Türkler Pakistan’I Neden Sever?

Pakistan'ın Türkiye için her zaman özel bir yeri olmuştur Haritadaki yerini dahi bilmese de sokaktaki Türk için Pakistan hep 'kardeş ülke'dir Üstelik bu kardeşlik statüsü Pakistan'a birçok Türk cumhuriyetinden dahi önce verilmiştir Pakistan'a yaptığımız 8 günlük gezi öncesinde yanıtını aradığımız bir soru da Pakistan'la kardeşliğimizin nedenleriydi

Acaba Pakistan'ı neden seviyorduk?
Yoksa bu büyük bir yanılsama mıydı?
Bir efsane miydi?
Acaba Pakistan da Türkleri o kadar sever miydi?
***
Pakistan izlenimlerimizi gelen günlerde paylaşmaya çalışacağız ancak bu yazıda daha çok Pakistan sevgimizin köklerine inmeyi deneyeceğiz:

Pakistan'da güney kıyısındaki Karaçi'den en kuzeyde Burban'a kadar 5 şehir gezdik üzüldük Fakirliğin böylesi hem de kalbimizi yaraladı Fakat Pakistan'ı ziyaret eden hiçbir kalp ve mantık sahibinin reddemeyeceğini bir kez daha tespit ettik: Yeryüzünde Türkiye'yi belki de en çok seven ülke Pakistan
neredeyse 2000 km katettik Pek çok sorun gördük gelir adaletsizliğinin bu kadarı hem şaşırttı
Pakistan'ın Ankara Büyükelçisi Seyid İftihar Hüseyin Şah USAK'ta verdiği bir konferans esnasında biz hangi meseleyi açsak "biz sizi destekliyoruz" diyordu "Kıbrıs" diyorduk "destekleriz" diyordu "terör" diyorduk düşünmeden "elbette destekleriz" diyordu Bir diplomatın bu kadar hızlı ve bu kadar hesapsız yanıtlar vermesi şaşırtmıştı Bunun üzerine büyükelçinin yanıtlarını sorgulamaya kalkınca Hüseyin Şah "Biz sizi destekleriz haklı da olsanız haksız da Çünkü siz Türkiye'siniz" demişti Tam anlamıyla gözü kapalı bir destekti bu AB'de de Kıbrıs'ta da her yerde ama her yerde tam ve koşulsuz bir destek
Ortadoğu'da da
Bizim gibi Anglo-Sakson eğitimden geçmiş adamlar için böylesine duygusallığı
Fakat Karaçi'de de İslamabad'da da Lahor'da da her yerde bu sözlerin benzerlerini duyduk:
böylesine bir 'kardeşliği' anlamak zordu doğrusu "Sizi desteklerizçünkü siz Türksünüz"
"Sizi seviyoruz çünkü siz Türksünüz"
***
Bu dostluğun hatta kardeşliğin nedenlerini düşünürken ilk fark ettiğim aslında Pakistanlıların ne kadar yalnız oldukları gerçeğiydi Hindistan İran Afganistan ve Çin arasına sıkışmış bu çok özel ülke komşularından çok şeyler alsa da hatta bir anlamda onların karması olsa da yeryüzünde büyük bir yalnızlık yaşamakta Çevresindeki ülkeler ya çok zayıf ya da Pakistan ile birliktelik oluşturmaya çok uzak İngiliz gitmiş Hindistan'ın 'büyük ağabeylik' sevdaları başlamış İran deseniz ezelden beri Pers İmparatorluğu arayışından ve belki de kibirinden kurtulamamış Kendine özgü din/mezhep anlayışını yayma gayretleri ise cabası Afganistan belki en çok benzeyen ülke lakin orası da hep bir ateş topu olmuş Yanına yaklaşmak çok zor Çin Hindistan'a karşı Pakistan'ın yanında bu nedenle de çok seviliyor Ancak 'asıl Çin' çok doğuda ayrıca bir Çinli ile bir Pakistanlı Türkler ile kıyaslandığında tüm çabalarına rağmen ne kadar kardeş olabilir ki?

Türkiye'nin 'yalnızlığı' kendine has elbette ve Pakistan'ınkinden büyük farklar içeriyor Ne var ki Türkiye de akrabalarının zayıflığı dindaşlarının cehaleti ve içinde bulundu Avrupa siyasi yapısının ona karşı önyargıları nedeniyle uzunca bir süre yalnız kaldı bu biricikliğin sıkıntısını adeta iliklerinde hissetti Yeni yeni kendi dünyasını kurmaya başlamışsa da hala Pakistan'ı bu konuda anlayacak en iyi ülke

Yalnızlığın ötesinde Pakistanlılardaki Türkiye sevgisinin en önemli somut nedeni olarak hilafet gösteriliyor Osmanlı uzunca bir süre bu bölgeden uzak durmuşsa da II Abdülhamit'in Hint alt kıtasındaki halifelik çalışmalarının da katkısıyla Hindistan Müslümanları kendilerini İstanbul'a çok yakın hissetmişler Kaderlerini Anadolu Türkleri ile adeta bir saymışlar Öyle ki sadece Hindistan Müslümanları değil Hindistan'ın diğer ezilen halkları dahi Osmanlı Türklerini müttefik saymış Bu nedenle Cumhuriyet kurulup da Halifelik kaldırılınca buna kimse inanamamış Uzunca bir süre halifeliğin kaldırıldığı haberi 'İngilizlerin yalanı' olarak bilinmiş Gerçek anlaşıldığında elbette çok üzülmüşler fakat anlamaya da çalışmışlar Üzülenler arasında şaşırtıcı bir şekilde Hindistan bağımsızlığının öncüsü Gandi de varmış

Hilafetin kaldırılışı Hindistan Müslümanlarını üzmüşse de kardeşliği bitirmemiş Gerek Kurtuluş Savaşı'nda gerekse Cumhuriyet'in kuruluşunda bu insanların katkısı büyük olmuş Kadınlar kollarındaki bilezikleri vermişler Pakistan'ın milli şairi Muhammed İkbal'in Lahor'da büyük bir kalabalığa hitaben yaptığı "Türk kardeşlerimize yardım etmeliyiz" içerikli konuşması sonunda ciddi bir yardım toplanmış Hatta bu toplanan paranın bir kısmının İş Bankası'nın kurulmasında sermaye yapıldığı belirtiliyor Kısacası Pakistan'ın dostluğu kardeşliği sözde kalmamış Kara gün dostu olmuşlar

Kardeşliği besleyen bir unsur da şüphesiz askeri darbeler olmuş Özellikle 12 Eylül darbesinden sonra Avrupa'da dışlanan Kenan Evren yönetimi Arap dünyası Romanya ve Pakistan gibi birkaç ülkeyi ziyaret edebilir hale geldi Elbette Pakistan için de benzeri bir durum söz konusu Pakistan ne yaparsa yapsın sivil idare olsun Ankara'nın kapıları Pakistan'a hep açık olmuş Türkiye nasıl karşılanırım endişesini hiçbir zaman duymamışlar
Bulgaristan darbe olsun Pakistan'a hiçbir dönem yan gözle bakmamış Tüm Pakistan liderleri gönül rahatlığıyla Türkiye'yi ziyaret etmişler
Kardeşliği besleyen ana nedenlerden biri de Keşmir sorununda Türkiye'nin Pakistan'a verdiği açık destek Hatta bu destek nedeniyle Hindistan'la ilişkilerde bozulmalar dahi yaşanmış Fakat Türkiye yine de destek vermiş Çünkü demiş "siz Pakistanlısınız"

Bu noktada biraz tartışmalı da olsa değinmeden geçilemeyecek bir diğer husus da Pakistan halkının etnik mayası Ülke arasına sıkıştığı ülkelerin dilinden dininden müziği neredeyse her şeyi bir tür karma Fakat öze bakıldığında Türklük çok açık bir şekilde görülüyor Yer yer fiziksel olarak da Türkler ile fiziksel benzerlikleri seçebiliyorsunuz Urdu dili 'ordu dili' demek Yani Türkçe kökenli Üstelik bunu tüm Pakistanlılar biliyor Türk olduğunuzu öğrendiklerinde ilk söyledikleri dillerinin anlamının 'ordu' olması geliyor Hint alt kıtasına uzanan Türk boyları alt kıtaya girişte bugünkü Pakistan'da çok ciddi bir tortu bırakmış bu çok açık Başka bir deyişle Pakistan'la kardeşliğimiz sadece gönülden gönüle bir bağ değil Yakın bir zamanda bilim dünyası Pakistanlıların genlerinden vs elde ettikleri kanıtlar ile herkesi daha fazla şaşırtabilir Kardeşliğin kan bağını da daha net bir şekilde ortaya çıkarabilirler Başka bir deyişle belli ki kan çekiyor…
***
Son dönemlere gelindiğinde ise dostluğu kardeşliği pekiştiren en önemli gelişme Pakistan'ın yaşadığı büyük deprem ve Türkiye'nin olanca gücüyle Pakistan'a yardım edişi Üst düzey olsun sokaktaki adam olsun kiminle konuşsanız Türkiye'nin depremde yaptıklarını minnetle anıyorlar Yaklaşık 75000 kişinin hayatını kaybettiği 2005 depreminde Türkiye sivil toplumuyla yardım kuruluşlarıyla ve devletiyle Pakistan'ın yanında yer almış Üstelik Türkiye depremden sonra hemen ülkeyi terk etmemiş Yardımlarını sürdürmüş ilgi halen de devam etmekte Bu durum Pakistanlıları öylesine duygulandırmış ki deprem sonrasında ilk bayram namazında Eidgahah Camisi'nde konuşan İmam Abdullah "Pakistan TürktürTürkiye Pakistan'dır" demiş
kültüründen ve daha birçok özelliğinden bir şeyler almış Yemeği
Son dönemde "kardeşliği pekiştiren" bir diğer önemli gelişme ise Başbakan Tayip Erdoğan'ın depremin hemen ardından ülkeyi ziyaret eden ilk yabancı lider oluşu Erdoğan'ın bu kadar kısa sürede Pakistan'a koşması ve Pakistan'da yaptığı konuşmalar Pakistanlşıları yardınmlar kadar etkilemiş Bu da diplomaside zamanlamanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha bizlere gösteriyor Erdoğan Türkiye-Pakistan ilişkilerine nasıl bir katkı yaptığının ne kadar farkındadır bilemiyoruz
ancak görülen o ki onun ziyareti kardeşlik duygularını çok güçlendirmiş
En son Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün yaptığı ziyaret de bu bağlamda önemli Depremden sonraki ziyaret gibi Gül'ün ziyareti de son derece hassas bir dönemde gerçekleşmiş Gül Benazir Butto Suikastı ile sarsılan ve büyük bir kaos tehlikesi yaşayan ülkeye giderek Türkiye'nin Pakistan'a verdiği önemi bir kez daha kanıtlamış Tüm liderlerle görmesinde verdiği mesaj da anlamlı: Sen ben kavgasını bırakın ve ülkenize sahip çıkın Böylesine hassas bir dönemde Gül'ün tüm liderlerle görüşebilmesi ve ziyaretin her açıdan zaferle sonuçlanmasında İslamabad Büyükelçimiz Engin Soysal ve ekibinin büyük katkıları olmuş elbette Fakat bu başarı da Gül'ün Türk olmasının rolünü de unutmamak gerek "Eğer Gül Türk olmasaydı böyle bir ziyareti bu kadar kısa sürede gerçekleştirebilmek çok zordu" diyenler hiç de az değil
***
Özetle Pakistan'la kardeş olmak için nedenler az değil Üstelik 'Büyük Ortadoğu'da büyüyen sorunlar iki ülkeyi daha da yakınlaştırıyor ABD'nin hoyrat ve bölge gerçeklerini ile çoğu kez uyuşmaz tutumunun bedelini Türkiye ve Pakistan gibi ülkeler ödüyor İki ülke terörle mücadele ve dinci radikalizm karşısında da adeta kaderdaş bir hale geliyorlar

Pakistan izlenimlerini yazmaya devam edeceğiz Şimdilik iki ülkenin kardeş olduğu hususunda şüphesi olanlara hatırlatmada bulunarak yazımıza son verelim: Türkiye ve Pakistan iki kardeş ülke Elbette sınırlarını tam olarak deneme etmiş değiliz Fakat böylesine bir dünyada böylesine temiz duyguların olması dahi gelecek için ümitlenmeye yetiyor
Sedat Laçiner