilmesi ya da yapılan işlerin, belirli bir düzen içinde olduğundan emin olmak için, tekrar tekrar kontrol etme şeklinde olabilir


NEDENLERİ

Obsesif-kompülsif bozukluğun nedenleri hâlâ araştırılmaktadır Bazı uzmanlar, bu hastalığın, beyinde duygudurum ve bilinç kontrolünde rol oynadığı varsayılan, kimyasal bir haberci maddenin dengesizliğinden kaynaklandığını düşünmektedir


BELİRTİLERİ:

Obsesif-kompülsif hastalığın belirtileri, hafif ya da şiddetli olabilir Bazı hastalarda sadece obsesyonlar görülebilir Hastalar, obsesyon ya da kompülsiyonlarını kısa sürelerle kontrol altında tutabilir, bu şekilde işte ya da okulda bunları gizleyebilirler Ancak obsesif-kompülsif bozukluk, şiddeti arttıkça, kişilerin yaşamlarını gittikçe daha fazla işgal eder ve bu ritüelleri uygun şekilde yapabilmek için, günlük yaşam etkinliklerini yerine getiremez hale gelirler Obsesif-kompülsif bozukluk bazen depresyon, yeme bozuklukları, madde kötüye kullanımı bozukluğu, bir kişilik bozukluğu, dikkat eksikliği bozukluğu ya da başka bir anksiyete bozukluğuyla birlikte görülür Bu tür eşzamanlı hastalıklar ve hastanın sorununu saklama eğilimi, bu bozukluğa tanı konmasını ve tedavi uygulanmasını zorlaştırır Dolayısıyla, obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişiler genellikle belirtilerin başlamasından ancak yıllar sonra tedavi olanağını bulurlar


TEDAVİ:

Erken dönemde tanı konduğunda bu durum, psikoterapi (özellikle davranış tedavisi) ve ilaçla etkili biçimde tedavi edilebilir "Maruz bırakma ve yanıtın engellenmesi" olarak anılan özel bir davranış tedavisi yönteminin, obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişilerin tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir Bu yaklaşımda hasta, doğrudan ya da imgeleme yoluyla, kasıtlı olarak korktuğu nesneye ya da düşünceye maruz bırakılır Son zamanlarda yapılan çalışmalar, bir nörotransmiter olan serotonin üzerinde etkisi olan ilaçların, obsesif-kompülsif bozukluğun belirtilerini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir Serotonin geri alım inhibitörleri (serotonin reuptake inhibitors: SRI'lar) ya da seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) olarak adlandırılan 5 ilaç (klomipramin, fluoksetin, fluvoksamin, paroksetin ve sertralin), obsesif-kompülsif bozukluğun tedavisinde kullanılmak üzere onaylanmıştır

Ben de bir örnek vererek konuya katılmak istiyorum


Klinik Belirtileri


Otuz yaşlarında evlenmemiş bir sekreter olan Bayan V, ellerini ve bedenini art arda yıkamaktan yakınarak kliniğe başvurdu İlk bakışta genç kadının pembeleşmiş ve yer yer yüzülmüş derisi ilgi çekmekteydi Sonradan açıkladığına göre ,kliniğe geldiği günün sabahı çok erken saatlerde kalkarak yıkanmaya başlamış ve dokuz saat banyoda kalmıştı Bayan V iki kız kardeşin küçüğü idi Babasını çok küçük yaştayken yitirmiş,ablası da evlenip evden ayrıldığı için annesiyle birlikte oturmaktaydı Genç yaşta dul kalmış olan annesi, kendisine aşırı düşkün, her işine karışan, suçlayıcı ve özelikle kadın-erkek ilişkileri konusunda çok tutucu bir kadın olarak tanımlayan Bayan V, kendisini çok etkilemiş olan bir çocukluk anısını sık sık anımsıyordu Beş yaşındayken bir gün komşunun aynı yaşlardaki oğluyla cinsel bir oyuna girişmişlerdi Beklenmedik bir anda eve dönen ve durumu gören annesi, Bayan V'yi ağır bir biçimde cezalandırdığı gibi,olayı unutmayarak suçlamasını yıllarca sürdürmüş ve kızının sonunun mutlaka kötü olacağını söyleyip durmuştu

Genç kadın ilk adet gördüğü günü de acıyla anımsamaktaydı Annesi bu konuda yardımcı olmadığı gibi, durumu, yaklaşmakta olan kötü olayların habercisi olarak nitelemişti Bu baskılara karşı Bayan V iki kez erkeklerle arkadaşlık kurmayı denemişti İlkini annesine bildirmiş, ondan aldığı tepki üzerine ikincisini gizli tutmuşsa da bu durum fark edilmişti Her iki girişiminde de annesinin öfkesiyle karşılaşan Bayan V'nin bu ilişkileri engellenmiş, sonunda bir fahişe olduğu ilan edilmişti Yaklaşık on yıl önce geçen bu olaylardan beri genç kadın, annesiyle yapışık ve sadomazoşist içerikli bir ilişki sürdürmekteydi Bayan V, annesinden özgürleşme isteklerinin ve cinsel dürtülerinin farkındaydı Ne var ki, evi ile işyeri arasında gidip gelmekten öteye gidemeyen yaşamına hiçbir yenilik getirememişti ve erkelerin yüzüne bakmaktan çekiniyordu Son yıllarda, arada bir odasına çekilerek saatlerce masturbasyon yapmaktaydı Aynı dönemde el ve beden yıkamalarının da giderek sıklaştığını ve bunun nedenini anlayamadığını anlatan Bayan V, kendisini bir türlü temizlenmiş hissetmediği için bazen saatlerce banyodan çıkamadığından ya da çeşme başından ayrılamadığından yakınmaktaydı


Kaynak: Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar

Engin Geçtan