Erkeklerin De Kemikleri Kırılıyor

Erkeklerin De Kemikleri Kırılıyor
osteoporoz - osteoporoz belirtileri nelerdir - osteoporoz hastalığı - osteoporoz önlenmesi - osteoporoz sorunları




Halk arasında sadece kadınların hastalığı olarak bilinen osteoporoz yani kemik erimesi, uzayan yaşam süresiyle birlikte erkekleri de tehdit etmeye başladı

Gençlik ve yaşlılık dönemleri arasında görülen boy farkı ise hastalığın en önemli belirtilerinden biri olarak kabul ediliyor Adını, kemik anlamındaki “osteo” ile gözenekli anlamına gelen “poroz” kelimelerinin bir araya gelişinden alan osteoporoz, kadınların özellikle menopoz dönemiyle birlikte sıkça karşılaştıkları bir sağlık sorunu

Omur, kalça ve bileklerde kırık ile ortaya çıkan hastalığın tedavisinde, ilaçların yanı sıra, yaşam tarzına yönelik düzenlemelerin de önemli bir yeri bulunuyor Bir zamanlar sadece menopoz dönemindeki kadınları tehdit eden bir hastalık olarak bilinen osteoporoz, günümüzde erkeklerin de önemli bir sorunu olarak karşımıza çıkıyor 70 yaş üstü erkek ve kadınlarda görülme riski eşitlenen bu hastalıkla mücadelede beslenme ve egzersiz büyük önem taşıyor

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof Dr Semih Akı, hastalık hakkında merak edilen sorulara şu yanıtları veriyor:

OSTEOPOROZ NEDEN ÖNEMLİ?
Osteoporoz, vücudumuzdaki tüm kemikleri etkileyen sistemik bir hastalık Sertlikleri azalınca, kemikler zayıf ve kırılabilir hale geliyor Kemik kırılganlığındaki bu artışa osteoporoz deniyor

Osteoporoz en sık görülen kemik hastalığı olarak kabul ediliyor Uzayan yaşam süresine bağlı olarak dünya nüfusunun yaşlanması, osteoporoz ve osteoporoza bağlı kırıkların görülme sıklığında önemli bir artışa neden oluyor Osteoporoz nedeniyle ABD’de yılda 15 milyon kırık meydana geliyor Daha çok kalça ve omur kırığı olarak görülen bu durumda hastaların yüzde 20’si bir yıl içinde hayatını kaybediyor Yüzde 30’dan fazlası da sakat kalıyor 50 yaşını aşmış menopoz sonrasındaki kadınlarda ise yaşam boyu ölüm riski sıralamasında kalça kırığı yüzde 28 ile ikinci sırada yer alıyor ve bu oran meme kanserinden ölüm riski ile başa baş

DAHA ÇOK KİMLERDE VE HANGİ YAŞ GRUBUNDA GÖRÜLÜYOR?
Osteoporozun görülme sıklığı yaşla birlikte artıyor 50 – 60 yaş arasında yüzde 40 – 55 düzeyinde görülme riski, 70 yaşından sonra yüzde 85 – 90’a çıkıyor Hastanın yaşı, daha önce kırık yaşayıp yaşamadığı, annesinde kırık olup olmadığı ve kemik yoğunluğu osteoporozun tanısında ve tedavinin düzenlenmesinde etkili oluyor Yapılan en önemli hatalardan biri, osteoporoz tanısı konulurken ve tedaviye başlanırken sadece kemik yoğunluğuna bakılarak karar verilmesi Kemik kaliteleri farklı olacağı için tedaviye karar verilirken bu nokta mutlaka dikkate alınmalı Çünkü önemli olan sadece kemik yoğunluğu değil Yaşla birlikte kemiğin yapısının da bozulmasıdır

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
Belirtiler; omur, kalça, el bileği ve diğer kemiklerde görülen (frajilite) kırıklar, ani ve şiddetli bel veya sırt ağrısı, boy kısalması ve kamburluk, karın ve göğüs boşluğunda daralma, vücut imajının bozulması olarak sıralanıyor Yaşam kalitesinde ciddi bozulmalara neden olan bu hastalık, psikolojik sonuçlar da doğurabiliyor

KEMİK KIRIĞI HİKAYESİ NEDEN ÖNEMLİ?
Çünkü eğer hastanın daha önce yaşadığı bir kırık öyküsü mesela omur kırığı varsa, bir yıl içinde ikinci bir omur kırığı görülme riski iki hatta üç kat artıyor İlk kırık önlendiği zaman, ikinci kırığın oluşma ihtimali azalıyor Omur kırığı aynı zamanda kalça kırığı artışının da bir göstergesi Bu durumda hastanın kalça kırığı riski de artıyor Genetik yatkınlığın artırdığı riski, yaşam alışkanlıklarındaki değişikliklerle indirmek mümkün mü? Genetik mirasın getirdiği riski bir takım düzenlemelerle azaltmak mümkün Bunun için yapılması gereken iki önemli şey bulunuyor Bunlar; sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak Osteoporozu önlemek için 50 yaşından sonra kemik kaybının azaltılması gerekiyor

KADINLARDA VE ERKEKLERDE GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?
Hastalık, yüzde 80 oranında menopoz sonrası kadınlarda görülse de, erkek osteoporozunda da ciddi oranda artış var ABD’de, 50 yaşın üstünde kalça, omur veya el bileği kırık riski kadınlarda yüzde 40, erkeklerde ise yüzde 13 olarak hesaplanıyor Kemik kayıp hızı, erkeklerde 70 yaş üzerine gelindiğinde kadınlarla eşit hale geliyor Yani, 70 yaş ve üstü erkeklerde osteoporoz riski kadınlarla hemen hemen eşit oranda görülüyor

ERKEK OSTEOPOROZUNDA NEDENLER FARKLILAŞIYOR MU?
Kortizonlu ilaç kullanmak ve kanser tedavisi görmek osteoporoza neden oluyor Düşük erkek hormon seviyesi, mide – barsak sistem hastalıkları, aşırı alkol ve sigara kullanımı da erkek osteoporozuna neden olan faktörlerin arasında sayılıyor

BOY KISALMASI NASIL ANLAŞILIYOR?
60 – 70 yaşındaki bir insanın gençken boyunun ne kadar olduğunu hesaplamak için, sağ ya da sol kolunu açıp, orta parmağından göğüs kemiğine kadar olan kısmı ölçmesi ve ikiyle çarpması gerekiyor Böylece kişinin 30’lu yaşlardaki boyu ortaya çıkıyor Eğer kişinin şimdiki boyuyla eski boyu arasında 7 – 8 cm’lik bir fark varsa, bu osteoporoza bağlı kırık kuşkusunu akla getiriyor

TANI KOYMADA HANGİ TESTLERDEN YARARLANILIYOR?
Elbette kimi testlerle hastanın kemik yapısı ortaya çıkıyor Bunlardan biri kemik mineral yoğunluk ölçümü Tanıda kemik yoğunluğu önemli olduğundan, bu yoğunluğu ölçmek için Kemik Dansitometresi denilen bir yöntem kullanılıyor Kaynak olarak dozu düşük X ışınından yararlanılıyor

Ölçüm yeri olarak omurga ve kalça kemiği kullanılabiliyor Süresi 2 – 7 dakika arasında değişen bu ölçümün yan etkisi bulunmuyor Buna ek olarak sırt ve bel filmleri ile kan ve idrar tahlillerinin sonuçlarından yararlanılıyor

KEMİK YOĞUNLUĞU ÖLÇÜMÜNÜ KİMLER YAPTIRMALI?
47 – 50 yaş civarında menopoza giren, risk faktörü ve kırık hikâyesi olan kadınların bu ölçümü yaptırması gerekiyor Ayrıca, kadınlık hormonunda yetersizlik olanlar, omurlarında şekil bozukluğu görülen kişiler, uzun süre kortizon alacak hastalar ve tiroid bezi çok çalışan kişiler de bu listeye eklenebilir

KIRILMALARDA TEK ETKEN KEMİK YOĞUNLUĞU MU?
Kemiğin yoğunluğu kadar, kalitesi de önemli Çünkü kırılmaların yüzde 50’sinde test skoru -25’in üzerinde Yani kemik yoğunluğu normal olmasına karşın, kırılma meydana gelebiliyor ‘Kemik yoğunluğu ne kadar artırılırsa, kırılma riski de o kadar azalır’ denilemiyor Günümüz ilaçları kemik yoğunluğunu artırırken, aynı zamanda kalitesini de düzeltiyor

NASIL BİR TEDAVİ YÖNTEMİ İZLENİYOR?
Öncelikle kemiklerin korunmasına önem veriliyor Bunun için sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, yeterli kalsiyum ve D vitamini almak gerekiyor Tedavi için de kemik mineral yoğunluğunu koruyacak, hatta artıracak ilaçlar kullanılıyor Bu ilaçlar hap şeklinde, ağızdan kullanılabileceği gibi, yıllık enjeksiyonlar şeklinde de kullanılabiliyor Bunların yanı sıra, hastadan günlük aktivitesini artırması, yaşam kalitesini yükseltmesi de isteniyor