KDV İndiriminde Perakende Satış ve Yazar Kasa Fişi Engeli

KDV İndiriminde Perakende Satış ve Yazar Kasa Fişi Engeli

Konuyla ilgili bir önceki blog yazımızda perakende satış fişi ve ödeme kaydedici cihaz fişlerine dayalı olarak gider yazımı konusunu incelemiştik Bu defa perakende satış fişleri ve yazar kasa fişlerine dayanarak, bu belgelerde yazılı KDV tutarlarının indirimi konusunu ele alacağız


Perakende Satış ve Yazar Kasa Fişlerine Dayanılarak KDV’nin İndirim Konusu Yapılması


Katma değer vergisinin hangi hallerde indirim konusu yapılacağı KDV Kanunu’nun 29’uncu maddesinde açıklanmıştır Buna göre;
Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, KDV Kanunu’nda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılabilecektir İndirim hakkı ise aynı madde uyarınca, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilecektir


Yine aynı Kanun’un 34/1 maddesinde ise, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikaların kanunî defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hükmüne yer verilmiştir


En önemlisi de, KDV Kanunu’nun 53 maddesinde yer alan, “Fatura ve Benzeri Vesikalar” tabirinin Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen vesikaları ifade ettiğinin açıkça yazılmasıdır


Buna rağmen; 26 yıl önce çıkarılan 206 Sayılı VUK Genel Tebliği’nde konuyla ilgili açıklama yapılmış ve 5 Haziran 1990 gün ve 20539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve bu tarihte yürürlüğe giren 204 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak işyerlerinde kullanmak ve tüketmek amacıyla satın aldıkları ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetine ilişkin hadde ulaşmayan mal ve hizmetler için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesinin uygun görüldüğü; bu durumda, sözü edilen Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış veya yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilen katma değer vergisinin, bu belgelerin kanuni defterlere de kaydedilmesi şartıyla, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacağı açıklanmıştır


Dolayısıyla, 204 nolu VUK Genel Tebliği’nde belirtilen ve işyerinde kullanmak ve tüketmek amacıyla alınmayan fatura düzenleme sınırı altındaki harcamalara ilişkin perakende satış fişi ve yazar kasa fişine istinaden herhangi bir KDV indirimine izin verilmemektedir


Değerlendirmemiz


Aslında KDV Kanunu, bir harcamaya ilişkin katlanılan katma değer vergisi tutarının nasıl indirim konusu yapılacağını hiçbir yoruma izin vermeyecek şekilde açıkça belirlemiştir 206 ve 204 seri nolu VUK Genel Tebliğlerindeki bu kısıtlamanın dayanağının muhtemelen KDV Kanunu’nun 30/d maddesine dayandırıldığı; ancak bunun çok hakkaniyetli bir uygulama olmadığı açıktır 26 yıl önce çıkan bir Tebliğ ile getirilen ancak, VUK uygulamaları açısından gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider yazılmasına izin verilmesi halinde KDV indirimine izin verilmesi yönündeki yaklaşımın gözden geçirilmesi artık zaruri olarak karşımıza çıkmaktadır; çünkü KDV Kanunu ve bu Kanun’a ilişkin çıkarılan tebliğlerde açıkça perakende satış fişleri ve yazar kasa fişlerine istinaden KDV tutarlarının indirim konusu yapılmayacağını belirten bir açıklama veya hüküm yoktur Bu konudaki tek düzenleme ise yukarıda belirtildiği üzere 206 sayılı VUK Tebliği’nde giderin belgelendirilmesine yönelik sınırlandırmaya paralel KDV tutarının da indirim konusu yapılmayacağı ile ilgilidir


Örneğin, Türkiye ve yurt dışına yayılmış zincir mağazalara sahip bir şirketin bu mağazalarını yönetebilmek ve denetleyebilmek için şirket merkezi dışında onlarca personeli kullanması kaçınılmazdır Dolayısıyla, onlarca personeli ile ticaretini yöneten ve yönlendiren bir şirketin personeline verdiği avanslar ile de muhasebe açısından sıkı bir şekilde takibi yapılan harcamaların neden gider kabul edilmediğinin tartışmasıbir yana, KDV tutarının da indirim konusu yapılmamasının mükelleflere ciddi maliyetler yüklediği de açıktır


Personele avans verildiğinin tespiti mümkündür Personelin avans ile nerelerde harcama yaptığı ve yapabileceği de belirlidir Konaklama harcamalarının fatura ile yapılması zorunluluğu anlaşılabilir Ancak, personelin ofis dışındaki ticari işler nedeniyle görevi esnasında; örneğin, lokantada harcayacağı cüz’i miktardaki tutar için fatura temin etmesinin mümkün olmayacağı da açıktır Bu nedenle, gerek bu tür harcamaların gider yazılması, gerekse de kanunen düzenlenmesi zorunlu bu belgelere istinaden yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mevcut vergi sisteminin bir gereği olarak değerlendirilmelidir


Gelinen noktada, bir taraftan yeni nesil ÖKC ve yazar kasa POS uygulamaları yaygınlaştırılırken, diğer taraftan bu cihazları kullanan mükelleflerden yapılan ve ticari kazancın elde edilmesiyle de doğrudan ilgili olan bir harcamanın ‘’Fatura Yerine Geçen Yasal Belgeler’’ ile belgelenmesine rağmen neden gider kaydedilmesine ve KDV tutarlarının indirimine izin verilmediğini bugün itibarıyla anlamak zor Bu nedenle, söz konusu harcamaların yapılacak bir Tebliğ düzenlemesi ile en azından yeni nesil ÖKC kullanım zorunluluğu getirilen mükelleflerden yapılan harcamaların öncelikle gider kaydedilmesi ve söz konusu belgelerde ayrıca gösterilen KDV tutarının da indirim konusu yapılması gerektiği kanaatindeyiz


İdare’nin bu konuda mükellef haklarını da gözeterek 26 yıl önceki uygulamayı artık değiştirmesi gerektiğini düşünmekteyiz

KPMG VERGİ