11-29-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Turunçgiller
Turunçgil nedir? Turunçgiller hakkındaki bilgilere başlığımızdan ulaşabilirsiniz
Turunçgiller (Rutaceae)
Temel Britannica
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae - Bitkiler
Bölüm: Magnoliophyta - Kapalı tohumlular
Sınıf: Magnoliopsida - İki çenekliler
Takım: Sapindales
Familya: Rutaceae - Turunçgiller
Narenciye, Türkçe'de turunçgiller ile eş anlamlı olan ve turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan Citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur
Turunçgiller, portakal, limon, mandali*na, greyfurt gibi ekonomik bakımdan değerli meyve ağaçlarının oluşturduğu bir bitki familyasıdır Adını turunç ağacından alan bu famil*ya aslında yalnızca tarım ürünlerini değil yabani otlan ve çalıları da içerir Ama, günlük yaşamda turunçgiller sözcüğü doğru*dan bu familyadaki meyve ağaçları için kulla*nılır Bunlara yaygın olarak "narenciye" de denir
Dünyaya Asya'nın güneydoğusundan yayıl*mış olan turunçgiller günümüzde en çok Akdeniz ülkeleri, ABD (özellikle Florida ve California), Brezilya, Arjantin, Güney Afri*ka ve Avustralya'da yetiştirilir Turunçgillerin değerli C vitamini kaynağı olan bol sulu meyveleri bitkisel besinlerimiz arasında önemli bir yer tutar Çünkü, taze meyveler*den ve yeşil sebzelerden aldığımız C vitamini bizi "iskorbüt" hastalığından korur Oysa eskiden, özellikle uzun deniz yolculukları sırasında taze meyve ve sebze depolama olanağı bulunmadığından denizciler arasında bu hastalık çok ciddi sorunlar yaratmıştı
Taze meyve olarak tüketilen turunçgillerin başında portakal ve mandalina gelir Limon ekşi tadından ötürü taze meyve gibi yenmeyip çoğunlukla yiyeceklere sıkılır, greyfurtun ise daha çok suyu içilir
Turunç (Citrus aurantium) tıpkı portakala benzeyen, son derece dayanıklı bir ağaçtır Ama meyveleri portakal gibi tatlı değil acı*dır; bu yüzden de taze meyve olarak yenmez, ama kabuklarından reçel yapılır Ayrıca, çi*çeklerinden parfüm sanayisinde kullanılan bir uçucu yağ çıkarılır Gene bu familyanın bir üyesi olan ağaçkavunu (Citrus medicd) da reçel yapımında yararlanılan yumurta biçi*minde iri meyveler verir Bu meyvelerin kabuğu buruşuk ve yeşilimsi sarı, ucu yumru gibi çıkıntılıdır 4-5 metreye kadar boylanabilen bergamotun (Citrus bergamia) buruşuk kabuklu bir armudu andıran, hoş kokulu meyvelerinden bergamot esansı denen bir uçucu yağ elde edilir Bu yağ özellikle parfüm sanayisinde, likör yapımında, şekerlemecilikte ve bazı ilaçları kokulandırmak için eczacı*lıkta kullanılır Daha çok reçel yapılarak yenen kurutulmuş kabukları ayrıca özel bir koku vermek için çaya katılır Dünyada en çok İtalya'da yetiştirilen bu meyve ağacı ülkemizin özellikle güney kesiminde küçük çapta üretilir Anayurdunun Endonezya oldu*ğu sanılan misketlimonunun (Citrus aurantifolia) limona benzeyen meyvelerinin suyun*dan sitrik asit, kabuğundan uçucu bir yağ elde edilir
tanhamon günümüze kadar bozulmadan ula*şabilmiş mezanyla tanınır Mısır'ın güneyin*de, Luksor yakınlarındaki Krallar Vadisi'nde yer alan bu mezar, 1922'de Lord Carnar-von'un yönetimindeki bir araştırma gezisine katılan İngiliz arkeolog Howard Carter tara*fından ortaya çıkarıldı Eski Mısır'da herkes gibi, ölen krallar da mumyalanır, ölümden sonraki yaşam için gerekli olduğuna inanılan çeşitli yiyecekler, içecekler ve değerli eşyalar*la birlikte gömülürlerdi (bak Mumya) Bu yüzden kral mezarlarının bir çoğu sık sık hırsızlarca yağmalanmıştır Tutanhamon'un mezarı, içindeki bütün değerli eşyalarla bir*likte el değmemiş olarak ortaya çıkarılan ender örneklerden biridir
|
|
|