Hünkar İskelesi Antlaşması

Hünkar İskelesi Antlaşması, 1833 Osmanlılar ve Ruslar arasında yapılan antlaşma (8 Temmuz 1833) Osmanlı padişahı Mahmut II, Mısır'da Mehmet Ali Paşa'nın ayaklanması sonucu, devletin güvenliğini tehlikeli görmeğe başladı Fransa, Mehmed Ali Paşa'yı tutuyor İngiltere ise tereddütlü davranıyordu Bu durum üzerine padişah, Tuna kıyılarındaki otuz bin kişilik Rus birliğinin İstanbul'u korumak için gönderilmesini istedi Rusya bu isteği memnuniyetle kabul edince padişah, Mehmet Ali Paşa ile uzlaş



H ünkar İskelesi Antlaşması, 1833

Osmanlılar ve Ruslar arasında yapılan antlaşma (8 Temmuz 1833) Osmanlı padişahı Mahmut II, Mısır'da Mehmet Ali Paşa'nın ayaklanması sonucu, devletin güvenliğini tehlikeli görmeğe başladı Fransa, Mehmed Ali Paşa'yı tutuyor İngiltere ise tereddütlü davranıyordu Bu durum üzerine padişah, Tuna kıyılarındaki otuz bin kişilik Rus birliğinin İstanbul'u korumak için gönderilmesini istedi Rusya bu isteği memnuniyetle kabul edince padişah, Mehmet Ali Paşa ile uzlaşmak için yeni çereler aramaya başladı Fakat Fransa bu teşebbüsleri boşa çıkardı Böylece amiral Lazenev'in kumandasında dokuz savaş gemisinden kurulu Rus filosu, Karadeniz boğazını geçerek Büyükdere önünde demirledi Durumu kendi çıkarlarına uygun bulmayan Fransa ve İngiltere, bu defa Mehmet Ali Paşa ile Osmanlı padişahının arasını bulmak için çalışmaya koyuldular Fransa amiral Roussin'i, İngiltere ise Lord Ponsonby'i bu iş için görevlendirdi Sonuçta Mehmet Ali Paşa ile padişah arasında Kütahya Barışı imzalandı (14 Mayıs 1833) Kütahya Antlaşması, Mısır valisi ile olan antlaşmazlıkları çözümleyecek ilkelerden çok uzaktı Geleceği güvenlik altına almak isteyen Mehmet Ali'nin teklifini olumlu karşılayan çar, ittifak fikrini kabul etti Böylece Hünkar İskelesi Antlaşması imzalandı Antlaşma bir önsöz, altı açık ve bir gizli maddeden meydana geliyordu

Önsözde, Osmanlılar ile Ruslar arasında kurulmuş olan barış sistemi ve bu antlaşmanın savunma düşüncesiyle hazırlandığına işaret ediliyordu Birinci maddede, iki devletin sadece savunma kaygısıyla bu antlaşmayı yaptıkları, huzur ve güvenlikleri için birbirlerine yardımda bulunacakları belirtiliyordu İkinci maddede, 1829 Edirne antlaşması ile bu antlaşmada geçen diğer maddeleri yeniden onanmaktaydı Üçüncü madde, Osmanlılar, Rusya'dan yardım istedikleri takdirde, Rusya'nın karadan ve denizden, iki taraf arasında kararlaştıracak sayıda bir kuvvetle yardım edeceğine ilişkindi

Hünkâr İskelesi Antlaşması 8 Temmuz 1833 tarihinde İstanbul’un Hünkâr İskelesi semtinde Osmanlı Devletinin Rusya’yla imzaladığı bir karşılıklı yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşmasıdır
Sultan II Mahmut 1829 yılında Rusya’yla yapılan savaşı sonuçlandıran Edirne Antlaşmasını imzalamıştı Bu arada Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa Osmanlı Devletine isyan etti Osmanlı Devleti isyanı bastırmak için Rusya’dan yardım istemek zorunda kaldı Rusya Mısır’a baskı yaparak 1833 yılında Osmanlılarla Kütahya Antlaşmasını yapmalarını sağladı II Mahmut barışı sağlamış olmakla birlikte kendini güvencede hissetmiyordu O yüzden Rusya’yla bir karşılıklı yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşması yapmaya karar verdi Bu antlaşmaya göre:


1 Osmanlı Devleti bir saldırıya uğrarsa Rusya asker ve donanma gönderecek, ancak masrafları Osmanlı Devleti ödeyecekti
2 Rusya bir saldırıya uğrarsa Osmanlı Devleti boğazları kapatacaktı (İngiltere ve Fransa’ya karşı)
3 Bu antlaşma 8 yıl sürecekti
Bu antlaşma ile boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır Boğazlar sorunu 1841′deki Londra Konferansında tekrar ele alınmıştır