Atatürkün Hayalindeki Türk Bayrağı

Zaman gazetesi yazarı Mustafa Armağan, Mustafa Kemal Atatürk'ün Cumhuriyet inkılapları arasında "bayrağın rengini değiştirme" düşüncesinin de olduğunun yer aldığı ilginç bir kaynağa köşesinde yer verdi Kaynağa göre Atatürk, Türkiye bayrağında Osmanlı'dan kalan "kırmızı" yerine "gök mavisi" bayrağın kullanılmasını düşünüyordu
Atatürk "bayrak inkılabı" da yapmak istemiş
Cumhuriyet'in Osmanlı'dan kopmuş yepyeni bir devlet olduğu söylenir Atatürk döneminde devletin isminden hukuk düzenine, yazısından ideolojisine kadar değiştirilmedik pek az şey kalmıştır Ancak inkılap fırtınasında bir tek Osmanlı sembolüne dokunulmadı
O da, İstiklal Marşı'nda çehresini çatmasından tarifsiz kederlere düştüğümüzü her gün haykırdığımız ay yıldızlı al bayrağımızdı

Peki neden dokunulmadı acaba al bayrağa? Hiç değiştirilmesi gündeme geldi mi? Geldiyse nasıl? Ve Atatürk ay yıldızlı bayrak yerine hangi bayrağı getirmeyi düşünmüştü?

Bu konular öteden beri konuşulur ama yazılı değil de, sözlü kaynaklara dayanırdı Burada yazılı bir kaynağa dayanarak Atatürk'ün Türk bayrağını değiştirmeyi düşündüğünü fakat bir sebeple vazgeçtiğini göreceğiz

Kaynak, Atatürk'ün yakınında bulunmuş ve Zübeyde Hanım'la yaptığı görüşmeler sayesinde aile kökenleri konusunda bizi kısmen aydınlatmış bulunan Enver Behnan Şapolyo'dur Yazının künyesi: "Atatürk ve bayrak", Türk Kültürü, sayı: 97, Kasım 1970, s 30-31

Enver Behnan Şapolyo, Atatürk'ün yaveri Muzaffer Kılıç'la çok samimidir Devrimlerin hızla sürdüğü günlerden birinde olmalı, Şapolyo sorar, Kılıç da cevaplar:

- Atatürk bayrağımızı değiştirmeyi düşünüyor mu? Sen bir şey duydun mu?

- Gök bayrağı kabul etmeyi düşünüyor!

- Gök bayrak mı?

- Evet! Atalarımızın kullandığı gök renkli bayrağı[n] yeni devletin bayrağı olmasını düşünüyor, fakat daha bir şey yok!

"Gök renkli bayrak", yani Göktürklerin Cumhurbaşkanlığı forsunda da yer alan mavi zeminli ve ortasında da bozkurt kafası bulunan bayraktır Atatürk'ün kafasındaki Cumhuriyet'in bayrağı



Merakını yenemeyen Şapolyo, işin peşini bırakmaz Atatürk'ün Türk bayrağı olarak, gök bayrağı düşünüp düşünmediğini, Cumhurbaşkanı Celal Bayar'a da sorar Bayar, Muzaffer Kılıç'ın sözlerini doğrulayan bir cevap verir:

- Atatürk, Cumhuriyet'in resmî bayrağını gök bayrak olarak kabul etmeği düşünmüştü, fakat bu hususta hiçbir neşriyat yapılmadığından, bu bayrağı kabul etmediler

Celal Bayar'ın sağlığında, üstelik de Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü gibi resmî destekli bir kurumun dergisinde çıkan bu yazı üzerinde düşünmeye değer

Celal Bayar'ın sözlerine göre eğer gök bayrak üzerine yeterli yayın yapılsa ve muhtemelen belgeler tatminkâr bulunsaydı, bugün al bayrağımızın yerinde mavi zemin üzerine kurt kafası bulunan Göktürk bayrağını kullanıyor olacaktık

Enver Behnan Bey sözlerini şöyle noktalıyor:

"Atatürk harsta [kültürde] milliyetçi, medeniyette Batılı idi Demek oluyor ki, gök bayrak onun mefkûresinde [idealinde] yaşıyordu Gök renkli bayrağı kabul etmeyi düşündü, fakat çok güzel olan al bayrağımızdan da vazgeçemedi () Şimdi O'nun kabrini kaplayan semada gök bayrağı hayal ediyorum!"