12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiyede Tarım
Türkiyede tarımın önemi
Türkiyede tarımı etkileyen faktörler
Türkiyede Tarımcılık
İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir
Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları
Topraklarımızdan faydalanma oranı daha çok iklim ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar Dik yamaçlar çoktur Buralarda topraktan faydalanma çok kısıtlıdır Buna göre ülkemiz arazisinin % 36 ?sı ekili-dikili alan, % 32?si çayır ve otlak, % 26 ?sı orman ve % 6?sı diğer alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz çıplak kayalıklar gibi) dır
Not: Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle çayır ve otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız genişlemektedir
Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Alanların Oranları
1 Marmara Bölgesi: %30
2 İç Anadolu Bölgesi: %27
3 Ege Bölgesi: %24
4 G Doğu Anadolu Bölgesi: %20
5 Akdeniz Bölgesi: %18
6 Karadeniz Bölgesi: %16
7 Doğu Anadolu Bölgesi: %10
TÜRKİYE TARIMINDA VERİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 Sulama: Türkiye tarımında en büyük sorun sulama sorunudur Tarımda sulama ihtiyacının en fazla olduğu bölgemiz G Doğu Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun en az olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir
Akarsularımızın derin vadilerden akması ve rejimlerinin düzensiz olmasından dolayı sulamada yeterince faydalanamıyoruz Bunun için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı artırılmalıdır
Sulama Sorunu Çözüldüğünde;
Üretim artar
Nadas olayı ortadan kalkar
Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır
Üretimde süreklilik sağlanır
Üretim dalgalanmaları önlenir
Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde sebze tarımı da yapılmaya başlanır
Tarım ürün çeşidi artar
Köyden Kente göçler azalır Yılda birden fazla ürün alınabilir Bu konuda en şanslı bölgemiz Akdeniz, en şanssız bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir
2 Gübre Kullanımı: Tarımda sulama sorunu çözüldükten sonra üretimi daha da artırmak için gübre kullanımı artırılmalıdır
Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması tabii gübre imkanını oluşturmaktadır Ancak yurdumuzda tabii gübrenin yakacak olarak kullanılması bu olumlu durumu ortadan kaldırmaktadır Ülkemizde üretilen suni gübre yeterli olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerden) etmekteyiz Bu da maliyeti artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre kullanamamaktadır
Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile karşılanabilir
3 Tohum Islahı: Sulama ve gübre sorunu çözüldükten sonra verimi daha da artırmak için kaliteli tohum kullanılmalıdır Ülkemizde kalite tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum ıslah istasyonları çalışmalar yapmaktadır Ancak kaliteli tohum ithali devam etmektedir
4 Makine Kullanımı: Ürünün zamanında ekimi, hasadı ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır Ancak makine kullanımı yurdumuzda yeterli ölçüde gelişmemiştir
Sebepleri:
Makine kullanıma elverişsiz alanların varlığı,
Makine kullanımının ekonomik olmadığı küçül alanların varlığı,
İş gücünün bazı bölgelerde daha ucuz olması,
Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üstünde olması
5 Zirai Mücadele: Tarımdaki hastalıkların, yabani otların ve haşerelerin meydana getireceği üretim düşüklüğünü önlemek için ilaçlı mücadele şarttır Zirai mücadelede daha çok ilaç kullanılmaktadır
6 Toprak Bakımı: Tarla yağışlardan önce sürülmeli , yabancı otlardan arındırılmalıdır Erozyona karşı korunmalıdır
7 Toprak Analizi: Toprak analizleri ile en iyi verim alınabilecek ürün belirlenir Ayrıca toprağın ihtiyacı olan mineraller tespit edilerek kullanılacak gübre belirlenir
8 Destekleme Alımı ve Pazar: Verimi etkilemez Üretim miktarını etkiler Çiftçi ürettiği malı pazarda zarar etmeden satabilmelidir Çiftçinin elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz etkilenmemesi için devlet bazı ürünlerde destekleme alımı yapmaktadır (Destekleme alımı: Devletin çiftçinin malını belirli bir taban fiyat üzerinden alması olayıdır ) Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk, tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), Ş Pancarı, buğday,çay, fındık, K Üzüm, K İncir, K Kayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye dayalı ürünlerdir
***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde dalgalanmalar az olur ve fiyatı sürekli artar
9 Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalıdır
TARIM İŞLEME METODLARI
1 İntansif (Modern-Yoğun) Tarım Metodu: Nüfusa göre ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır Birim alandan alınan verim çok yüksektir Ör Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve İsrail gibi ülkelerde bu tür tarım metodu uygulanmaktadır Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım metoduna örnektir
2 Ekstansif (ilkel-Kaba-Yaygın ) Tarım Metodu: Nüfusa göre tarım alanlarının fazla olduğu ülkelerde uygulanan tarım metodudur Birim alandan alınan verim düşüktür Üretim miktarında iklimin etkisi vardır Yurdumuzda uygulanan tarım metodu genelde bu şekildedir
Not: İntansif tarım metodu ile ekstansif tarım metodu arasındaki en önemli fark birim alandan alınan verimdir
3 Nadas Tarım Metodu: Verimi en düşük tarım metodudur Tamamen iklime bağlılık gösterir Yağışın az, sulamanın yetersiz olduğu alanlarda uygulanır Türkiye'de nadas tarımının en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu Bölgesidir Nadas olayı en az Karadeniz bölgesinde uygulanır
Nadas, toprağın su ve mineral kazanmasını sağlamak amacıyla boş bırakılmasıdır
4 Plantasyon Tarım Metodu: Tropikal kuşakta ticari amaçla çok geniş alanlarda bir veya bir kaç çeşit ürün yetiştirmeye dayalı tarım metodudur Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Seylan (Sri Lanka)'da; çay , Malezya'da; kauçuk gibi
TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 İKLİM: Her tarım ürününün kendine has iklim isteği vardır
-Yağış miktarı: Yılda 10 cm?lik yağış tarımsal faaliyetlerin alt sınırıdır Bazı tarım ürünleri için yağış miktarı fazla olmalıdır
- Yağış rejimi: Her ürün farklı rejime ayak uydurur Pamuk, buğday, arpa gibi tarım ürünleri yaz kuraklığı isterken, çay, fındık gibi tarım ürünleri her mevsim yağış ister
- Sıcaklık: Her bitkinin hayatını devam ettirebilmesi ve olgunlaşabilmesi için belirli bir sıcaklık isteği vardır Zeytin, incir, turunçgiller, muz,fındık gibi ürünler kış sıcaklığı isterken, elma, üzüm gibi ürünler soğuğa dayanabilir
2 YÜKSELTİ: Bazı tarım ürünleri belirli bir yükseltiden sonra yetiştirilemez Sebebi yükselti sebebiyle sıcaklığın azalmasıdır Ayrıca aynı tarım ürününün yüksek yer ve bölgelerdeki hasat dönemi daha uzundur
3 TOPRAK: Topraktaki humus, kireç ve minerallerin oranları tarımsal verimi etkiler Örneğin çay çok yıkanmış, kireçsiz toprakları sever Yumrulu bitkiler ise kumlu topraklarda daha iyi gelişir
|
|
|