Benzetim Simülasyon İle İlgili Herşey -1

BİRİNCİ BÖLÜM
1 GİRİŞ
Benzetim, dinamik bir sistemin özelliklerini ve davranışlarını bilgisayar aracılığıyla taklit eden ve sonuçlarını sayısal olarak değerlendiren bir tekniktir Sonuçta elde edilenler, istenen model karakteristiklerine ait birer tahmindir
Günümüzde endüstriyel problemlerin doğasındaki karmaşıklık maalesef pek çok analitik çözümü olanak dışı bırakmaktadır Problemlerin yapısı değişen teknolojiyle birlikte karmaşıklaşmakta ve bütünleşik sistemlerin sayısı hızla artmaktadır Analitik yaklaşımların aksine benzetim modelleri, karmaşık problemlerin modellenmesi ve çözümünde daha başarılı olurlar Değişkenler arasındaki etkileşimi benzetim modellerinde gözlemek daha kolaydır
Benzetim modeli, sadece matematik denklemlerine değil, denemelere dayanır ve model optimum sonuçlar ortaya çıkarmaz fakat benzetim modelleri yardımı ile alternatif çözümler ortaya konarak, optimum sonuca en yakın çözüm seçilir
Benzetim, yalnız imalat ortamında değil, çevremizde görebileceğimiz pek çok alanda uygulanabilir Bu çalışmada hem benzetim tekniğinin uygulanmasında önemli olan kavramlar açıklanacak, hem de Beşer Balatacılık San ve Tic AŞ’de yapılan bir benzetim tabanlı çizelgeleme çalışması tanıtılacaktır
İkinci bölümde, benzetim kavramı ve temel amaçları anlatılacak ve benzetimin uygulama alanları, avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi verilecektir
Üçüncü böIümde, benzetim ile modellemede kullanılan bazı terimler açıklanacak, kullanılabilecek benzetim dilleri ve paketleri hakkında bilgi verilecek ve modelleme aşamaları anlatılacaktır
Dördüncü bölümde, çizelgeleme kavramı ve çizelgeleme çeşitleri genel olarak anlatılacak, benzetim tabanlı atölye çizelgeleme hakkında bilgi verilecektir
Beşinci bölümmde, Beşer Balatacılık San ve Tic AŞ ' de yapilan benzetim tabanı: Atölye çizeigeleme çalışması tanıtılacaktı Gerek sistem tanımlanacak, modelin kurulmasındaki varsayımlar, benzetim çalışmasının amacı, giriş verileri ve modelden istenen başarı ölçüleri hakkında bilgi verilecektir Programda kullanılan değişkenler tanımlanacak, yazılan programın algoritma ve akış şemalarına yer veriiecektir Daha sonra bir benzetim paket programı olan SIMAN IV hakkında uygulamada bilgi verilecek ve SIMAN IV paketi kullanılarak yazılmış olan programın çalıştırılması sonucu elde edilen çıktıların analizi yapılacaktır Bu program ile fabrikanın siparişlerini yetiştirebilme durumu incelenebilmekte ve çizelgeler oluşturulabilmektedir
Altıncı bölümde, uygulamanın genel değerlendirilmesi yapılacaktır
Yedinci bölümde, Similasyon alanında son gelişmeler hakkında örnekler verilecektir
Sekizinci bölümde ise giderek her şirkette önemli bir ihtiyaç olan yönetim similasyonu hakkında bilgiler verilecektir
Dokuzuncu bölümde Hava Savaşı Benzetim ortamında bir yapay pilot çalışması similatör uygulaması sunulacaktır

İKİNCİ BÖLÜM
2 BENZETİM TEKNiĞİ
21 Benzetimin Tanımı ve Temel Amaçları
Benzetim, dinamik bir sistemin özelliklerini ve davranışlarını bilgisayar aracılığıyla taklit eden ve sonuçlarını sayısal olarak değerlendiren bir tekniktir Sonuçta elde edilenler, istenen model karakteristiklerine ait birer tahmindir Diğer bir tanımla benzetim, incelenen bir gerçek hayat sisteminin belli bir zaman diliminde istenilen gerçek karakteristiklerini tahmin etmek amacıyla sistemin matematiksel, mantıksal bir modelinin geliştirilmesi ve bu sistem üzerinde deneyler yapılması sürecidir
Analitik yaklaşımların aksine benzetim modelleri, karmaşık problemlerin modellenmesi ve çözümünde daha başarılı olurlar Değişkenler arasındaki etkileşimleri benzetim modellerinde gözlemek daha kolaydır Ancak yoğun bilgisayar kullanımını gerektirir Gerçek sistemden toplanan bilgiler, bilgisayarda geliştirilen modellere uygulanarak sayısal birtakım sonuçlara ulaşmak hedeflenir Bunların değerlendirilmesi ve yorumlanması yapılarak sistem performans ölçütlerine ait birtakım tahminlerde bulunulur Benzetim modelleri aracılığı ile en kötü durum senaryoları da incelenebilir
Bir benzetim çalışmasının temel amaçları şöyle sıralanabilir:

• Bir gerçek hayat sistemini girdi ve çıktılarıyla matematiksel olarak ifade etmek,
• Gerçek sistemi, kurulan model üzerinden tanıyıp araştırmak, degişik kararları ve seçenekleri gerçek sistemde hiçbir degişiklik yapmadan deneyebilmek,
• Elde edilen bilgiler ışığında, sistemle ilgili ön görümlerde bulunabilmek ve uygulamaya esas olan kararları belirlemek

22 Benzetimin Uygulama Alanları
Benzetimin kullanıldığı bazı uygulama alanları şöyle sıralanabilir:

· Üretim/imalat sistemlerinin tasarım ve analizi
- Montaj hattı dengeleme- İşgücü planlaması
- Malzeme taşıma sistemleri
· Yeni askeri silah ve sistem taktiklerinin saptanması
· Bir envanter sistemindeki sipariş planlarının incelenmesi
· Satış tahminleri
· Üretim planlaması ve çizelgelemesi
· İletişim sistemlerinin ve bunlar için gerekli mesaj protokollerinin tasarımı
· Otoyollar, havaalanları, metrolar ve limanların tasarım ve işletimi
- Ambulans bulundurma noktalarının ve buralardaki araç sayılarının saptanması
* Yangın sönndürme istasyonlarının yerlerinin ve buralarda bulundurulması gerekli minimum araç sayılarının saptanmasi
· Finansal veya ekonomik sistemlerin analizi
· Dağıtım kanallarının tasarımı
· Bir bilgisayar sisteminin donanım ve yazılım gereksinimlerinin belirlenmesi

• İşletme yöneticilerinin eğitilmesi (işletme oyunları/firmabenzetimi)

· Alınacak riskleri minimize etmek için uzay uçuşları denemeleri· Tamir-bakım sistemleri
23 Benzetimin Avantaj Ve Dezavantajları
Aşağıda benzetim çalışmalarının getirebileceği yararlar ve dikkat edilmesi gerekli bazi hususlara yer verilmiştir:
[*]Benzetimin Avantajları:

· Benzetim esnek bir çözüm yöntemidir

• Diğer modellere kiyasla anlaşılması daha kolaydır
• Aşamalı olarak uyguIanabilme imkanı vardır
• Klasik çözüm yöntemlerinin kullanılamadığı1 büyük karmaşık problemlerin çözümüde oldukça etkilidir

· Bir başka yöntemde incelenmesi olanaksız olan koşullar ve kısıtlar benzetimle rahatça modellenebilir
· Model kurucu, yönetici ile yakın ve sürekli ilişkide olduğundan yöneticinin görüşlerinden yararlanabilir
· Model aynı zamanda yöneticinin görüşlerini de yansıttığından uygulanabilme olanağı yüksektir
· Sonuçarı ancak aylar, yıllar sonra alınabilecek dummlarbenzetimle çok kısa sürede analiz edilebilir
· 'Eğer-ne' (what-if) türü senaryoların modellenmesiyle yöneticilere degişik seçenekleri değerlendirme olanağı tanınır
· Benzetim, modellenen sistemi değiştirmederi yeni fikir ve politikaların model üzerinde rahatça uygulanmasına olanak verir Hem mevcut bir sistem için önerilen değişiklikleri hem de mevcut olmayan sistemleri analiz etme ortamı sağlar
· Pek çok faktörün etkisi aynı anda ve etkileşimli olarak incelenebilir
· Kullanıcı benzetimi istenen zamanda durdurup yeniden başlatabildiğinden deney koşulları üzerinde tam bir kontrole sahiptir Oysa gerçek sistemlerin içinde çalıştığısaat geriye alınamaz, durdurulamaz
b) Benzetimin Dezavantajları:
· İyi bir benzetim modelini gelişirmek vakit alıcı ve pahallıdir
· Optimum çözüm üretme garantisi yoktur Bir çeşit deneme-yanılma yöntemidir Yöneticiler denemek istedikieri altematifler için tüm koşul ve kısıtları ortaya koymalıdır; yoksa benzetim kendi başına çözüm üretmez

• Her benzetim modeli kendine özgüdür Genelde çözümler ve çıkarsamalar başka problemlerin çözümünde kullanılamaz

· Uygulamasındaki kolaylıklar dolayısıyla analitik çözümlerin göz ardı edilmesine neden olabilir
· Stokastik yapısı çok sayıda deneyi gerektiren istatistiksel analizieri öngörür

• Modellemede ve bulguların analizinde yapılacak hatalar, yanlış sonuçlara yol açabilir