|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
aidsgonore, bulaşan, cinsel, hastalıklar, klamidyalara, sifilislenfogranüloma, yolla |
![]() |
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Aids-Gonore Ve Klamidyalara Sifilis-Lenfogranüloma |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Aids-Gonore Ve Klamidyalara Sifilis-LenfogranülomaCinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Bu başlık altında toplanan hastalıklar iki insan arasında oluşan cinsel nitelikli yakın temasla bulaşan mikrobik (bakteri ,virüs, parazitlere bağlı ) hastalıklardır ![]() Bu hastalıkların bir kısmı için en önemli bulaşma yolu iki insanın cinsel nitelikli yakın teması (genital siğil,herpes simpleks,vajinit gibi), diğer bir kısım hastalıklar cinsel yolla bulaşmaya ek olarak kan yoluyla (AIDS ve hepatit B’nin virüs taşıyan kanın nakledilmesiyle bulaşması gibi ,anneden bebeğine henüz doğmadan frengi bulaşması gibi) ve cinsel ilişki dışındaki yakın temasla da bulaşabilmektedir ![]() Bu gruptaki hastalıkların bulaşması için heteroseksüel ilişki koşul olmadığı gibi , bulaşma için gerçek cinsel ilişki olmaksızın enfeksiyon taşıyan birinin genital bölgesiyle yakın temas bile hastalığı almak için yeterli olabilmektedir ![]() ![]() ![]() Aşağıda anlatılacak hastalıkların çoğu için cinsel ilişki dışında da çeşitli bulaşma yolları mevcuttur bu yüzden bu hastalıklardan birine yakalanan kişinin partnerini ,ya da partnerli hastalığa yakalanan kişiyi sadakatsizlikle itham etmesi haksızlık olabilir ![]() ![]() Cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olan kişinin hastalığın varolduğu zaman dilimi içinde ilişkide bulunduğu kişilere durumu bildirmesi ve bu kişilerin de kontrolden geçmeleri için uyarıda bulunması ,tedavi bitene kadar ,doktorun belirlediği süre içersinde hiçbir cinsel aktivitede bulunmaması ya da doktorun izniyle prezervatif koruyuculuğu altında ilişkide bulunması partner(ler)ine ve topluma karşı en önemli sorumluluğudur ![]() CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR BAŞLIĞI ALTINDA TOPLANAN HASTALIKLAR Gonore ve Klamidyalara bağlı jinekolojik enfeksiyonlar Genital ülser hastalıkları Herpes Simpleks enfeksiyonu Sifilis (Frengi) Genital Kondilomlar (Genital Siğiller) Hepatit B AIDS Yumuşak Şankr Lenfogranüloma Venereum Granuloma Inguinale Molloskum Kontagiosum Uyuz ve Bitlenme Her hastalıkta tedavi yöntemleri farklı olmakla beraber ,korunmada ortak yol cinsel eş seçiminde titiz olmak ve cinsel birleşme sırasında kondom(prezervatif=kaput) kullanmak önemlidir ![]() GONORE (BELSOĞUKLUĞU) Neisseria gonrrhea adlı bir tür bakterinin neden olduğu gonore en sık rastlanan cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir ![]() ![]() ![]() Düşük sosyoekonomik düzey,çok eşli cinsel yaşam,cinsel aktivitenin erken yaşta başlaması,hastalığın saklanması bazen de hiç belirti vermeden seyretmesi nedeniyle yayılımı oldukça fazladır ![]() ![]() Gonore’nin belirtileri nelerdir? Gonore kadın hastaların % 80 inde herhangi bir belirti vermez ![]() ![]() ![]() ![]() Kadınlarda belirtilerin ortaya çıkması 1-3 hafta kadar zaman alabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Erkeklerde belirtilerin ortaya çıkması ,ilişkiden 2-14 gün sonra kendini göstermeye başlar ![]() ![]() ![]() Gonore’nin anal ilişki ile bulaşması halinde anüs bölgesinde ve dışkılama sırasında rahatsızlık duyulur ![]() Oral sex de bulaşma yolu olabilir ![]() ![]() Gonore’nin tanısı çok basittir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Doktorlar genellikle gonore tedavisi için Ceftraxone – Cefixime – Ciprofloxacin ve Ofloxacin kullanırlar Gonore zamanında ya da etkisiz ve tam tedavi edilmediğinde kadınlarda önemli sağlık sorunlarına neden olur ![]() ![]() Gonoreden nasıl korunulur Cinsel ilişkde kondom kullanılmasıen önemli koruyucu güvenlik önlemidir ![]() Cinsel eş sayısının artması hastalık bulaşma riskinide arttırır Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceği akıldan çıkmamalıdır ![]() , KLAMİDYALARA BAĞLI JİNEKOLOJİK ENFEKSİYONLAR Klamidya bakterisi gerek kadında ve gerekse erkekte ürojenital sistem(idrar yolu ve üreme sistemi) iltihabına neden olabilir ![]() ![]() ![]() İdrar yaparken ağrı ve yanma Kadınlarda vajinal akıntı Erkeklerde üretral akıntı ![]() ![]() Mikroplu salgı bulaşmış ellerin gözlere sürülmesiyle hastalık gözlere de bulaşabilir ![]() ![]() ![]() Hastalığın teşhisi için kadınlarda idrar yolu yada vajinal akıntının tahlili ,erkeklerde ise idrar yolu akıntılarının ya da spermin tahlili gerekir ![]() Tedavi antibiyotiklerle yapılır ![]() ![]() ![]() HERPES SİMPLEKS ENFEKSİYONU (Genital Uçuk Hastalığı) Dudaklarda ve dudak çevresinde görülen uçuğa benzer lezyonların çok sayıda ve gruplaşmalar şeklinde ve çok daha şiddetli belirtilerle genital bölgelerde ortaya çıkmasıdır ![]() ![]() Virüs bir kez vücuda yerleştiğinde belli dönemlerde tekrarlayıcı enfeksiyonlara yol açar ![]() ![]() Bu enfeksiyonun kadın açısından en önemli özelliği ,gebelik döneminin sonlarında ortaya çıktığında ,doğum kanalından bebeğe ulaşarak bebeğin hayatını tehdit eden enfeksiyonlara yol açma riski olması ve bu nedenle sezeryan doğumu gerektirmesidir ![]() Primer yani ilk kez ortaya çıkan bir genital herpeks enfeksiyonu ,genital bölgede hafif bir kaşıntı ile birlikte kızarık bir döküntü şeklinde başlar ![]() ![]() Lezyonlardan önce ortaya çıkan kaşıntı ,karıncalanma ve bacaklardaki ağrılar tipiktir ![]() ![]() Lezyonlar çok çabuk patladığından tanı için klinik görünümün yanında immünolojik kan tetkikleri ,yara sıvısının incelenmesi ve kültürü gerekebilir ![]() Rekürran(tekrarlayıcı) genital herpes enfeksiyonları genellikle tedavi edilmemiş primer herpes enfeksiyonlarından sonra görülür ![]() ![]() Tedavi ve aşısı yoktur ![]() Uçukları temiz ve kuru tutmak ayrıca antiviral ilaçlar (Acyclovir) iyileşmeyi hızlandır ![]() ![]() ![]() GENİTAL SİĞİLLER (Genital Kondilomlar) Genital siğiller human papilloma virus (HPV) adı verilen virüsün cinsel temasla genital bölgeye yerleşmesi sonucu oluşan değişik sayı ve büyüklükte kitlelerdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Genital siğillerin tedavisinde kitlelerin cerrahi yöntemle çıkarılması, koter yardımıyla yakılması ya da kriyoterapi ile dondurulması, ,ya da krem şeklinde ilaçlarla eritilmesi yöntemlerinden biri veya birkaçı birden uygulanabilir ![]() ![]() Genital siğillere bağlı olarak ortaya çıkan estetik problemler dışında HPV’nin en önemli özelliği virüsün bazı alttiplerinin kanserojen özellikler taşımasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() En sık enfeksiyon yapan alttipler kanserojen etkileri olmayan daha çok kitle oluşumu şeklinde belirti veren 6 ve 11 tipleri olmasına karşın HPV tanısı konmuş bir bireyde diğer alttiplerin de bulunma ihtimali çok yüksektir ![]() ![]() YUMUŞAK ŞANKR (ULKUS MOLLE) Epidemiyolojik olarak tüm dünyada yaygın olan bu hastalık yurdumuzda da zaman zaman küçük salgınlar yapmıştır ![]() Hemen hemen daima cinsel temasla bulaşan yumuşak şankr nadiren kaza ile oluşan dokunmalar sonucu yakın kimseler ve sağlık personelinde de görülebilmektedir ![]() Cinsel temastan genellikle 2-3 gün sonra genital bölgede önce kızarıklık ardından sivilce benzeri bir oluşum ve sonuçta ağrılı ülser şeklinde yaralar oluşur ,zeminleri yumuşaktır ![]() ![]() ![]() Hastaların yaklaşık % 30 ila % 50 ‘sinde her iki kasık bölgesinde ağrılı şişlikler oluşabilir,bunlar zamanla dışarıya akıntı yapabilirler ![]() Tanısı için yara kenarından alınan sıvının mikroskopik incelenmesi, bu sıvıdan kültür yapılması ve kan tetkikleri gerekebilir ![]() Uygun antibiyotikler ile 2-3 haftada tam iyileşme sağlanabilmektedir ![]() LENFOGRANULOMA VENEREUM Cinsel temastan 1 ila 3 hafta sonra genital bölgede su kabarcıkları ya da sert kabarcıklar şeklinde başlayıp ülserleşen yaralar görülür ![]() ![]() ![]() İdrar yaparken yanma ve makattan kanlı,iltihabi bir akıntı yapabilir ![]() ![]() Genellikle tek taraflı ,nadiren çift taraflı kasıklardaki bezelerde şişmeler görülebilir ![]() ![]() Tanı için özel deri testleri ,immunolojik kan tetkikleri gerekebilir ![]() Tedavi uygun antibiyotiklerle iki haftada mümkündür ![]() GRANÜLOMA İNGUİNALE Özellikle erkeklerde ve homoseksüellerde daha sık görülen bir hastalıktır ![]() Cinsel temastan yaklaşık 6 hafta sonra genital bölgede ağrısız, kırmızı kabartılar ortaya çıkar ve bunlar büyüyerek ülserleşir,Ülserler tüm genital bölge ,makat civarı ve kasıklara yayılırlar ![]() ![]() Kasıklarda şişlikler ve bu şişliklerde gelişen karnabahar benzeri deri kabartıları da görülebilir ![]() ![]() Tanı yaradan alınan materyalin mikroskopik incelenmesi ve kültürü ile konulur ![]() Tedavisi uygun antibiyotiklerle 10-15 günde gerçekleşebilmektedir ![]() MOLLOSKUM KONTAGİOSUM Bir virüs enfeksiyonu olan molloskum kontagiosum bir zamanlar en çok çocuklarda görülürken,daha sonra gitgide artan cinsel temasla bulaşan bir hastalık haline gelmiştir ![]() Her iki cinste,özellikle kasıklar,genital bölgeler ve makat civarında,inci taneleri gibi ,sivilce benzeri ama sivilceden daha sert ,göbekli kabartılar şeklinde görülür ![]() ![]() Kabartılar pensetle tek tek toplanarak ,elektrokoter ile yakılarak ya da kriyoterapi ile dondurularak tedavi edilebilirler ![]() SİFİLİZ (FRENGİ) 1500’lü yıllardan 1900’lü yılların başına kadar batı dünyasını kasıp kavuran ve dolaşım sistemi ile sinir sisteminde kalıcı harabiyetlere sebep olan frengi 2 ![]() ![]() ![]() Hastalık Treponema Pallidium adı verilen bir bakteri tarafından yapılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hastalık bulaşma yolları AIDS ile aynıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hastalık evreler halinde ilerler ve her evrede değişik bulgular verir ![]() Primer Sifiliz: Hastalık etkeni ile temastan sonra genital bölgede ağrısız bir ülser belirir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sekonder Sifilliz: Hastalık şankr döneminde tedavi edilmez ise ,yaraların ortaya çıkışından 3-6 hafta içinde ellerde ayaklarda ve vücudun diğer kısımlarında kırmızılıklar (döküntüler) oluşur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Gerek Primer ,gerekse sekonder dönemde tedavi edilmeyen frengi vakalarının üçte birinde ,hastalık uzunca bir dönem sessiz kaldıktan sonra daha ileri bir döneme girer ![]() ![]() Latent Sifiliz: Tedavi edilmediği takdirde sekonder sifilizin belirtileri de kendiliğinden kaybolur ve sessiz enfeksiyon halini alır ![]() ![]() ![]() ![]() Tersiyer Sifiliz: İlk enfeksiyondan yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkar ![]() ![]() Kardiyovasküler lezyonlar: %10 vakada görülür ![]() ![]() Nörolojik lezyonlar: Göz,beyin zarları gibi sinir sistemi organlarına hasar verir ![]() Diğer Sistemik lezyonlar: Diş,dişetleri ,kas ve iskelet sistemi ve iç organlarda lezyonlar görülür ![]() Hastalık kalıcı sakatlıklar bırakabildiği gibi tedavi edilmezse öldürücü olabilmektedir ![]() Frenginin etkeni olan mikroorganizma kültürlerde üretilemediği için tanıda en yaralı yöntem kan testidir ![]() ![]() ![]() ![]() Hangi evrede olursa olsun sifilizin tedavisinde antibiyotikler ve penisilin kullanılır ![]() ![]() Frengiden korunma yolları: Cinsel ilişkide kondom kullanmak Cinsel eş sayısının artması ile birlikte hastalık bulaşma riski de artacağından ,partner seçiminde titiz davranmak Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini unutmamak ![]() Kan nakillerinde gerekli testlerin yapılıp yapılmadığının kontrolünü unutmamak Frenginin tedavisi ve bu çağda hastalığın yokolması için halen aşı ve tek dozluk antibiyotik tedavisi çalışmaları yapılmaktadır ![]() UYUZ(SCABİES) VE BİTLENME(PEDİKÜLOZ) Her nekadar yanlızca deride ,özellikle geceleri ve sıcakla artan kaşıntı ve eller ,karın,kalçalar,göğüs ile bacak iç yüzlerde kaşıntılı döküntülerle karekterize olmasına karşın ,uyuzun en tipik ve muhtemelen en erken bulguları özellikle erkeklerde genital bölgede yerleşen deriden kabarık şeffaf ,sivilce benzeri kaşıntılı kabartılardır ![]() ![]() ![]() Bitlenme de özellikle kasık bitleri yakın temas ile karşı tarafa bulaşır ![]() Hasta kaşıntısı olsun olmasın tüm yakın aile bireylerinin tedavisi ile kişisel ve ortak kullanılan eşyaların dezenfeksiyonunu gerektirdiğinden tedavisi oldukça zahmetlidir ![]() ![]() HEPATİT- B (B TİPİ SARILIK) Hepatit B aynı adlı virüsün karaciğere yerleşip orda çoğalarak karaciğeri tahrip etmesi ile ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır ![]() Hepatit B virüsü bir DNA virüsüdür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hepatit B Türkiyede ve Dünyada önemli bir sağlık sorunudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hepatit B belli başlı üç yolla bulaşır ![]() Virüsü taşıyan kişilerle cinsel temasta bulunma ![]() Virüsü taşıyan kişilerin kan ve vücut sıvıları ile temas etme ![]() Virüsü taşıyan hamile kadınlardan doğum sırasında bebeklerine bulaşmasıdır ![]() Hepatit B virüsü AIDS’ten 50 ila 100 kat daha bulaşıcıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Bu virüs ile temas eden her 10 bebekten 9’u ve her 10 erişkinden 1 ‘i belli bir süre sonunda (yaklaşık 6 ay) mikrobu vücudundan atmayı başaramaz ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hepatit B ‘de risk birçok bulaşıcı hastalıktan çok farklıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kronik Hepatit B taşıyıcıları tamamen sağlıklı görünürler ![]() ![]() Taşıyıcıların % 50’si belirtisiz olarak sadece virüsü taşır ![]() ![]() ![]() Taşıyıcıların %50 ‘sinde Kronik Aktif Hepatit adı verilen kronik karaciğer hastalığı gelişir ![]() ![]() Kronik taşıyıcılar cinsel eşlerine Hepatit B bulaştırabilirler ![]() Kronik taşıyıcı annelerden doğan bebeklere Hepatit B bulaşır ![]() Kronik taşıyıcılarla aynı evi paylaşanlarda Hepatit B’ye yakalanma oranı ,normal popülasyona kıyasla 2-4 kat daha fazladır ![]() Hastalığa yakalanan kişilerin ancak yarısında sarılık ortaya çıkar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kesin tedavisi olmayan bu hastalığa karşı en etkili korunma yolu aşılanmadır ![]() ![]() Her iki tipteki Hepatit B aşısının da güvenilirliği tamdır ![]() ![]() ![]() ![]() Aşının tam etkili olabilmesi için 0,1 ![]() ![]() ![]() KAZANILMIŞ BAĞIŞIKLIK YETMEZLİĞİ SENDROMU (AIDS) AIDS (Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) virüs yoluyla bulaşan bir hastalıklar bütünüdür ![]() ![]() ![]() HIV nasıl bulaşır? HIV kandan başka erkeğin sperminde,kadının vajina salgısında bulunur ve cinsel ilişki sırasında vajinadan, penisten, anüsten ve ağızdaki zedelenmiş doku ve çatlaklardan vücuda girerek ,erkekten kadına, kadından erkeğe, erkekten erkeğe,kadından kadına bulaşır ![]() HIV ,hasta veya taşıyıcı anneden bebeğine, gebelik, doğum ve emzirme sırasında bulaşır ![]() HIV taşıyan bir kişiden ,taşımayan diğerine , prezarvatif kullanmadan yapılan her türlü cinsel ilişki ile mikrobun geçme riski vardır ![]() HIV taşıyan kan yoluyla mikrop bulaşabilir ![]() ![]() HIV bulaşmadığı durumlar HIV günlük yaşamda aynı odada,aynı büroda ,sınıfta bulunmakla ,aynı havayı solumakla bulaşmaz ![]() Masum öpüşme ,dokunma,sarılma ,öksürük ,aksırık,tükürük ve el sıkışmayla bulaşmaz ![]() HIV sağlam deriden geçemez Yiyecek içecek çatal kaşık bıçak tabak telefon,çeşme musluğu ,tuvalet,duş ortak kullanımıyla bulaşmaz AIDS günlük yaşamdaki olağan davranışlarla bulaşmaz ![]() Sivrisinek ve diğer böceklerin sokması ve hayvanlarla temasla da bulaşmaz ![]() AIDS’ e yakalanan insanın vücuduna AIDS virüsü (HIV) yerleşir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() HIV virüsü insanın vücuduna girdiğinde en çok T4 adı verilen beyaz kan hücrelerine yerleşerek çoğalır ![]() ![]() ![]() AIDS hastalığının başlıca belirtileri şunlardır: Gece terlemeleri Sürekli ishal ve aşırı kilo kaybı Koltuk altı, kasık boyun ve lenf bezlerinde şişlik Öksürük ve akciğer şikayetleri Uçuk ,zona ,ağizda pamukçuk AIDS hastalarında yukarıda sayılan çeşitli belirtiler yanında: Merkezi Sinir Sistemi hastalıkları Kanser (Karpoksi Sarkomu,Lenfoma) Bazı mikropların sebep olduğu enfeksiyonlar görülebilir ![]() AIDS tanısı konulan hastalar birkaç yıl içinde ölmektedir ![]() ![]() AIDS ‘e karşı aşı henüz bulunamamıştır ![]() AIDS ‘ten Korunma: Cinsel ilişkilerde koruyucu Latex kondom kullanmak AIDS virüsü taşımayan kişi ile karşılıklı sadakate dayalı ilişki kurmak ![]() Kan naklinde AIDS testi yapılmamış ,kontrolsüz kan asla kullanılmamalıdır ![]() Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş şırınga ,iğne,cerrahi aletlar,jilet kesinlikle kullanmamalıdır ![]() Kuaför ve berberlerde traş,manikür ve pedikür sırasında kullanılan aletler yoluyla hastalık bulaştırabilirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() AIDS virüsünü öldüren diğer dezenfektan maddeler: Çamaşır suyu, Bacteranios D, Cidex, Mikrozid Liquıd, Hibisel,Setridif, klorheksol, Lysoformin, Hylox, Presept, Betadine Gargara, Kodan Tinktur Forte ![]() ![]() Cinsel yolla bulaşan hastalıklar eski çağlardan beri varolan ve güncelliğini hiçbir zaman kaybetmemiş hastalıklar grubundandır ![]() ![]() Cinsel yolla bulaşan hastalıkların artış nedenlerine göz atıldığında :eğitim yetersizliği,toplumun sosyoekonomik yapısında meydana gelen bozukluklar(ahlak kavramındaki değişiklikler, göçler,iç ve dış turizm,gittikçe zorlaşan,bazı çevrelere göre de gittikçe kolaylaşan hayat şartları,uyuşturucu ve alkol alışkanlıklarının artması gibi),fahişelik,gizli fahişelik, eşcinsellik,genelev ve gizli buluşma yerleri ile mücadele ve kontrollerin yetersizliği,ilaçlar ile gebe kalma korkusunun ortadan kalkması gibi nedenler yer almaktadır ![]() CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bireysel düzeyde korunmanın en etkili yolu hastalık riski taşıyan şüpheli kişilerle (hayat kadınları, hayat kadınlarıyla birlikte olduğu bilinen kişiler ,çok sayıda partneri olan ya da olmuş kişiler) ilişkiye girmekten kaçınmaktır ![]() Ancak unutulmamalıdır ki bariz olarak şüpheli görünmeyen birinden de hastalık bulaşabilir ![]() ![]() Prezervatifler arasında latex yapılı olan ve spermisid içerenler tercih edilmelidir ![]() Prezervatif kullanımı yıllar boyu erkeklerin tekelinde ve inisiyatifinde kalmıştır ![]() ![]() Ne kadar etkili korunma olursa olsun cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından herkes risk altındadır ![]() ![]() Bireyin cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yer alan hastalıkların genel belirtilerini bilmesi ve aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazla olduğunda çekinmeden doktora başvurması önemlidir ![]() Erkekler için: Genital akıntı Genital bölgede siğil ,ülser tipi lezyonlar İdrar yaparken yanma Şüpheli biriyle ilişkiye girmiş olmak Kadınlar için: Kasık ağrısı ve beraberinde akıntı Tek başına akıntı İdrar yaparken yanma Genital bölgede siğil,ülser tipi lezyonlar Şüpheli biriyle ilişkiye girmiş olmak |
![]() |
![]() |
|