Bebek beslenmesi

0 – 1 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARIN BESLENMESİ
Yaşamın ilk birkaç yılı, sağlığın temellerinin atıldığı son derece önemli bir dönemdir Bu kritik dönemde çocukların yaşaması ve sağlıklı büyüme ve gelişmelerinde yeterli ve dengeli beslenme belli başlı etmenlerden birisi, belki de en önemlisidir Kişinin temel ihtiyaçlarından birisi olan beslenme; büyüme, gelişme ve sağlığın korunmasındaki en önemli faktördür
0 – 6 aylık bebeklerin, sadece anne sütü ile beslenmesine “doğal beslenme”denir Doğal beslenme ilk 4 – 6 aylık bebekler için en iyi beslenme şeklidir 6 aydan büyük bebeklerde (bazen 4 aydan sonra) anne sütü tek başına yeterli olmaz Bu nedenle diyete daha katı besinleri eklemek gerekir Bu aylarda ek besinlere başlanmasının bir diğer nedeni bebeği diğer besinlerin tadına alıştırmaktır Bebeğin kilo alma durumuna göre ek besinlere 4 – 6 aylar arasında başlanması sağlanmalıdır Başlangıçta anne sütünü tamamlayıcı olarak verilen bu besinler, 9 – 12 aylarda esas besin olarak bebeğin beslenmesinde yer alır
Ek besinler; teker teker, az miktarlarda (1 – 2 çay kaşığı) başlanmalı, her gün miktarı artırılmalı, yeni bir ek besin 1 – 2 gün ara ile eklenmeli, kaşık ve bardak ile verilmelidir İlk başlanacak ek besinler elma veya şeftali suyu ve püresi ile yoğurttur Bunları izleyerek diyete sebzeler, diğer meyve suları, yumurta, etler eklenir Sebze ezmeleri ve çorbaları her gün taze olarak pişirilir İçine un ve yağ da eklenerek zenginleştirilir
Normal süt veren annenin sütü 4 ile 6 ay kadar bebeğin enerji ve besin öğeleri gereksinmelerini karşılayacak durumda olduğuna göre, bu dönemde anne sütü alamayan bebeğe, eğer olanak varsa en azından 4 – 6 aya kadar anne sütüne en yakın olan ticari formüla sütleri de verilebilir
Normal süt veren bir anneden bebek ortalama günde 700 – 800 ml Kadar süt emmektedir Bu miktardaki süt bebeğin ilk 4 – 6 ayına kadar büyüme ve gelişmesini sağlayabilir, ancak bu aylardan sonra gerek annenin süt salgısının gittikçe azalması, gerekse bebeğin ağırlık kazanarak büyümesi, bebeğe, anne sütü yanı sıra tamamlayıcı besinlerin verilmesini gerektirmektedir Normal anne sütü ile beslenen bebeğe verilecek ek besinler şunlardır:
Yoğurt : Anne sütünden sonra ilk başlanan ek besinlerden biridir İlk kez 1 kaşık verilerek miktarı zamanla artırılır
Meyve suları ve ezmeleri : Anne sütü yeterli olduğunda 4 – 6 ayda verilir C vitamini için en uygun yiyecekler turunçgiller ve domatestir Bunların bulunmadığı yerlerde elma, şeftali suları da verilebilir Meyve önce iyice yıkandıktan sonra suyu sıkılır Günde 1 çay kaşığı ile başlamak suretiyle miktar gittikçe artırılır Meyveler sıkılır sıkılmaz bekletilmeden bebeğe verilmelidir Yalnız anne sütü ile beslenenlere 6 aydan itibaren verilmeye başlanır Meyve ezmeleri 4 aydan itibaren verilir Anne sütüyle beslenen bebeğe meyve suyu, meyve ezmesi, anne sütü ile aynı zamanda verilmez Meyve suyu, ezme ve püresi anne sütü verildikten 2 saat sonra verilir
Tahıllar : Pirinç unu, buğday unu, pirinç, bulgur, ekmek içi, yoğurtla çorba yapılarak verilir Tarhana çorbası da bebek için uygun ek besindir Tahıllar 4 ayda verilir
Çorbalar : Yoğurda alışmış bebeğe 1 yemek kaşığı ile başlamak suretiyle tarhana, yayla, sebze çorbaları gibi besleyici değeri yüksek olanlardan verilmeye başlanır
Yumurta : Yoğurt, meyve, tahıllı besinler ve sebze çorbasına alıştırılmış bebeğe, suda katı pişmiş yumurta sarısından 1 çay kaşığı verilir ve miktarı zamanla artırılır Yumurta, sebze çorbasına karıştırılarak verilebileceği gibi, ekmek içi ve sütle ezilerek de verilebilir Yumurta beyazı 7 – 8 aylarda verilir
Et ve kurubaklagiller : Yoğurt, sebze, tahıllı besinlere alışmış bebeğin, sebze çorbasının içine biraz kıyma konularak ete alıştırılır Zamanla tavuk ve balık etleri de sebzelerle birlikte ezilerek verilebilir Yine kıyma yerine, sebze çorbasına kırmızı – sarı mercimek, pişmiş nohut konularak çocuk bu besinlere alıştırılır Et, kıyma yada püre olarak 5 aydan itibaren çorbalara eklenerek verilir Tavuk ve kılçıksız balık eti çocuklar için tercih edilir Karaciğer püre olarak 7 – 8 aylarda verilmelidir Öte yandan bebekler için beyin önerilmemektedir
Görüldüğü gibi, 4 – 6 aylık dönem, ek besinlere alıştırma dönemidir Her bir besin tek tek, az sulu kıvamda verilir Şeker, şekerli çay ve lokum çocuğa yarardan çok zarar verir
6 aydan sonra yukarıdaki yiyeceklerin miktarları biraz daha artırılarak çocuğa verilir 7 aydan sonra çocuk, ailenin yediği baharatlı ve çok yağlı olmayan yemekten alabilir Sadece yemeğin suyu değil, kendisi ezilerek verilmelidir Ayrıca yemeklere ilave olarak çocuğun günde 2 su bardağı kadar yoğurt veya süt ile 1 yumurta yemesi sağlanmalıdır
* Bu arada peynir 8 aydan önce önerilmez Veriliyorsa da kesinlikle pastörize olduğundan emin olunmalıdır
Tamamlayıcı Besinlere Alıştırma
Tamamlayıcı besinlerin çocuğun sindirim sistemine uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir İshal, kusma veya allerjik belirtilere neden olan besinleri belirleyebilmek için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

• · Bir günde birden fazla yeni besin verilmemelidir
• · Her yeni denenecek besinin miktarı önceden birkaç tatlı kaşığı olmalıdır Herhangi bir sorun olmadığında besinin miktarı sonraki günlerde artırılmalıdır
• · Yeni verilen besin, çocuk aç iken verilmelidir
• · Lezzeti beğenilmeyen, kusma yada ishal gibi durumlara neden olan besinler birkaç gün beklenip tekrar denenmelidir
• · Yemek suyu ve et suyu tek başına tamamlayıcı besin değildir Bu nedenle gerek yemek suyuna gerekse et suyuna ekmek doğrayıp vermek yerine, suyu içinde ezilmeli; et suyu da çeşitli çorbaların yapımında kullanılmalıdır
• · Çay, kolalı içecekler, hazır çorbalar bu yaş grubu çocuklara verilmemelidir

Çocuklara, su kaynatılmadan verilmemelidir !
Özellikle kış günlerinde ve güneş ışınlarından yararlanamayan çocuklarda 1 aydan 1 yaşına kadar günde 400 IU vitamin D verilmelidir!