İsı İletimi Ve Yalıtımı Nedir? - Nasıl Olur?

ISI İLETİMİ VE YALITIMI

Isı enerjisi bir yerden başka bir yere üç yolla yayılır
1 İletim yoluyla
2 Konveksiyon (madde akımı) yoluyla
3 Işıma yoluyla
1 İletim

Isının iletim yoluyla yayılması katılarda olur Katıların molekül yapısı sıkı olduğu için ısı alan bir molekül aldığı ısının bir kısmını çevresindeki moleküllere aktararak onlarında sıcaklığının artmasına neden olur O moleküllerde ısısını komşu moleküllere aktarır ve böylece bir ucu ısıtılan katı maddenin iletim yoluyla diğer ucu da ısınır
Katı maddelerde ısı yüzde yüz olarak iletilmez İletme durumu bazı maddelerde hızlı, bazılarında ise yavaştır Bundan dolayı ısı iletkenliği katı maddeler için ayırt edici bir özelliktir
En iyi iletkenler saf metaller ve bunlar içinde de altındır
X, Y çubuklarının uçlarından eşit uzaklığa konulan mumlardan önce hangisi düşerse, o çubuğun ısı iletkenliği daha fazla demektir
Sıvı ve gaz molekülleri arasındaki uzaklık katılarınkine göre fazla olduğu için iletim yoluyla ısı iletemez
2 Konveksiyon (Madde Akımı)

Sıvı ve gazlar akışkan olduklarından kolay hareket edebilirler Isınan maddeler genleşerek hacmi artar ve özkütlesi azalır Özkütlesi azalan akışkan yukarı çıkarken, özkütlesi büyük olan akışkan aşağı iner ve bir sirkülasyon (sıvı dolaşımı) meydana getirir
Örneğin kalorifer yandığında, çevresindeki hava moleküllerini ısıtır ve ısınan hava genleşerek odanın diğer taraflarına gider ve oraları da ısıtır
Bir sıvı alttan ısıtıldığında ısınan sıvı genleşir ve özkütlesi azalır Özkütlesi azalan sıvı yukarı, yukarıdaki daha soğuk ve özkütlesi büyük olan sıvı aşağı iner ve sıvı içinde bir sirkülasyon olur Dolayısıyla kabın alt tarafı ısınmakla sıvının üst kısmı da madde akımı yoluyla ısınmış olur
3 Işıma

Sıcak cisimler ışıma yaparlar Etrafa elektromanyetik dalga gönderirler Bu dalgalar enerji paketcikleridir (foton) Bu enerji dalgalarını soğuran yüzeyler ısınırlar Enerji dalgaları yayan cisim ise enerji kaybettiği için soğur
Güneşin dünyayı ısıtması ışıma yoluyla olur Güneşten yayılan ışık dalgalarını soğuran yüzeyler ısınırlar Koyu renkli yüzeyler ışığı daha çok soğurduğu için daha çok ısınırlar Açık renkli yüzeyler ise daha çok yansıttıkları için az ısınırlar
Termosların iç yüzeyinin parlak olması ısının ışıma yoluyla kaçmasını engellemek içindir Termosun dış yüzeyi parlak ise, dışardan içeriye ısının girmesini azaltmak içindir
Sıcak bir metal parçası zemine bırakıldığında zamanla soğur Bu cismin soğuması yani ısı kaybı, iletim, konveksiyon ve ışıma yoluyla olur Zemine temas ettiği için iletimle ısının bir kısmını zemine aktarır Havadaki moleküller cisme çarparak ondan ısı alırlar Ayrıca sıcak cisimler gözlerimizle göremediğimiz kızıl ötesi ışınlar yayarlar Yani ışıma yoluyla da ısının bir kısmını verir ve zamanla soğurlar
Binalardaki çift cam, tuğlalar arasına konulan köpük, bodrum katlardaki strofor, çatılardaki izocam, su saatleri üzerine dökülen odun talaşı, oda zeminlerinin parke ile döşenmesi ısı yalıtımına birer örnektir