Edebiyat Dilinde Mani:

Başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür Çoğunlukla 7 heceli dört dezilek bir bendden meydana gelir Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş maniler de vardır Birinci, ikinci dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir Yani kafiye dizilişi aaxa'dır aaaxa düzeninde maniler de var İlk iki dize hazırlık dizeleridir Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir Bir çok mani çeşidi vardır En çok kullanılanlar düz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık mani'dir

Düz Mani:

Yedişer heceli dört dizeden oluşur Kafiyeleri çokluk cinassızdır

Kesik mani: Birinci dizesi 7 heceden az, anlamlı ya da anlamsız bir sözcük grubu olan maniler Bu kesik dize sadece kafiyeyi hazırlar Eğer meydan ve kahvehanelerde söylenen ve ilk dizeleri "aman aman" ünlemi ile doldurulan manilerse bunlara İstanbul manileri denir

Cinaslı mani:

Kesik manilerde eğer kafiye cinaslı ise bunlara cinaslı mani denir

Yedekli mani:

Düz maninin sonuna aynı kafiyede iki dize daha eklenerek söylenen maniler Cinaslı kafiye kullanılmaz, birinci dizeleri anlamlıdır Yedekli maniye artık mani de denir

Deyiş:

İki kişinin karşılıklı söylediği manilerdir Soru yanıt şeklinde düzenlenir Bir başka kişinin ağzındanmış gibi aktarıldığı şekilleri de vardır





MANİLERİMİZ


A benim bahtiyarım,Gönülde tahtı yârim,Yüzünde göz izi var,Sana kim baktı yârim


Ağam derim naçarım,İnci mercan saçarım,Dünya deniz olunca,Ben kuş olup kaçarım


Akşamlar olmasaydı,Badeler dolmasaydı,Yâr koynuna girince,Hiç sabah olmasaydı


Al şalım yeşil şalım,Dağlarda dolaşalım,Tenha tenha yerlerde,Seninle buluşalım


Altın çeşme akmasın,Yüreğimi yakmasın,Gözlerine tembih et,Öyle çapkın bakmasın


Altın çeşme akar,Yüreğini yakar,Gözlerimin adedidir,Hep öyle çapkın bakar


Ağam derim naçarım,İnci mercan saçarım,Dünya deniz olunca,Ben kuş olup kaçarım