|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
dağ, göçmenleri, kaymalarerozyon, korunma, oluşumu, oluşumuyer, ova, ovalarkıta, türkiye’de, yolları |
![]() |
Dağ Oluşumu -Ova ve Türkiye’de Ovalar-Kıta Oluşumu-yer Göçmenleri ve Kaymalar-erozyon ve Korunma Yolları |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Dağ Oluşumu -Ova ve Türkiye’de Ovalar-Kıta Oluşumu-yer Göçmenleri ve Kaymalar-erozyon ve Korunma YollarıDağ Oluşumu Enerjisini magmadan alarak yer kabuğunda değişiklik oluşturan iç kuvvetlerden biri orojenezdir ![]() ![]() ![]() ![]() Sıkışma sonucunda kıvrılma ve yükselmeler olur ve bu hareketler kıvrımlı dağ sıralarını oluştururlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Türkiye’de Horst ve Graben oluşumu en fazla Ege Bölgesinde görülür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() DAĞ OLUŞUMU ve TÜRKİYE’DE DAĞ OLUŞUMU 1)Dağ Oluşumu Okyanus ve deniz diplerinde biriken kalın tortul tabakalar (jeosenklinal) kıtalarının levha birbirine yaklaşması sonucu yan Basınçlara maruz kalırlar ![]() Bu yan Basınçlar sonucunda jeosenklinal eğer esnek yapıdaysa kıvrılarak yükselir ve yer yüzünün kıvrım dağlarını oluşturur ![]() eosenklinal eğer sert yapıdaysa veya önceden yükselmiş kıvrım dağları tekrar yan basınçlara maruz kalırsa kırılma olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2) Kıta Oluşumu Yer kabuğunun geniş tabanlı alçalma ve yükselme hareketleridir ![]() ![]() Kıtaların yükselmesi sonucunda Su seviyesi geri çekilir ![]() ![]() ![]() 3) Volkanizma Yer kabuğu altındaki kızgın mağmanın yer kabuğunun çatlak ve kırık yerlerinden yeryüzüne çıkmasına denir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4) deprem Yerkabuğunu oluşturan katmanların yerlerinden oynamalarıyla hissedilen sarsıntılardır ![]() ![]() ![]() ![]() Ova ve Türkiye’de Ovalar Ova akarsuların derince yer etmediği eğik olmaya varsa da az olan çevresine göre alçakta olan düz yerlere ova denir ![]() 1)Oluşumlarına Göre Ovalar a)Aşıntı Ovalar Dış güçler tarafından aşırı dereceden aşındırıp düzleştirilmesi sonucu oluşur ![]() ![]() ![]() b) Çöküntü Ovalar Yeryüzündeki çöküntü hendeklerin dış güçlerin taşıyıp getirdiği taklarla dolması sonucu oluşur ![]() c) Birikinti Ovası İç kesimlerdeki ya da kıyılarda ki çukur alanların dış güçlerin taşıyıp getirdiği tortulların dolması sonucu oluşur ![]() d)Karstik Ovalar Çökebilir taşların uzandığı alanlarda Suyun taşları çözümlemesi sonucunda oluşan ovalardır ![]() ![]() 2) Bulunduklarına göre ovalar Ovalar kıyıya yakın ya da uzak olma durumlarına göre kıyı ovalar ve iç ovalar diye ikiye ayrılır ![]() Kıyı ovalar Bafra Finike vb ![]() İç ovalar Eskişehir Muş vb ![]() 3) Yükseltilerine göre ovalar Bazı ovalar deniz seviyesine yakın iken bazı ovalarda denizden 1000-2000 metre yüksektir ![]() ![]() Alçak ova Çukurova Çarşamba vb ![]() Yüksek ova Konya Malatya vb PLATOLAR a) Aşıntı Platoları Dış güçler tarafından yüzeyi aşındırılmış akarsuların derin vadiler kazdığı düzlüklerdir ![]() b) Kırılma (Tektonik) Platolar Dikey yönlü Basınçların etkili olduğu alanlarda eski kütlelerin kırılması ile oluşur ![]() c) Volkanik Platolar Geniş alanlara yayılan tüf ve akışkan lavların düzleştirdiği alanların akarsularla yarılması sonucu oluşur ![]() d) Karstik Ovalar Kireç taşı gibi çözünebilen taşların bulunduğu alanlarda oluşmuş platolardır ![]() YERYÜZÜNÜN BİÇİMLENMESİ (DIŞ KUVVETLER) 1) Mekanik (Fiziksel) Çözünme Günlük Sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde görülür ![]() Günlük sıcaklığa bağlı olarak taşların ısınıp sonra soğuması sonucu oluşur ![]() 2) Kimyasal Çözünme Suyun taşları eritmesi aşındırması ve çürütmesi sonucu oluşur ![]() Sıcaklığın etkisiyle bu çözünme daha da artar ![]() Nemli bölgelerde daha da yaygındır ![]() 3) Biyolojik Çözünme Bitki köklerinin kayalarının çatlaklarına girerek zamanla büyümesi ve bunun sonucu genişleyerek kayaların çatlamasına denir ![]() TOPRAK OLUŞUMU ve Toprak TÜRLERİ Toprağın oluşması için önce kayaların çözünmesi gerekir ![]() Canlı kalıntılarıyla oluşabilir ![]() Toprağın oluşumuna etki eden faktörler; iklim Bitki örtüsü yer şekilleri taşların özelliğidir ![]() a) Taşınmış Topraklar Dış kuvvetlerin taşıyıp getirdiği malzemelerin birikmesiyle oluşur ![]() Üç çeşittir ![]() Alüvyonlar Kum ve çakıl gibi maddelerin oluşumuyla oluşan topraklardır ![]() Morenler (Buzul Taşlar) Buzulların taşıyıp biriktirdikleri üzerleri çoğu kez parıltılı yada çizikli taşlardan oluşur ![]() Lösler Rüzgarların kurak bölgelerden az çok yağışlı bölgelere taşıyıp yığdıkları katmanlaşmış ince ögelerden oluşan toprak ![]() b) Yerli Topraklar Bu Topraklar kayaların çözüldüğü yerde oluşan topraklardır ![]() İki gruba ayrılır ![]() Nemli Bölge Toprakları Bu topraklar nemin gür olduğu yerlerde gür bitki örtüsüyle kaplıdır ![]() Kurak ve yarı kurak bölge toprakları : Kestane ve kahverengi bozkır topraklarıdır yani çöl toprakları ![]() YER GÖÇMELERİ ve KAYMALAR Yer göçmeleri ve yer kaymalarını oluşturan etmenler Yer göçmesi Kayaların taş parçalarının toprağın büyük kütleli tabakaların birbirine kayarak yer değiştirme olayıdır Yer Kayması Üstteki geçirimli tabakaların alttaki geçirimsiz ve kaygan tabakalar üzerinde eğim doğrultusunda kaynamasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() EROZYON ve KORUNMA YOLLARI Toprak Erozyonu Toprak Erozyonun oluşturan etmenler; Toprağın Sular tarafından aşındırılması Rüzgarlar Bitki örtüsü Buzullar Sel Eğim Yangın Korunma yolları Ağaçlandırma Bitki örtüsü Baraj Gölleri yapma Tarlalar eğime yatay sürülmeli Ağaç kesimlerine karşı tedbirler
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|