06-25-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yetki Nedir - Yetki Türleri Nelerdir
YETKİ NEDİR?
Yetki, sorumluluğun eşi olarak tanımlanan ilkedir Yani karar alma, çalışanları yönlendirme ve örgütün amaçlarına ulaşması için belli görevleri yerine getirme hakkı Yetki sorumluluk ile bir bütündür, bunun sebebi, bireyin yetkileri dahilinde gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinden, başarılarından, başarısızlıklarından yada eksiklerinden sorumlu olmasıdır
Yetki konusunda daha başka tanımlarda vardır Birkaç örnek verirsek:
Max Webber’e göre: Örgüt üyelerinin istekli ve şartsız olarak üstlerinin emirlerine uymalarıdır H Fayol’a göre: İtaat sağlama, ömür verme gücüdür
Güç ile yetki hep karıştırılan kavramlardır Ancak kabul teorisine göre güç yetkiyi de kapsayan bir kavramdır Başka deyişle yetki bir güç şeklidir
Biraz da yetkinin kaynağı üzerinde duracak olursak burada iki görüşün hakim olduğunu görürüz Bunlardan birincisi yetkinin mülkiyetten doğduğudur Buna göre yetki yukarıdan aşağı alt kademelere geçmektedir Örneğin, işletme sahibinin mülkiyetten doğan bir yetkisi vardır Diğer görüş ise kabul teorisine göre “Aşağıdan yukarı yetki” tezini savunur Örneğin; yöneticinin yetkisi astların ona karar verme ve bu kararları uygulayabilme hakkından ileri gelmektedir
Yetki Devrinin Tanımı ve Türleri
Organizasyonları meydana getiren bireylerin etkili ve verimli bir biçimde çalıştırılmasında gerçekleştirilmesi gereken en önemli faktörlerden birisi kimin ne işle meşgul olacağını belirlemektir Bilindiği gibi yetki devri de yöneticinin sahip olduğu karar verme hakkını kendisine bağlı olan astlara devretmesidir Ancak burada unutulmaması gereken bir şey vardır Yetkinin bir kısmını devretmek, ondan vazgeçmek değildir Astların sahip olduğu şey belli sınırlar ölçüsünde davranma özgürlüğüdür Temel yetkiler yine yöneticidedir Yetki devri sonucunda yöneticilerle astlar daha uyumlu ve verimli çalışabilirler Ayrıca kalifiye eleman olma yolunda astlara fırsat tanınmış olur
Günümüze kadar gelen yönetim organizasyon teorilerine göre üç tür yetki vardır
Komuta Yetkisi veya Hiyerarşik Yetki :
Bir işin yapılması veya yapılmaması konusunda üstün ast üzerinde doğrudan doğruya emir verebilme yetkisine denir Komuta yetkisi yukarıdan aşağı doğru ilerler Her üst kendinden bir kademe altına doğrudan doğruya daha altlara ise kendi altındaki astı aracılığı ile emretme yetkisine sahiptir
Kurmay (Danışma) Yetki:
Kurmay yetkiye sahip olan kişiler organizasyon bazındaki yöneticiye danışmanlık yaparlar veya diğer idari hizmetler bakımından yardımda bulunup, yöneticilerin koordinasyon yeteneğinin gelişmesini sağlar Bu kişilerin hiyerarşik yöneticilere emir verme yetkisi yoktur Örneğin; Gençler kurultayı, Ar-ge, Halkla İlişkiler, İnsan Kaynakları
Fonksiyonel Yetki:
Bu tarz yetkiye sahip kişilerin işletme belirli alanlarıyla ilgili faaliyet gösterme yetkileri vardır Ancak; faaliyetleriyle ilgili aldıkları kararların bir üst makamca onaylanması gerekir Redde edilebilir Sonuç olarak bu yetki kaynağını bilgisel güçlerden ve mesleki tecrübeden alır
YETKİ DEVRİNİN İLKELERİ
Yetki devrinin üç tane ilkesi vardır
Sorumluluğun Denkliği İlkesi:
Yetki verilen kimse ancak yetkisini
Kaynak: Delinetciler Paylaşım Forumu yetki kavramı ve türleri
|
|
|