Uyumsuzluk Sebepleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Çocuğun doğuştan getirdiği özellikleri ve çevresel etmenler uyumlu içinde olması için
önemlidir

Uyum, başarıyı, hayattan zevk almayı, problem çözebilme yeteneğini, doğru karar
verme gücünü artırmaktadır

İşte bu olumlu sonuçlara ulaşabilmek için çocuğun yaşadığı
uyumsuzluk nedenleri araştırılıp, kontrol altına alınmalıdır

Uyumsuzluk nedenlerini
açıklamadaki problemlerden biri, insan davranışlarının tek bir nedeninin olmamasıdır

Örneğin; saldırgan davranışlar gösteren bir çocuğun bu davranışının nedeni, arkadaşları ile
yaşadığı olumsuz yaşantılar ya da daha önce temel ihtiyaçlarının zamanında karşılanmaması
olabilir

Bazen de uyumsuz davranış olarak açıklanmayacak bir davranış çevrenin olumsuz
yaklaşımı sonucu uyumsuz davranış olarak yerleşebilir

Örneğin; ergenlik çağındaki bir
gencin kendini kanıtlamak, var olduğunu göstermek için yaptığı çabalarla alay edilmesi
uyum problemlerine neden olabilmektedir

Uyumsuz davranışların ortaya çıkmasına sebep olan etmenler şunlardır

Ø Kalıtım
Ø Bedensel nedenler ve hastalıklar
Ø Temel ihtiyaçların karşılanmaması
Ø Çevre ve sosyo-ekonomik nedenler
Ø Yanlış Eğitim

Kalıtım
Anne babadan genler yoluyla çocuğa geçen özelliklere kalıtım denir

Altını ıslatma,
inatçılık gibi problemler bireye kalıtsal olarak geçebilir

Fakat olumlu çevre koşulları ve
eğitim yolu ile bu gibi olumsuzluklar ortadan kalkabilmektedir

Bedensel Nedenler
Bedensel nedenler, uyumsuz davranışlar sergilenmesinde etkilidir

Görme, işitme
bozukluğu,yürüme problemleri,ruhsal bozukluklar,iç salgı bezi bozuklukları süreğen
hastalıklar, kazalar ve şoklar, şaşılık, kamburluk, aşırı şişmanlık bedensel uyumsuzluk
nedenleridir

Bedensel engelli çocuk bir yandan kendi içinde bedeninin diğer çocuklardan
farklı olmasından kaynaklanan üzüntü ve uyumsuzluğu yaşarken diğer yandan da çevrenin
bedensel özrüne karşı olumsuz bakış açısı nedeniyle uyumsuzluk yaşar

Çevredekilerce
olumsuz karşılanmak uyumsuzluklarının asıl nedenidir

Ailenin tavır ve tutumları, çocukların kendilerini olduğu gibi kabul edip uyum
sağlamasında çok önemlidir

Temel İhtiyaçların Doyurulmaması
Her insanın hayatını devam ettirmesi, sağlıklı ve mutlu olabilmesi için önemli
ihtiyaçları vardır

Bu ihtiyaçların en azından asgari düzeyde doyurulması şarttır

Bu
ihtiyaçlar iki gruba ayrılır

-Fiziksel Temel İhtiyaçlar
Bireyin büyüyüp gelişebilmesi için zamanında ve yeterli karşılanması zorunlu
ihtiyaçlardır

Solunum, yemek yeme, boşaltım, barınma, sıcak ve soğuktan korunma, vb

Bu ihtiyaçların zamanında ve yeterli karşılanması çocukta güven duygusunu geliştirir

Beslenme saati gecikmiş, uykusunu alamamış çocuk huzursuz, öfkeli ve saldırgan olur

-Psiko-Sosyal İhtiyaçlar
Bireyin ruh sağlığının yerinde olması, diğer insanlarla sağlıklı ilişkiler kurabilmesi
için psiko-sosyal ihtiyaçlarının karşılanması gerekir

Sevme-sevilme, başarılı olma, kabul
görme, bir gruba dahil olma gibi ihtiyaçlar psiko-sosyal ihtiyaçlardandır ve bireyin kendisini
iyi hissetmesi için önemlidir

Gerek fiziksel ihtiyaçlar, gerekse psiko-sosyal ihtiyaçlar zamanında ve yeterli
karşılanmadığında bireyde olumsuz davranışlar görülebilir

Çevre ve Sosyo-Ekonomik Nedenler
Sosyal bir varlık olan birey, doğduğu günden itibaren öncelikle ailesinden ve yakın
çevresinden daha sonra da komşuları, arkadaşları gibi değişik gruplardan etkilenerek büyür

Bireyin dahil olduğu grubun davranışları uyumsuz davranışlar sergiliyorsa birey de bunun
etkisi altında kalır

Yine ailenin ekonomik durumu çocuğun temel ihtiyaçlarını bile zor karşılayacak
durumda ise, bu durum çocukta güvensizliğe ve uyum problemlerine yol açabilir

Okul ise çocuk için önemli başka bir çevredir

Bireysel farklılıklar, gerekli rehberlik,
öğretmenlerin ve yöneticilerin tutumu çocuğun uyum başarısında önemlidir

Yanlış Eğitim
Eğitim, bireyin istenilen, olumlu davranışlar kazanmasını amaçlar

Yanlış eğitim ise,
çocuklarda uyumsuz davranışların oluşmasında önemli rol oynar

Çocuğun gelişimsel
özelliklerini bilmeyen, bireysel farklılıkları görmezden gelen, baskılı, otoriter ya da tutarsız
davranışlar gösteren anne-baba tutumları çocuklarda geçici olabilecek olumsuz davranışları
pekiştirir ve yerleşmesine yol açar

Tüm sorumluluğun anne-babada olduğu aile ortamında
yetişen çocuklar, çoğunlukla ev dışına çıktıklarında bocalar, ne yapacaklarını bilmezler

Çocuklara uygun eğitim olanakları sunularak önce kendisini, sonra çevresini
tanımasına yardımcı olunmalıdır

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Uyumsuzluk Sebepleri Çocuğun doğuştan getirdiği özellikleri ve çevresel etmenler uyumlu içinde olması için önemlidir Uyum, başarıyı, hayattan zevk almayı, problem çözebilme yeteneğini, doğru karar verme gücünü artırmaktadır İşte bu olumlu sonuçlara ulaşabilmek için çocuğun yaşadığı uyumsuzluk nedenleri araştırılıp, kontrol altına alınmalıdır Uyumsuzluk nedenlerini açıklamadaki problemlerden biri, insan davranışlarının tek bir nedeninin olmamasıdır Örneğin; saldırgan davranışlar gösteren bir çocuğun bu davranışının nedeni, arkadaşları ile yaşadığı olumsuz yaşantılar ya da daha önce temel ihtiyaçlarının zamanında karşılanmaması olabilir Bazen de uyumsuz davranış olarak açıklanmayacak bir davranış çevrenin olumsuz yaklaşımı sonucu uyumsuz davranış olarak yerleşebilir Örneğin; ergenlik çağındaki bir gencin kendini kanıtlamak, var olduğunu göstermek için yaptığı çabalarla alay edilmesi uyum problemlerine neden olabilmektedir Uyumsuz davranışların ortaya çıkmasına sebep olan etmenler şunlardır Ø Kalıtım Ø Bedensel nedenler ve hastalıklar Ø Temel ihtiyaçların karşılanmaması Ø Çevre ve sosyo-ekonomik nedenler Ø Yanlış Eğitim Kalıtım Anne babadan genler yoluyla çocuğa geçen özelliklere kalıtım denirAltını ıslatma, inatçılık gibi problemler bireye kalıtsal olarak geçebilir Fakat olumlu çevre koşulları ve eğitim yolu ile bu gibi olumsuzluklar ortadan kalkabilmektedir Bedensel Nedenler Bedensel nedenler, uyumsuz davranışlar sergilenmesinde etkilidirGörme, işitme bozukluğu,yürüme problemleri,ruhsal bozukluklar,iç salgı bezi bozuklukları süreğen hastalıklar, kazalar ve şoklar, şaşılık, kamburluk, aşırı şişmanlık bedensel uyumsuzluk nedenleridir Bedensel engelli çocuk bir yandan kendi içinde bedeninin diğer çocuklardan farklı olmasından kaynaklanan üzüntü ve uyumsuzluğu yaşarken diğer yandan da çevrenin bedensel özrüne karşı olumsuz bakış açısı nedeniyle uyumsuzluk yaşarÇevredekilerce olumsuz karşılanmak uyumsuzluklarının asıl nedenidir Ailenin tavır ve tutumları, çocukların kendilerini olduğu gibi kabul edip uyum sağlamasında çok önemlidir Temel İhtiyaçların Doyurulmaması Her insanın hayatını devam ettirmesi, sağlıklı ve mutlu olabilmesi için önemli ihtiyaçları vardır Bu ihtiyaçların en azından asgari düzeyde doyurulması şarttır Bu ihtiyaçlar iki gruba ayrılır -Fiziksel Temel İhtiyaçlar Bireyin büyüyüp gelişebilmesi için zamanında ve yeterli karşılanması zorunlu ihtiyaçlardır Solunum, yemek yeme, boşaltım, barınma, sıcak ve soğuktan korunma, vb Bu ihtiyaçların zamanında ve yeterli karşılanması çocukta güven duygusunu geliştirir Beslenme saati gecikmiş, uykusunu alamamış çocuk huzursuz, öfkeli ve saldırgan olur -Psiko-Sosyal İhtiyaçlar Bireyin ruh sağlığının yerinde olması, diğer insanlarla sağlıklı ilişkiler kurabilmesi için psiko-sosyal ihtiyaçlarının karşılanması gerekir Sevme-sevilme, başarılı olma, kabul görme, bir gruba dahil olma gibi ihtiyaçlar psiko-sosyal ihtiyaçlardandır ve bireyin kendisini iyi hissetmesi için önemlidir Gerek fiziksel ihtiyaçlar, gerekse psiko-sosyal ihtiyaçlar zamanında ve yeterli karşılanmadığında bireyde olumsuz davranışlar görülebilir Çevre ve Sosyo-Ekonomik Nedenler Sosyal bir varlık olan birey, doğduğu günden itibaren öncelikle ailesinden ve yakın çevresinden daha sonra da komşuları, arkadaşları gibi değişik gruplardan etkilenerek büyür Bireyin dahil olduğu grubun davranışları uyumsuz davranışlar sergiliyorsa birey de bunun etkisi altında kalır Yine ailenin ekonomik durumu çocuğun temel ihtiyaçlarını bile zor karşılayacak durumda ise, bu durum çocukta güvensizliğe ve uyum problemlerine yol açabilir Okul ise çocuk için önemli başka bir çevredir Bireysel farklılıklar, gerekli rehberlik, öğretmenlerin ve yöneticilerin tutumu çocuğun uyum başarısında önemlidir Yanlış Eğitim Eğitim, bireyin istenilen, olumlu davranışlar kazanmasını amaçlar Yanlış eğitim ise, çocuklarda uyumsuz davranışların oluşmasında önemli rol oynar Çocuğun gelişimsel özelliklerini bilmeyen, bireysel farklılıkları görmezden gelen, baskılı, otoriter ya da tutarsız davranışlar gösteren anne-baba tutumları çocuklarda geçici olabilecek olumsuz davranışları pekiştirir ve yerleşmesine yol açar Tüm sorumluluğun anne-babada olduğu aile ortamında yetişen çocuklar, çoğunlukla ev dışına çıktıklarında bocalar, ne yapacaklarını bilmezler Çocuklara uygun eğitim olanakları sunularak önce kendisini, sonra çevresini tanımasına yardımcı olunmalıdır