Böcek Sokmalarında İlk Yardım

Böcekler dünyanın her köşesinde yaşayabilen canlılardır Böcek ısırıkları ve sokmaları farklıdır Böcek sokmaları zehirli böceklerin iğneleri aracılığı ile zehirlerini deriye enjekte etmeleridir Genellikle çok ağrılıdır Böcek ısırıkları ise zehirsiz böceklerin tükürükleri ve kan emmek için salgıladıkları pıhtı önleyici maddelere karşı alerjik reaksiyon ve bölgesel tahriş oluşmasıdır
Böcek ısırıkları ve sokmalarının pek çoğu tehlikesizdir ve ilkyardım dışında tedavi gerektirmez Örümcek ve akrep sokmalarının çoğu da tehlikesizdir Bazı insanların bünyeleri diğerlerine göre daha hassastır ve anaflaktik şok (anafilaksi) denen ve ölümcül olabilen alerjik durum oluşabilir Bunun dışında böcekler, deride birkaç gün kaşıntılı benekler olarak kalan bir ya da daha fazla ısırığa neden olurlar Bu ısırıklar da bazen, özellikle bacaklarda, su toplayan kabarcıklara neden olabilir


Böcek ısırıklarının çoğu, vücudun böceklerin ulaşabildikleri açık yerlerinde oluşur Bazen vücutta, böceğin giysilerin altından girdiği yerlerde birden fazla ısırık olabilir Bazen ısırılan kişide böcek ısırığına karşı alerjik bir reaksiyon gelişebilir Bu durumda kurban vücudunda, böceğin ısırdığı yerden uzakta, böcek ısırığına benzeyen leke*ler ortaya çıkabilir Örneğin, bacaktaki bir böcek ısırığı vücutta ya da kollarda lekeler oluşmasına yol açabilir Bu zamanla geçer, ancak kurbanın aynı böcek tarafından tek*rar ısırılması halinde tekrarlayabilir

Tedavi:
Böcek ısırıkları tedavisinde birkaç yaklaşımın üzerinde durmak uygundur
Evde ilkyardım: Alerji hikayesi olan kişiler hariç, ilkyardım dışında bir tedaviye yokturDaha fazla sokulmamak için böcekli alandan uzaklaşmalı ve/veya böcek uzaklaştırıcı maddeler (losyon gibi) kullanmalı, vücuda koruyucu elbiseler giyilmelidir Eğer bal arısı tarafından sokulmuşsa balansının cilt içinde kalan iğnesi çıkartılmalıdır Bal arılarının iğneleri çengellidir ve sokunca ciltte kalır ve ikinci kez sokamaz Ama eşek anları ve diğer yaban arıları, iğneleri çengelsiz olduğu için birden fazla sokabilirler Sokulma bölgesi su ve sabunla iyice yıkanmalıdır Sokulan kısmın üzerine istenildiğinde bir saatte toplam 20 dakikayı geçmeyecek şekilde buztetanoz aşısı yapılmadıysa, tetanoz aşısı için hekime danışılmalı*dırKaşıntı için antihistaminik (alerji ilaçları) ilaçlar alınabilir Ağrı için ağrı kesiciler alınabilir uygulanması ağrıyı ve kaşıntıyı azaltır Buz, donma ve ciltte hasara yol aç*mamak için doğrudan cilde konmamalıdır Eğer son 10 yıl İçinde


Eğer daha önce böcek sokması sonrası ciddi alerjik reaksiyon geçirildiyse hemen acil tıbbi yardım istenmelidir Bu arada antihistaminik ilaçlar en kısa zamanda alınmalıdır Eğer alerjik belirtiler geliştiyse ve doktor önceden reçete etmişse acil alerji kiti (epinefrin) kullanılmalıdır
Eğer kene tarafından ısırıldıysanız, kene bir cımbız yardımı ile başından tutarak yavaşça, parçalamadan çıkartılmalıdır ve bir kavanoza konarak saklanmalıdır Böylece, eğer bir hastalık gelişirse ısıran böceği tanımlamak kolaylaşacaktır Eller ve ısırığın etrafı su ve sabunla yıkanmalıdır Kene tam olarak çıkarılamadıysa doktora başvurmalıdır


Hekime danışma ve tıbbi yardım: Eğer sokulma yerinde 2,5 cm çapında ve üzerinde bir şişlik oluşmuşsa, ağrıda art*ma, kırmızılık, apse veya irin gibi enfeksi*yon bulguları varsa ya da 2 gün geçtiği hal*de belirtiler geçmemişse hekime ya da her*hangi bir hastanenin acil servisine başvurulmalıdır

Eğer son tetanoz aşısının üzerinden on yıl geçmişse tetanoz aşısı için doktora danışıl*malıdır

Ölmüş böceklerin getirilmeleri, hangi böcek tarafından ısırılma veya sokmanın ger*çekleştirildiğini anlamak için yardımcı olabilir

Kene ısırığından sonra; döküntü, ateş, kas ve eklem ağrıları, lenf bezesi şişmesi ve grip benzeri bir durum oluştuysa Lyme hastalığı açısından mutlaka bir hastaneye başvurmalıdır
Acil servise başvurma: Eğer kişinin yaygın alerjik reaksiyon geçirdiği düşünülüyorsa hemen 112 aranarak acil servise gö*türülmelidir

• Solunum güçlüğü,
• konuşma güçlüğü,
• ağız ve/veya boğazda şişme,
• bütün vücutta döküntü,
• bayılma veya bilinç kaybı,
• yaşlı ve çocuklarda 10-20 yerinden ve daha fazla sokulmalar,
• ağız içinden, dilden veya boğazdan sokulmalar,
• hiçbir belirti gözlenmese bile eğer daha önceden böcek sokulması sonrası ciddi alerjik reaksiyon hikayesi varsa,
• karın ağrısı, titreme, ateş, bulantı ve karın ağrısı

durumlarında acil servise başvurulmalıdır
Pek çok böcek ölümcül zehir içermese bile ölümcül zehirleri olan cinsleri de mevcut olduğundan;

• örümcek ve akrep sokmalarında,
• eğer sokulma yerinde geniş (2,5 cm çapında ve üzeri) bir şişlik oluşmuşsa,
• enfeksiyon bulguları varsa (ağrının artması, kırmızılık, abse veya irin varsa) ya da iki gün geçtiği halde belirtiler geçmemişse

mutlaka bir hekime başvurulmalı, ya da herhangi bir hastanenin acil servisine gidilmelidir
Eğer kişi uyaranlara cevapsızsa (koma/derin uyku) hemen temel ilkyardıma başlanmalıdır