Aksiyom

AKSİYOM

Aksiyom,mantıkta,kendiliğinden apaçık olduğu ya da içeriğiyle doğru vargılar elde etmeyi sağladığı gerekçesiyle genel kabul gören ya da görebileceği düşünülen ama tanımlanamayan ilk ilke ya da kural "Hiçbir şey aynı zaman ve bağlamda hem var,hem de yok olamaz" önermesi buna örnek gösterilebilir

Aristoteles,aksiyomu,tanıtlamaya dayalı bilimlerin çıkış noktasını oluşturan tanıtlanamayan ilk ilke olarak tanımlanırOna göre ayrıca her bilim alanının kendine özgü ilk ilkeleri vardırEukleides"in Stoikheia( Elemanlar) adlı yapıtında ilkeler,postulatlar ve genel kavramlar biçiminde sırılanmıştırPostulatlar geometrinin ilkeleridirve postulat cümleleri " istenmiş olsun" ( etestho) biçiminde başladığı için,gerekli varsayımlar olarak tasarlanmış gibidirlerGenel kavramlar ,Aristoteles"in aksiyomlarıyla aynıdırYunan filozofu Proklos"un "Eukleides"in Birinci Kitabı Üzerine "adlı yazısında açıkça belirttiği gibi postulat ve aksiyom terimleri eşanlamlıdırProklos,bunu birçok yönüyle ele almış,postulatların yalnızca geometriye özgü olduğuna,aksiyomların ise ya nicelikle ilgilenen bilimlerde ya da tüm bilimlerde kullanıldığına ilişkin görüşlere yer vermiştirAma,postulatları aksiyomlardan ayıran ilke kesin değildir

Çağımızda matematikçiler,postulat ve aksiyom sözcüklerini sık sık aynı anlamda kullanmışlardırBazıları aksiyom teriminin yalnızca mantık aksiyomlarını ,postulat teriminin ise belli bir matematiksel disiplini tanımlayan mantık ilkelerinin ötesindeki temel ilkeleri ya da varsayımları göstermek için kullanılmasını önerirler

Kaynak;AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir