Kuru Sürtünme İle İlgili Problemler

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Kuru Sürtünme ile ilgili Problemler
kuru sürtünme problemleri - cisimlerin sürtünmesi - sürtünmenin cisimlere etkileri

Mühendislik pratiğinde kuru sürtünme önemli bir yer tutmaktadır

Genel olarak yatay ve eğik düzlemde kayan cisimler, sürtünme açıları ve katsayıları başta gelen inceleme alanlarıdır

Bu konular statiğin inceleme alanına girer

İvmeli hareketlerdeki sürtünme ve rijid cisim dengesi ise dinamiğin inceleme alanına girer

Kama, dişliler, şaft gibi makine elemanları ve mekanizmaları bu proje içinde incelenecek konulardır

Farklı inceleme alanları olmasına karşın sürtünme ile ilgili problemler genel olarak iki tiptir

Birinci türdeki problemlerde cisme etkiyen kuvvetler ve sürtünme katsayıları bilinmektedir

Ama dengeyi sağlayacak F sürtünme kuvveti bilinmemektedir

İstenende cismin denge konumundan çıkıp kaymaya başlayıp başlamayacağının belirtilmesidir

Öncelikle bir kuvvet diyagramı çizilip, denge denklemleri çözülerek N normal kuvveti yardımıyla F kuvveti bulunur

F kuvveti limit sürtünme kuvvetiyle karşılaştırılır

Bulunan değer ?den küçük yada ona eşitse cisim hareket etmez, dengededir

Bulunan F kuvveti limit değerin üzerindeyse cisim hareket eder

Bu durumda sürtünme kuvveti için kinetik sürtünme denklemleri geçerli olur

İkinci türdeki problemlerde ise statik sürtünme katsayısı ile cismin bir yönde harekete başlayacağı bilinmektedir

İstenen ise etkiyen kuvvetlerden birinin şiddet ve doğrultusunun bulunmasıdır

Bu tip problemlerde, kuvvet diyagramında sürtünme kuvveti olası hareket yönünün tersine doğrudur ve şiddeti =μs

N olarak alınır

Üçüncü tip problemlerde ise birinci tipe benzer şekilde etkiyen kuvvetlerle beraber hareketin başlamak üzere olduğu bilinmekte fakat bu sefer sürtünme katsayısı istenmektedir

Bu problemlerde F sürtünme kuvvetiyle N normal kuvveti, kuvvet diyagramı ve denge denklemleri yardımıyla bulunur

Bulunan F değeri =μs

N denkleminde yerine konarak sürtünme katsayısı bulunur

Problemlerde yalnızca W, P, N
kuvvetlerinin etkiyen kuvvetler olması halinde en uygun çözüm yüzey tepkisi N ?i bir tek R bileşke kuvvet olarak gösterip problemi kuvvet diyagramı yardımıyla çözmektir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kuru Sürtünme İle İlgili Problemler Kuru Sürtünme ile ilgili Problemler kuru sürtünme problemleri - cisimlerin sürtünmesi - sürtünmenin cisimlere etkileri Mühendislik pratiğinde kuru sürtünme önemli bir yer tutmaktadır Genel olarak yatay ve eğik düzlemde kayan cisimler, sürtünme açıları ve katsayıları başta gelen inceleme alanlarıdır Bu konular statiğin inceleme alanına girer İvmeli hareketlerdeki sürtünme ve rijid cisim dengesi ise dinamiğin inceleme alanına girer Kama, dişliler, şaft gibi makine elemanları ve mekanizmaları bu proje içinde incelenecek konulardır Farklı inceleme alanları olmasına karşın sürtünme ile ilgili problemler genel olarak iki tiptir Birinci türdeki problemlerde cisme etkiyen kuvvetler ve sürtünme katsayıları bilinmektedirAma dengeyi sağlayacak F sürtünme kuvveti bilinmemektedirİstenende cismin denge konumundan çıkıp kaymaya başlayıp başlamayacağının belirtilmesidir Öncelikle bir kuvvet diyagramı çizilip, denge denklemleri çözülerek N normal kuvveti yardımıyla F kuvveti bulunur F kuvveti limit sürtünme kuvvetiyle karşılaştırılırBulunan değer ?den küçük yada ona eşitse cisim hareket etmez, dengededirBulunan F kuvveti limit değerin üzerindeyse cisim hareket eder Bu durumda sürtünme kuvveti için kinetik sürtünme denklemleri geçerli olur İkinci türdeki problemlerde ise statik sürtünme katsayısı ile cismin bir yönde harekete başlayacağı bilinmektedirİstenen ise etkiyen kuvvetlerden birinin şiddet ve doğrultusunun bulunmasıdır Bu tip problemlerde, kuvvet diyagramında sürtünme kuvveti olası hareket yönünün tersine doğrudur ve şiddeti =μsN olarak alınırÜçüncü tip problemlerde ise birinci tipe benzer şekilde etkiyen kuvvetlerle beraber hareketin başlamak üzere olduğu bilinmekte fakat bu sefer sürtünme katsayısı istenmektedir Bu problemlerde F sürtünme kuvvetiyle N normal kuvveti, kuvvet diyagramı ve denge denklemleri yardımıyla bulunurBulunan F değeri =μsN denkleminde yerine konarak sürtünme katsayısı bulunur Problemlerde yalnızca W, P, N kuvvetlerinin etkiyen kuvvetler olması halinde en uygun çözüm yüzey tepkisi N ?i bir tek R bileşke kuvvet olarak gösterip problemi kuvvet diyagramı yardımıyla çözmektir